. Күні: 18.11.2015 Сыныбы: 10а Пәні: физика
Сабақтың аты §4.6 Менделеев-Клапейрон теңдеуіне есеп шығару
Сілтеме Жоспар
Жалпы мақсаты  Менделеев-Клапейрон теңдеуіне жайлы мағлұмат беру
 Менделеев-Клапейрон теңдеуін күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету
 Топта бағалай білуге баулу
Күтілетін нәтиже  Менделеев-Клапейрон теңдеуіне жайлы мағлұмат алады
 Менделеев-Клапейрон теңдеуін күнделікті өмірде және өндірістерде, есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді
 Топта бағалай алатын болады
Негізгі идеялар Дмитрий Иванович Менделеев 27 қаңтарда (8 февраля)
1834 жылы Тобольск қаласында дүниеге келді.
Француз физигі Б.П. Клапейрон идеал газ күйінің теңдеуін
бұрын ашты -1834ж
Менделеев-Клапейрон тендеуі д.а. (1874 ж) PV = m / M∙R∙T
р-қысым(Па), V-көлем (м3), м- газ массасы (кг), М- молярлық
масса (кг/моль), R-әмбебап газ тұрақтысы (Дж/К*моль),
Т- температура (К)
Тапсырмалар Топтық жұмыс
Тапсырмалар Жеке жұмыс
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)
І.Ұйымдастыру (2 минут)
1.1. Сәлемдесу
1.2. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу
1.3. Түгелдеу
1.2. Топқа бөлу (1,2,3 сандары арқылы 3 топқа бөлінеді)
Қандай байланысы бар бір-бірімен осы екі ғылымдардың арасында?Неліктең екеуінің аты-жөні бірге жазылады?

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (5 минут)
Мағынаны ашу кезеңі.
PV = m / M∙R∙T
1. Шамаларды ата.
2. Шаманың өлшем бірлігін ата.
3. Формуланы түрлендір.
4. Формуланы ата.
ІІІ. Талқылау үшін сұрақ беріледі (2 минут)
1. Менделеев-Клапейрон тендеу жайында не білеміз?
Оқушылар кішкентай мәлемет айтады осы екі ғылым туралы.
Менделеев Д.И. Клапейрон Б.П.Э
Дмитрий Иванович Менделеев – орыс химигі. Ғылыми-зерттеу жұмыстарының негізгі бағыты жалпы химия,химиялық технология, физика, экономика, ауыл шаруашылығы, метрология, т.б. салаларға арналған. Сонымен қатар молекуланың массасын табудың Клапейрон – Менделеев теңдеулерін шығарды.
Клапейрон Бенуа Поль Эмиль-(26.02.1799 — 28.01.1864) – газ күйінің теңдеуің шығарды. Тұңғыш рет термодинамикада графикалық әдісті кіргізді.
ІҮ. Топтық жұмыс (31 минут) Деңгейлік тапсырмалар:
1 деңгей Сәйкестікті тап (2 мин)
Бойль- Мариотта заңы
Гей- Люссак заңы
Менделеев- Клапейрон теңдеуі
Шарль заңы
Идеал газ қүінің теңдеуі
p1/ p2= T1/T2
PV = m / M∙R∙T
PV/Т=const
v1/v2=T1/ T2
p1v1=p2v2


2 деңгей Кестені толтыр: (4 мин)
Процестің атауы Математикалық
өрнегі Заңын атауы графигі
p= const
V=const
T=const

3 деңгей Есептер шығару: (5 мин)
1.Массасы 8кг қорғасында қанша зат мөлшері бар?
2.Кысымы 200кПа, ал температурасы 240К болғанда көлемі 40л –ге тең газдағы зат мөлшері қанша? (4 моль)
4 деңгей ( 5 мин)
1.Құрамында 18*103 молекуласы бар судың температурасы 80 С және қысымы 101,325 кПа тең, көлемі қандай ?
5 деңгей (15 мин)
«Миға шабуыл» әдісі арқылы кестемен жұмыс :
Кестеде газ күйінің кейбір параметрлерінің мәндері берілген. Белгісіз параметрлерді анықтаңдар.

m, кг M, кг / моль p, Па V, м3 T, К
15,9 3,2 ∙ 10-2 1,5 ∙ 106 0,83 300
2,4 4 ∙ 10-2 2,4 ∙ 105 0,4 200
0,3 2,8 ∙ 10-2 8,3 ∙ 105 0,03 280




V. Жасаған жұмыстарын бағалау.(2 минут)
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (3 минут)

Кейінгі тапсырмалар 10-ж. № 13, 149-бет
Кейінгі оқу §4.6 қайталау .