. Ағылшын тілі мен география пәндерінің кіріккен сабағы
8 сынып
Тақырыбы: Ағылшын тілі пәні: «Ормандар мен шөл өсімдіктері»
География пәні: «Шөлейт және шөл»

Лексикалық сөздер: desert – шөл, сlimate – климат, average – орташа, plants - өсімдіктер,
temperature – температура, precipitate – жауын - шашын
Мақсаты:
Білімділік – шөлейт және шөл зоналары тақырыбына байланысты географиялық ұғымдарды
ағылшын тілінде меңгерту, ауызша сөйлеу тілінде қолдандырып жаттықтыру,
берілген жаңа сөздерді көптеген мысалдар арқылы бекіту, жаңа сөздер мен
сөз тіркестерін пайдаланып сөйлемдер құрату.
Дамытушылық – оқушылардың ауызекі сөйлеу тілін, шапшандықты дамыту.
Тәрбиелеу – оқушыларды табиғатты аялауға, қоршаған ортану қорғауға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: Қазақстанның физикалық картасы, атластар, суреттер, кесте, карточкалар,
интерактивті тақта.
Сабақтың түрі: аралас. Ағылшын тілі және география пәндерінің кіріккен сабағы.
Сабақтың жоспары:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Өткенді қайталау.
III. Негізгі бөлім:
IV. Қорытынды.
V. Рефлексия. Бағалау. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың жүру барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
-Good day boys and girls!
-Who is on duty today?
-What date is it today?
-What day is it today?
-Who is absent?

II. Өткенді қайталау. «Орманды дала» тақырыбын қайталау.
Оқушыларға орманды далада мекендейтін жануарлардың суреттері беріледі, сол суреттерді тақтадағы картаға мекендейтін аймағын дұрыс көрсетіп жабыстыру керек. Суреттегі жануарлардың атауын ағылшын тілінде дұрыс айту керек.

III. Жаңа сабақ: Ағылшын тілі пәні: «Ормандар мен шөл өсімдіктері»
География пәні: «Шөлейт және шөл»

1. Координаттар бойынша географиялық нысандарды анықтау. Оқушыларға координаттар
беріледі, сол координаттарды есептеп шөлейт және шөл зоналарының географиялық орнын
анықтайды.
Картада шөлейт және шөл аймақтары көрсетіледі.
1. 42° с. е 63° ш.б. - Қызылқұм
2. 44° с. е. 77° ш. б. - Мойынқұм
3. 46° с. е. 70° ш. б. – Бепақдала
4. 47° с. е. 62° ш. б. – Арал маңы құмдары

Географиялық орны: Шөлейт және шөл зоналары Қазақстанның оңтүстігінде Жайық жағасынан Алтай тауларына дейін 60% жерді алып жатыр.

2. Жаңа сөздер: desert – шөл, сlimate – климат, average – орташа, plants - өсімдіктер,
temperature – температура, precipitate – жауын - шашын

3. Климаты. Шөлейт пен шөлдің климаты тым континентті және аса құрғақ. Жалпы жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 200 мм аспайды. Қаңтардың орташа температурасы - 15° – 17° С, шілденің орташа температурасы - + 22° + 26°, оңтүстігінде +30° С.
Шөлейт пен шөлдің климаты жайлы оқушылар сөйлемдер құрап тақтаға ағылшын тілінде жазады. Мысалы:
is, 100 – 200 mm, rainfall – Rainfall is 100-200 mm.
temperature, the average, January, is, -15° C – 17° C, in - The average temperature in January is -15°C – 17°C.
in, temperature, the average, is, July, +22° C +26 °, +30°C, in the South - The average temperature in July is +22° C +26° C, in the South +30°C.
4. Өзендері және көлдері. Шөлейт және шөл зонасында жазда өзендердің көбінің суы тартылып, кеуіп кетеді. Тұрақты ағатын ең ірі өзендері - Ойыл, Жем, Торғай, Сарысу, Аягөз. Шөлейт және шөл зонасында 3000-нан астам көл бар, ең ірі көлдері: Каспий теңізі, Арал теңізі, Балқаш көлі.
5. Өсімдіктері мен жануарлары. Өсімдіктері мен жануарлары шөлейт пен шөл зонасының климаттық жағдайларына бейімделген. Оқушылар өздері дайындап келген өсімдіктер мен жануарлар туралы айтады. Мысалы: сексеуіл, жусан, сексеуіл торғайы, ақбөкен, қарақұйрық, бозторғай.
6. Кестемен жұмыс. Өсімдіктер мен жануарларға байланысты кесте беріледі, оқушылар орман
және шөл деп екі топқа бөліп кестені толтырады.
7. Мәтінмен жұмыс.
Жаңа сөздер: Lizards – кесіртке, сold - blooded – суық қанды, eyelids - қабақ , poisonous – улы,
chameleons – хамелеон, snake – жылан, tortoises – тасбақа, burrows – ін,
approximately – жуық, shelters – қорған, range - мекендейтін жер
Desert Reptiles
Reptiles are some of the most interesting creatures of the desert. There are three main types of desert reptiles: lizards, snakes and tortoises.
Lizards. There are over 3,000 lizard species. Lizards are found all over the world. Lizards are small cold- blooded reptiles that have a long tail, eyelids, and usually have four legs with five toes on each foot. Most lizards also have ear openings. Only two types of lizards are poisonous. Lizards also vary in color. Chameleons can change the color of their skin to match their surroundings. The lizard will regrow the tail. Desert lizards eat insects, small animals and birds. A few lizards eat plants. Most lizards are often fast runners, most can swim.
Snakes. Many species of rattlesnakes can be found in the desert. Other desert snakes include the cobra, king snake and the hognose. Snakes of deserts live in bushes. Snakes are common in many deserts, but they can be difficult to find. They often show up for only a few hours a day, when the temperature is the most comfortable. Some snakes spend their entire life underground. Snakes in deserts prefer lizards.
Desert tortoises can live in areas with ground temperatures exceeding 140 °F (60 °C) because of their ability to dig underground burrows and escape the heat. They live in a different type of habitat, from sandy flats to rocky foothills. The desert tortoises live approximately 50 to 80 years; they grow slowly and generally have low reproductive rates. They spend most of time in burrows and rock shelters to regulate body temperature. Desert tortoises can grow up to 10–15 cm in height. They can range in weight from 11 to 23 kilograms.

8. Мәтінге байланысты жаттығу. Тақтада екі топқа бөлінген тапсырма беріледі, оқушылар екі
топтағы сөйлемдерді бір-бірімен байланыстыру керек.
Lizards ….. spend most of time in burrows
Chameleons ..... of deserts live in bushes
Snakes ..... are cold – blooded reptiles
Tortoises ..... can change the color of skin
Lizards ..... grow slowly
Tortoises ..... are often fast runners, most can swim

9. Тест. Мәтінге байланысты тест беріледі дұрыс жауабын тауып белгілеу керек.
Test yourself
1. There are ..... main types of desert reptiles. a) three
b) four
c) five
2. Lizards eat a) tortoises
b) insects
c) snakes
3. Chameleons can change the color of a) head
b) toes
c) skin
4. Snakes spend their life a) underground
b) on the grass
c) on the stone
5. Desert tortoises live a) 30 to 40 years
b) 50 to 80 years
c) 90 to 100 years

IV. Қорытынды. Шөлейт және шөл тақырыбын бекіту.
V. Рефлексия. Бағалау
Үй тапсырмасы: § 38 мазмұндау, сөздерді жаттау, ережені қайталау.
Home task: To make a poster about desert plants. .