. Бедебаева Маржан Ерсултановна,
№116 Д.Нүрпейісова атындағы жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі. Шымкент қаласы
Сабақтың тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу

Мақсаты:
Білімділік: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу жайлы түсінік беру.
Дамытушылық: Оқушылардың логикалық ойлау, танымдық қабілетін арттыру, шығармашылықпен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру.
Тәрбиелік: Қазақтың ұлттық ойындары арқылы балаларды ұйымшылдыққа, жылдамдыққа, тапқырлыққа, қазақтың салт-дәстүрлерін құрметтеуге үйрету. Отанға, туған елге деген сүйіспеншіліктерін арттыру.
Сабақтың түрі: саяхат сабақ.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау, ұжымдық іздену.
Көрнекілігі: ұлттық ойындар суреттері, дидактикалық үлестірмелер.
Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, дүниетану, дене шынықтыру.
І. Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық.
Математика керек әр күнге
Математика қажет өмірде
Математиканы оқимыз
Миымызға тоқимыз
Математиканы Абай атамыз ғылымдар патшасы деген екен. Яғни математиканы білсек барлығын да біледі екенбіз.

ІІ. Үй жұмысын тексеру.
№3. Қосындыны санға бөлу ережесін пайдаланып, өрнектің мәндерін тап:
(50+15)5=655=13 (32+48)8=808=10 (19+17)4=364=9
(9+9)6=186=3 (52+11)9=639=7 (42+24)6=666=11

ІІІ. Өткенді пысықтау.
1. 8 кубы қаншаға тең?
2. 10 кубы қаншаға тең?
3. Ұзындығы 9 см, ені 7 см тік төртбұрыштың ауданы нешеге тең?
4. Ең үлкен 3 таңбалы санға 1-ді қоссаң неше болады?
5. 49 қай санның квадраты?
6. 50-дің 1/5 бөлігі қаншаға тең?
7. 1 кубы нешеге тең?
8. Текшенің ұзындығы 4 см, ені 3 см, биіктігі 1 см. Оның көлемі нешеге тең?

ІV. Жаңа сабақ
Балалар, бүгінгі сабағымыз ұлттық ойындармен байланысты өтеді.
- Қазақтың қандай ұлттық ойындарын білесіңдер?
- Ұлттық ойындардың бізге қандай пайдасы бар?

№1. «Асық» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Бос орындарды толтыр:

№2. «Бүркіт салу» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Бөлуді қалай орындағанын түсіндір:
963= (90+6) 3=903+63=30+2=32
822=(80+2) 2=802+22=40+1=41
777=(70+7) 7=707+77=10+1=11

№3. «Бәйге» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Есептеуге жүйрік болсаң жасыңнан
Математикаға орын берсең басыңнан
Барлық ғылым саған үйір болады
Досың болар табылатын қасыңнан

Бөлінгішті разрядтық қосылғыштарға жіктеп, бөліндінің мәнін тап:
444=(40+4)=404+44=10+1=11
393=(30+9)3=303+93=10+3=13
666=(60+6)6=606+66=10+1=11
884=(80+8)4=804+84=20+2=22

№4. «Білек сынасу» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Қалып қойған амалдар таңбаларын тиісті орынға қой:
(7+8)4=74+84
(5+7)6=56+76
(36+18)9=369+189
(25+35)5=255+355

№5. «Сайыс»ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Кел, балалар, ойнайық!
Ойнайық та ойлайық
Қандай есеп болса да
Шешпей оны қоймайық
Теңдеулерді шеш:
72х=405 x6=12+42 157-x=364
72x=8 x6=54 157-x=144
x=728 x=546 x=157-144
x=9 x=9 x=13
729=405 96=12+42 157-13=364

V. Түсінгенін тексеру.
№6. «Қыз қуу» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Ал, балдарым, келіңдер
Біріңе-бірің еріңдер
Біліміңді тексеріп,
Есепті орындап көріңдер.
Есептерді әр түрлі тәсілмен шығару.
1) Шарты: Ақ раушан – 42 гүл
Қызыл раушан – 49 гүл
Сұрақ: 7 гүлден - ? гүлшоқ
Шешуі: (42+49)7=917=13
(42+49)7=427+497=6+7=13
Жауабы: 13 гүлшоғы жасалды.
2) Шарты: Қара қоян – 20
Ақ қоян – 12
Сұрақ: 4 қояннан - ? тор
Шешуі: (20+12)4=204+124=5+3=8
(20+12)4=324=8
Сергіту сәті:
Бойды сергек тік ұста,
Емін-еркін тыныста.
Деміңді ішке тез ал да,
Оң қолыңды соз алға.
Қол ұшына қара да,
Үшбұрыш сыз ауада.
Сол қол босқа тұрмасын,
Шеңбер жасап тынбасын.

№7. «Күміс алу» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Шарты: Печенье – 15 кг
Кәмпит - ? 12 кг ауыр
Сұрақ: 4 қорап - ? кг
Шешуі: (15+12)4=274=(20+7)4=204+74=80+28=108
Жауабы: массасы 108 кг

№8.«Тоғыз құмалақ» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Шарты: 5ж – 50 л су
7ж - ? су
Шешуі: 5057=107=70
Жауабы: 70 л су

№9. «Қазақша күрес» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Шарты: Р=480 см
b=80 см
Сұрақ: а=?
Шешуі: (480-802)2=3202=160
Жауабы: ұзындығы 160 см.

№12. «Көкпар» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Сандарда барлығы неше ондық бар? Бірінші санның ондықтар саны екінші санның ондықтар санынан неше есе артық:
461 және 25 683 және 29
994 және 34 445 және 46

№13. «Көкпар» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Тура теңсіздік шығу үшін, бос орынға қандай санды жазу керек:
633>17+ 963-7>8
822<43- (363)4+<77

№14. «Алтыбақан» ойыны.
- Бұл қандай ойын, ол қалай ойналады?
Есепте (ауызша):
462=402+62=23 393=303+93=13
682=602+82=34 633=603+33=21
993=903+93=33 444=404+44=11

VI. Сабақты қорыту.
Біз бүгін не үйрендік?
VII. Үйге тапсырма
№10, 11 есептер
VIІI. Оқушыларды бағалау. .