. Қалдарбек Зина
Амангелді атындағы жалпы орта мектебінің математика мұғалымы
ОҚО, Ордабасы ауданы
Сабақтың тақырыбы: Арифметикалық амалдардың қасиеттері

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділігі: Оқушылардың көп таңбалы сандарды көбейту және бөлу тәсілдері жайлы алған білімдерін пысықтау, арифметикалық амалдардың қасиеттерін ұғындыру; теңдеу құру арқылы есептерді шығару дағдыларын қалыптастыру.
2. Дамытушылығы: Оқушылардың танымдық қабілеттерін, логикалық ойлау қабілетін дамыту; жылдам шешім қабылдай білу дағдысын қалыптастыру.
3. Тәрбиелігі: Оқушылардың пәнге деген көзқарасын, білімге құштарлығын қалыптастырып, зеректікке, алғырлыққа, ұйымшылдыққа, ауызбірлікке, ақыл-ой белсенділігін арттыруға, өзгенің пікірін тыңдай білуге тәрбиелеу.
Түрі: Жаңа сабақ
Әдісі: Сұрақ жауап, есептеу, ой қозғау, өзіндік, топтық жұмыс.
Пән аралық байланыс: ана тілі, дүниетану.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, оқулық, геометриялық фигуралар, үлестірмелі қима қағаздар, логикалық есептер, бағалау парағы, жетон, магнитті тақта, машина макеті.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
А) 3 топқа бөлу.
1-топ: «Алғырлар» ұраны: «Ақыл озбайды, білім тозбайды»
2-топ: «Зеректілер» ұраны: «Оқу білім бұлағы
Білім өмір шырағы»
3-топ: «Тапқырлар» ұраны: «Білімдіге – дүние жарық
Білімсіздің күні - қаріп»
Бүгінгі сабақта «Білім биржасы» болады. Сендер білімдеріңмен саудаға қатыса аласыңдар. 3 брокерлік орталық жұмыс істейді. Биржада «Білім корпорациясының» акциялары сатылады. Көп акция жинаған брокерлік орталық осы «Білім корпорациясының» акционері болады.
Өмірлік жолдас байлық
Күш Адам қаруы
Шырақ Адам көркі

І-топ – «Алғырлар»
«Алғырлар тобының ұраны» Шаршы алаңда мүдірме,
Көп ойланып, кідірме
ІІ-топ – «Тапқырлар»
Ұраны: «Ой арманын кешеміз,
Ақылды боп өсеміз
Есепке тұнған әлемнің
Жұмбақ сырын шертеміз».
Психологиялық дайындық
Сабақтың барысы:
Үй тапсырмасын тексеру.
Сәйкестендір.
7-мысал.
787899+237364:589=
(680000-647159):369=
(989898+260727):625= 788302
989+530+67967998=
А) Қызығушылығын ояту.
Бір жас бала Төле биге келіп: Билік пен байлық артық па, әлде білім мен ғылым артық па? –деп сұрайды. Сонда Төле би:
Біліп айтқан сөзге күн жетпейді,
Тауып айтқан сөзге шың жетпейді
Өзің білмесең, білгендерден үйрен
Үйренгеннен ештенең кетпейді-депті. Төле бидің баланың сұрағына не деп жауап бергенін білу үшін біз мына сұрақтарға жауап беруіміз керек.
3 топқа 8 сұрақтан қойылады.

3. Жаңа сабақ
Ә) Мағынаны тану
1) Ребус шешу
А р и ф м е т и к а
Олай болса бүгінгі өтетініміз арифметикалық амалдардың қасиеттері деп аталады.
«Арифметика – математиканың, ал математика барлық ғылымның патшасы»
2) Интерактивті тақтада.


Оқушылар формулаларды жазып шығады.
1-мысалды тиімді тәсілмен есепте!
І-топ ІІ-топ ІІІ-топ
(906+3009):3= (5130+870):30= (15620+80)-600=
602+578+198= (4261+875)-870= 7081+8754+919=
5987+2150+13+50+765= 319+491+181+101= 840+3970+700+30+160
Гаусс әдісі
XVIII ғасырдың соңында Германияда бір сабақта мұғалім оқушыларына «1-деп 100-ге дейінгі натурал сандардың қосындысын табуды» тапсырыпты.
Оқушылардың біреуі: «Ізделінді қосынды 5050-ге тең», - деп жауап беріпті. Бұл оқушы кейіннен аты әлемге әйгілі болған математиктер королі Карл Фридрих Гаусс екен.
Біздер енді сол кездегі он жасар бала Гаусстың пайдаланған есептеу тәсілімен танысайық. Ол үшін 1-ден 10-ға дейінгі натурал сандардың қосындысын Гаусс тәсілімен табайық:
1+2+3+4+5+6+7+8+9+10=
(1+10)+(2+9)+(3+8)+(4+7)+(5+6)=11*5=55
2-мысал
І-топ
101+116+103...=210х4+105=945
ІІ-топ
115+116+117+...=250х5+130=1380
ІІІ-топ
131+132+133+...=270х4+135=1215
3-мысал Ұжымдық
І топ (195х12)+(165х12) =4320
ІІ топ (195+165)х12=4320 Ж/ы: 4320
І топ (954000+456000):500=2820
ІІ топ (954000:500)+(456000:500) =2820
Сергіту сәті. Сергіту сәті
«Қане, біздер ойлайық, М-мәтел
Ойымызды жинайық. Сандарға байланысты мақал-мәтел
Қандай есеп болса да, айтып жарысу
Шешпей оны қоймайық»
4-есеп.
А) s=28см2 Р=(7см+4см)х2=22см
73-п-7см
28см2:7см=4см
Ә) 12м+4м=16м s=12x8=96м2 160-96=64 м2
8м+2м=110м В=(16мх10Н) =160м2 Ж/ы: 160 м2
Б) Ш – 4 см s=16см2 s=16 х см2<s=20см2
Т – 2 см (24 см:2)-2 =10смР= (10см+2)х2=24 s=10смх2=20см
Р=24 см
«Шеберханаға саяхат!» Ұжымдық жұмыс. «Жұмыла көтерген жүк жеңіл».

5-есеп
Шарты: Кесте
(350-(40х5)) 5-2=3
(350-140х5):3=50 Ж/ы: 50 б(2-ші ағаш шеңбері)
40х5=200
350-200=150
150:3=50
7-мысал
І-топ ІІ-топ ІІІ-топ
432х5х400 6710х50х2 3125х250х4
(1233+764)х30 (4500+15000):3 (5420+2580):200
Ой тұжырым. Бекіту
Бүгінгі сабақта не үйрендік? Не білдік?
Семантикалық карта

Тапсырмалар Арифметикалық амалдардың қасиеттері
Ауысты-рымдылық Үлесті-рімділік Терім-ділік
(689+3689)х150=689х150+3689х17
2369х17+3561х17=(2369+3561)х17
21684+(168954+3547)=3547+(21684+168954)

Тиісті заңдылықты сәйкестендір.
Xb=b-a Көбейтудің терімділік қасиеті
(a+b)-c=axc+bxc Көбейтудің ауыстырымдылық қасиеті
(axb)-c=ax(bxc) Көбейтудің үлестірімділік қасиеті
Қорытынды:
ВЕНН ДИАГРАММАСЫ

Бағалау. Бағалау парағы бойынша және әр топтың жетондарын санау. Жарыста озып шыққан топқа қошемет көрсету. Ауцион әдісі арқылы бағалау.
Үйге тапсырма. №6 (ә,б) 62-бет .