. Гүлшара Сарыбекова
физика пәні мұғалімі
№86 жалпы орта мектебі
Шымкент қаласы

Абитуриентке көмек

“Механикаға” қатысты тест тапсырмаларын орындау әдістемелері

№1. Бастапқы жылдамдықсыз мұнарадан құраған дене (1-сурет) жолдың екінші жартысын 1с-та жүріп өтсе, мұнараның биіктігі

Берілгені:


м/с2
1-сурет

Шешуі:
Соңғы секундқа дейінгі жүрген жолы

немесе
қысқаша көбейту формуласы бойынша



м
Жауабы: м

Т/к: Н–?

№2. 24м жол жүрген дененің 8 секундтан кейін жылдамдығы 3 есе кеміді. Дененің үдеуін анықта

Берілгені:
м


Шешуі: Жылдамдық кеміп отырғандықтан
1)
2)

3)
4) м/с2

Т/к: а–?


№3. Массасы m қозғалыстағы шар тыныш тұрған массасы 3m шарға соғылады. Соғылғаннан кейінгі шарлардың ажырау бұрышы 900 және бірінші шардың жылдамдығы , екіншісінің . Бірінші шардың соқтығысқанға дейінгі жылдамдығы

Берілгені:
Соқтығысқанға дейін:

Соқтығысқаннан кейін:


Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша:

Есептің шарты бойынша болғандықтан


Жауабы:

Т/к:

№4. Тегіс мұз үстінде тұрған массасы 20кг бала, массасы 4кг шанаға, мұзға қатысты, 4м/с жылдамдық бергендегі атқаратын жұмысы

Берілгені:
кг
кг
м/с
Шешуі: Шанаға әсер еткен күштің атқарған жұмысы кинетикалық энергияның өзгерісіне тең
,
Импульстің сақталу заңы бойынша
. Сонда


Дж
Жауабы: А=38,4Дж
Т/к: А–?

№5. Көлбеулік бұрышы 300 жазықтық бойымен массасы 90кг ящикті жоғары 600Н күшпен қозғалтты. Көлбеулік жазықтықтың пайдалы әсер коэффициенті

Берілгені:

кг

Шешуі:
ПӘК-тің анықтамасы бойынша

Мұндағы ВСD үшбұрышының СД қабырғасының биіктігі. (Синустар теоремасы) Үшбұрыштың қабырғалары қарсы жатқан бұрыштардың синустарына пропорционал болады.


Жауабы:

Т/к:


№6. Дене үш күштің әсерінен тепе-теңдікте тұр. 6Н-ға тең күш шығысқа, 3Н-ға тең күш солтүстік-шығысқа 600 бұрыш жасай әсер етеді. Үшінші күштің модулі мен бағыты.

Берілгені:


Шешуі:
мен күштің қосындысы Ғ, -күшке теңесуі керек. Демек мен күштің тең әсерлі күші -косинустар теоремасы бойынша.

Жауабы: ,
оңтүстік батысқа қарай бағытталған
Т/к:


№7. Егер математикалық маятник жібінің ұзындығын 32см-ге кемітсек, оның периоды 40%-ға кемиді. Жіптің бастапқы ұзындығы

Берілгені:
см

Шешуі: Есеп шарты бойынша
Математикалық маятник периоды екі жағдай үшін



см
Жауабы: см

Т/к:

№8. Серіппелі маятник массасын 3,12кг-ға арттырғанда, оның периоды 60%-ға артады. Маятниктің бастапқы массасы

Берілгені:
кг

Шешуі: Есеп шарты бойынша




кг
Жауабы: кг

Т/к:

№9. Айналып жатқан дискінің шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы м/с, ал айналу осіне 10см жақын орналасқан нүктелердің жылдамдығы м/с болса, дискінің айналу жиілігі

Берілгені:
м/с
см=0,1м
м/с
Шешуі: Шеңбер бойымен қозғалыс кезіндегі
сызықтық жылдамдық:
, , R2 =R1-r



айн/с
Жауабы: айн/с

Т/к:

№10. Айналып жатқан дискіні шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы м/с, ал айналу өсіне 15см жақын орналасқан нүктелердің жылдамдығы
болса, дискіні радиусы неге тең?

Берілгені:
м/с
r=15см=0,15м

Шешуі:
Шеңбердің шеткі нүктелерінің сызықтық жылдамдығы шеңбердің радиусына тура пропорционал
R2 =R1-r



м
Жауабы: м

Т/к:

№11. Велосипед доңғалағы диаметрі см, жетекші дөңгелектің тіс саны , ал жетектелуші дөңгелектің тіс саны . Педальдардың айналу жиілігі айн/с болса, велосипедшінің жылдамдығы

Берілгені:
см


айн/с
Шешуі: Есеп шарты бойынша
;



м/с
Жауабы:

Т/к: –?

№12. (м) теңдеуімен тербелетін нүктенің максимал жылдамдығы
Берілгені:

Шешуі: Тербелмелі қозғалыс теңдеуі ,
ал, ; хm=2м, =
м/с
Жауабы: м/с

Т/к:

№13.
Берілгені:
, м
Шешуі:
Тербелмелі қозғалыс теңдеуі ал
м/с
Жауабы: м/с

Т/к:

№14. Математикалық маятник қозғалыс заңымен тербеледі. Маятник тербелісінің жиілігі

Берілгені:

Шешуі:
Тербелмелі қозғалыс теңдеуі:
мұндағы

Гц
Жауабы: Гц

Т/к:

№15. Екі дененің қозғалыс теңдеулері және . Олардың кездесетін орны мен уақыты

Берілгені:

Шешуі: Екі дене белгілі бір уақыттан кейін
кездесетіндіктен олардың соңғы орындары болады.
Сондықтан .
Математика курсынан алған білімді пайдаланып теңдеуді шешеміз.

Көбейтінді нөлге тең болу үшін көбейткіштердің біреуі 0-ге тең болу керек ,
бөгде түбір себебі, қозғалыста уақыт 0-ге тең болмайды. Сондықтан,

Жауабы:

Т/к:

№16. Тік жоғары атылған оқ пен оның дыбысы 680м биіктікке бір мезгілде жетеді. Дыбыс жылдамдығы 340м/с болса, оқтың бастапқы жылдамдығы (ауаның кедергісі ескерілмейді, м/с2)

Берілгені:
м
м/с (дыбыстың)
м/с2
Шешуі:
Есептің шарты бойынша:
hоқ=hд, tоқ=tд
Көтерілу биіктігі:
Дененің вертикаль көтерілуіне кеткен уақытты соңғы жылдамдықтың формуласынан табуға болады:

болғандықтан,
көтерілу уақыты:

м/с
Жауабы: м/с

Т/к: (оқтың) .