. Абай атындағы мектеп-лицей.



Тақырыбы:
Антропосоциогенез.
« Адам – ақылы дамыған, адамгершілікті меңгерген пенде»

Биология пәнінің мұғалімі: Нұрғалиева Г.Н

Биология пәнінен тереңдетілген 9 сынып

2009-2010 оқу жылы

Жалпы орта білім беретін мектеп-лицейінің биология пәні мұғалімі
Нұрғалиева Гүлмира Нұртазақызы
Жаңа технологияға негізделіп жасалған сабақ жоспары.
Тақырыбы: Антропосоциогенез.
«Адам – ақылы дамыған, адамгершілікті меңгерген пенде»
Мақсаты: Адамның шығу тегі мен арғы тектерін білуге
ұмтылдыру және саналы адамның табиғаттағы
орнын анықтау.

Міндеттері:
Оқыту: 1.Адамныңарғы тегін және олардың мекен ету
ортасы мен тіршілігін білу
2.Тарихи дамуда адамның арғы тегінің мінез-
қылығы мен құрылысындағы күрделілену
үдерісін білу.
3.Адамның дамуындағы негізгі кезеңдерді білу.
Дамыту:1.Әртүрлі білім көздерін қолдана білу.\мәтін,сурет,
жинақтамалар,слайджә және эл.оқулықтар.
2.Ойларын салыстыруға,анализдеуге,жалпылауға ж\е
қорытындылауға үйрету.
3.Кезеңдердің сызба нұсқасын құруға үйрету.
Тәрбиелік: 1. Топпен жұмыс кезінде , олардың жаңа көзқарастарын дамыту.
2. Бір –бірімен ұйымшылдықты және сыйласымдықты ояту.
Жұмыс түрлері:
1. Жеке және топтық
2. Өздік жұмыс
3. Оқулықпен жұмыс.
Көрнекіліктер: Электронды оқулық, « Адам эволюциясы », Антропосоциогенез.
Сабақтың құрлысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Жаңа сабақты меңгеруге дайындық. ( өткен сабақты пысықтау)
А) Жер шарында қашан тіршілік пайда болды?
Б) Адам баласы жер бетінде қашан және қалай пайда болды?

Білгім келеді. Білдім

Ендеше Антропосциогенез дегнеіміз не?
« Антропос » - адам
« генезис » - шығу тегі
« социум »- қоғам.
Топпен жұмыс
1 топ- Дриопитек
2 топ- Австролопитек ( епті адам)
3 топ - Өте ертедегі адам
4 топ- ертедегі адам. Неондерталдықтар
5 топ- Кроманьондықтар ( саналы адам)
Топтарға ортақ сұрақ.
1. Қашан өмір сүрді?
2. Қайда өмір сүрді? ( дүниежүзілік географиялық карта қолданылады)
3. Тіршілігі қандай? Қандай ерекшеліктері бар?
4. Қандай өрлеу белгілері бар?
5. Қандай еңбек құралдары болды?
Элоктрондық оқулық қосылады. ( интернеттен алынған жаңалық )
Шағын дебат сайысы:

Екі түрлі көзқарас.
1.Діни
2. Ғылыми
Екі оқушы дәлелдейді.

Қосымша хабарлама.
Кезеңдері Мидың көлемі
Австролопитек
Неандерталдықтар
Кроманьондықтар 650 см3
1300-1400см3
1500-1800см3

Осындай күрделі даму сатыларынан өткеннен кейін барып, «саналы адам» -Homo sapiens.
Ассоциалық ұғым бойынша

Саналы адамға тән белгілер
-Ұрықтың жатырда дамуы
-Сөйлеу қабілеті бар
-Қолдары аяқтарынан қысқа
-Шығармашылық еңбекке бейім
-Тік жүреді
-Омыртқа жотасы S тәрізді
-Миының көлемі 1800см3
-Зат алмасу жоғарғы сатыда жүреді.
-Табандары ойыс
-Дене температурасы тұрақты.

Бекіту:
Саналы адам 40 мың ж.б Неондерталдықтар 150-35 мың ж.б Тік жүретін

адам 1,9-0,5 млн ж.б Австолопитектер 6,2 млн.ж.б

Деңгейлік тапсырмалар:
1. Деңгей
Биологиялық диктант
1. Адамның миының көлемі орта есеппен................см3 ( 1600-1800)
2. Адам эволюциясының маңызды факторының бірі...........( еңбек)
3. Анторопосоциогенез
4. кромоньондықтардың негізгі кәсібі...........
5. Епті ( іскер) адам кімдер?
6. Макроэволюцияның дәлелдемелері.....................
.........................
.........................
.........................
2.деңгей.
1. Алғашқы адамдардың тұрғылықты жері ( үңгір)
2. « Саналы адам » ертедегі адамдардан қалай ажыратылады? ( ми көлемі, сөйлеу, сурет салу)
3. Алғашқы адамдар Үңгір қабырғаларына нені бейнеледі? ( аңшылар, жануарлар, құстар)
4. Батыс Азияда жер иелену қай кезде пайда болды? ( 10000 ж.б)
5. Алғашқы үй жануары? ( ит)
6. Алғашқы адамдардың алғашқы киімдері неден жасалы? ( аң терісі)
7. Алғашқы адамдар қоректерін қалай тапқан? ( тотасып аң аулау )
8. «Homo sapiens» ұғымы қалай аударылады? ( саналы адам)
9. Кезеңдерге бөлінбейтін заман ( архей)
10. Терісі жүнсіз, өте көп мөлшерде тер бөлетін ертедегі адамдар
( австорлопитектер)

3.деңгей
1. Ұрықтың жатырда дамуы
2. Сөйлеу қабілеті бар
3. Қолдары аяқтарына қарағанда әлсіз
4. Шығармашылық еңбекке бейім Адам тәрізді маймылдар
5. Тілдің бұлшықеті жақсы дамыған
6. Тұрақты дене температурасы бар
7. Зат алмасу жоғары сатыда өтеді
8. Тік жүреді
9. Табаны ойыс
10. Ми көлемі 1800 см3
11. Омыртқа жотасы S- тәрізді Адам
12. Сойдақ тістері азу тістерінен ірі
13. Қолдары аяқтарынан ұзын

Рефлексия – нені білдік? Кестенің екінші бағанын толтырамыз.
Үй тапсырмасы: §35-36.

Антропогенездің сызба нұсқасы



1924 жыл Оңтүстік Африка «Таун» баласының бас сүйегі. .