. Тақырыбы : Қуат
I кезең .Ұйымдастыру кезеңі


Көпір
тапсырмалары Сұрақтарға жауап бер.

1.Қысым анықтамасына сәйкес формуланы толық жаз?
Жауабы: Р =
2.Архимед заңының тұжырымдамасын толықтыр?
Жауабы: Сұйыққа батырылған денеге оның батқан бөлігі көлеміндегі сұйықтың салмағына тең ығыстырушы күш әрекет етеді.
3.Атмосфералық қысым қандай шамаға байланысты өзгереді?.
Жауабы: Биіктікке (һ)
ІІ кезең.(топтық жұмыс)
Жаңа тақырыпты өз бетіңмен меңгеріп көр (төмендегі жетелеуші тапсырмалар арқылы)
Теориясы: “Білу”
(Кім? Не? Қашан? Қайда? Не істеді? ) Бос нүктенің орынына тиісті сөздерді қой.
1.Тұрмыста жеке адамдардың жасаған еңбегін не деп атайды?
Жауабы: Жұмыс
2. Механикалық жұмыс дегеніміз не?
Жауабы: Дененің бір орынынан екінші орынға қозғап апаруда күштің істеген жұмысы механикалық жұмыс деп аталады.А-жұмыс
3. Жұмыстың орындалу тездігін сиппаттайтын шаманы қалай атайды?
Жауабы: Бұл физикалық шама қуат деп аталады?

Теориясы:
“Түсіну”
(Неге? Себебі? Неліктен?) Сұраққа жауап бере отырып, бос нүктені толықтыр.
1.Механикалық жұмыс кезінде дененің орын ауыстырудың жүрілген жолға тең болу себебі неде?
Жауабы:Түсірілген күштің бағыты дененің қозғалу бағытына сәйкес болуына байланысты.
2.Жұмыстың формуласын көрсет
Жауабы: А = F*S ; жұмыс =
3.Қуатты табу үшін істелген жұмыстың шамасын сол жұмысты істеуге кеткен уақытқа бөлу керек, оның себебі неде?
Жауабы: Бір жұмысты орындау үшін әр түрлі қозғалтқыштар әр түрлі уақыт жұмсайды.
Қуат = N =

Теориясы: “Талдау”
(Салыстыр. Айырмашылығы неде?) Сұраққа жауап бер.
1.Екі бала бірін-бірі шанамен сүйреді. Бұл жағдайда олар механикалық жұмыс істеді ме?
Жауабы:Олар механикалық жұмыс жасады, өйткені олар күш жұмсап, орын ауыстырады.
2.Массалары әр түрлі екі қыз бала баспалдақпен жарыса жүгіріп, үйдің үшінші қабатына бір мезгілде көтерілді. Бұл жағдайда олар бірдей қуат өндірді ме?
Жауабы: Екі қыз баланың өндірген қуаты бірдей емес,себебі қуат уақытқа және жасалынған жұмысқа тәуелді .

Теориясы:
“Жинақтау”
(қорытынды шығар, сызба, сөзжұмбақ) Шамалардың атауын ,өлшем бірлігін жаза отырып, формуланы түрлендір.

Жұмыстың, қуаттың анықтамасына сәйкес шамаларды жаза отырып формуланы түрлендір.
Жауабы: А - жұмыс, Дж А = F * S => F = ; N = А = N * t
F - күш, Н
S - жол, м
N - қуат, Вт
t - уақыт, с

Практикасы
“Қолдану”
(қарапайым тапсырмалар беру) Есептерді шығар.
Машина 72 км/сағ жылдамдықпен бірқалыпты қозғалып келеді. Егер оның моторының тарту күші 2000 Н болса,онда ол 10 с-та қанша жұмыс атқарады.

Берілгені: Шешуі: Есептелуі:
=72 км/сағ= 20м/с А= F*S А=2000Н*20м/с*10с= 400000 Дж=400кДж
F= 2000 Н
t =10 c S= * t
А= F* * t
Т/к; А=? Жауабы:400 кДж

2. Қуаты 30 Вт желдеткіш 10 минутта қанша жұмыс істейді?
Берілгені: шешуі: Есептелуі:
N = 30Bт N= ; А=N•t А= 30Вт•600с=18000Дж=18кДж
t=10 мин=600с
Жауабы:18 кДж
Т/к: А-?

Практикасы
“Баға беру”
(Сен қалай ойлайсын? Не істер едің?) Сен қалай ойлайсың?
Өлшемдері мен құрлысы бірдей екі кеме әр түрлі қуат өндіреді. Бұл кемелер бірдей жылдамдықпен қозғала ма?
Жауабы: Менің ойымша: бірдей жылдамдықпен қозғалмайды, себебі олар әр түрлі қуат өндіріп отыр.
ІІІ бағалау кезеңі (жеке жұмысы)
Деңгейлік тапсырмалардыбіртіндеп орындап, балл жинаңдар
Теориясы:
“Білу” (Кім? Не? Қашан? Не істеді?) 1 деңгей. Тест жауабын белгілеңдер.

1. Механикалық жұмыстың формуласын тап.
А) А = В) А = F • S С) А= Д) А= F•t
2.Қуаттың анықтамасына сәйкес формуланы көрсет?
А) N= В) N= С) N= Д) N=
3.5 мВт-та қанша ватт бар ?
А) 5•10-3 Вт 5•10-3 Вт C) 10-3 Вт Д) 5•10-6 Вт

4. 1 мк Дж –да қанша джоуль бар?
А) 0,000001 Дж В) 0,001 Дж С) 1000000 Дж

Практикасы
“Қолдану”
(жоғарыдағы қарапайым тапсырмалар үлгісінде болу керек)

1.Массасы 0,5 кг қаршыға ауа ағынымен 60 м биіктікке көтерілген . Ауырлық күшінің жұмысын анықтаңдар?
Бер: Шешуі: Есептелуі:
А=F• S А=0,5 кг•10н/кг•60 м=300Дж
m= 0,5 кг F=mg;S=Һ
Һ= 60м A=mg•h
Т/к: А=? Жауабы:300Дж
2.Салмағы 120 Н бір шелек суды тереңдігі 20 м құдықтан 15 секунд ішінде көтеріп шығару үшін адамның өндіретін орташа қуаты қандай? Бер: Шешуі: Есептелуі: Р=120 Н N= N= = =160 Вт
һ=20 м А= Р•Һ
t=15 с N= Жауабы:160 Вт
Т/к: Nорт -?
2 – деңгей (5балл+4балл=9 балл)
Теориясы: “Түсіну”
(Неге? Себебі. Неліктен?) Сұрақтарға жауап бер.
1. Денеге түсірілген күш, атқарылған жұмысқа байланысты ма?
Жауабы: Ия, себебі механикалық жұмыс күшке тура пропорционал.
2.Әр түрлі қозғалтқыштардың қуаты артқан сайын жасалынған жұмыс көп өндіріле ме? Себебі неде
Жауабы: Қуат шамасы артқан сайын өндірілген жұмыс та артады.Себебі қуат жұмысқа тура пропорционал.
Теориясы: “Талдау”
(Салыстыр. Айырмашылығы неде?) Бос нүктенің орнына тиісті шамаларды қой.




Практикасы
“Қолдану”
(өзгертілген жағдайдағы тапсырмалар) Есептерді шығар.

1.Салмағы 4 кг жәшікті 2,5 ке биіктікке көтергенде істелген жұмыс неге тең?
Бер: Шешуі: Есептелуі:
m=4 кг А=F•S А=4 кг•9,8Н/кг•2,5 м=100Дж
Һ=2,5 м F= mg; S=Һ
Т/к: А-? A= mg•Һ
Жауабы: 100 Дж
2."Волга"автомобилі 2 сағатта 110 кДж жұмыс атқарса , оның қуаты неге тең?
Бер: Шешуі: Есептелуі : t=2 сағ=7200 с
А=110 кДж=110000 Дж N= =15Вт
Т/к: N=? Жауабы:15 Вт

3 деңгей (9балл+3балл=12балл)
Теориясы:
“Жинақтау”
(қорытынды шығар, сызба сөзжұмбақ)
Тірек –сызба нұсқаны толықтыр.








Қуат қандай шама скаляр Формуласы Өлшем бірлігі Вт Қуаттың белгіленуі N

Практикасы
“Баға беру” (Сен қалай ойлайсын? Не істер едің?)
Есептерді шығар
1.Биіктігі 10 м сарқырамадан 2 мин-та 50 м3су құлап ағады.Су ағынының қуаты қандай?
Бер: шешуі:
һ=10 м N=
V=50 м3 t=2 мин =120с
есептелуі:
Т/к: N-?
N= немесе 42000 Вт

Жауабы: 42 кВт .