. Материктер сыр шертеді.
Мақсаты: География пәні бойынша алған білімдерін шыңдау.Америка материгі бойынша өткен материалды қорытындылау мақсатында оқушылардың тез ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
Өткізу әдісі: Жарыс сабақ
Көрнекілігі: Слайд.
Барысы: 1. Таныстыру
2. Ұлы географиялық ашылулар
3. Контур картамен жұмыс
4. Көрерменге сұрақ Ең ең ең.......
5. Сұрақ менен, жауап сізден
6. Ішкі сулары
7. Жылдам логикалық ойлау
8. Сен мені білесің бе?

1.Таныстыру. 2 топтан 6 оқушыдан шығады. Солтүстік және Оңтүстік Америка топтарына бөлінеді. Әр топ өз тобын таныстырады. Эмблемасы болу керек. 10 балл
2.Ұлы географиялық ашылулар кезеңінде әр материктің ашылу тарихынан сұрақтар қойылады. 1 сұрақтың жауабына 5 балл
1.1492 ж Американы ашқан. Ол Үндістанға апаратын батыс жолды аштым деп ойлағандықтан, мұндағы тұрғылықты халық үндістер деген атау алған. Х.Колумб
2.1501ж «жаңа дүниенің» – Американың ашылуына себеп болған үшінші саяхат оған әлемдік даңқ әкелді. А.Веспуччи
3. Веспуччи бастаған топ 1501ж қай өзеннің сағасына жетіп, оны рио де Жанейро деп атады? Қаңтар өзені
4. Ньюфауленд аралы мен Лабрадор түбегін кім ашты? Джон Кабот
5. Жердің солтүстік магниттік полюсін анықтаған кім? Руаль Амундсен
6. 1519ж 20 қырқүйегінде Атлант мұхитынан Тыңық мұхитқа қарай өтетін бұғаз іздеу үшін жер шарын жүзіп шығу саяхатына кім аттанды? Ф.Магеллан
7. Александр Гумбольдт кім? Ғылымға қосқан үлесі? Неміс географы, Оңтүстік Американың геологиялық картасын жасап, табиғатын зерттеген.
8. Оңтүстік Американың климаттық ерекшелігін зерттеген кім? Воейков
9. Картоп, жүгері, қызанақтың отаны Оңтүстік Америка екенін дәлелдеген кім?
Вавилов
10. Тыңық және Атлант мұхиттарын жалғастырып жатқан бұғазды ашқан теңіз қарақшысы кім? Фрэнсис Дрейк

3.Әр топ өз материгінің жер бедерін контур картаға түсіреді.

4. Көрерменге сұрақ
1. Ең биік шың – Джомолугма
2. Ең үлкен тубек – Арабия
3. Ең биік ағаш – Секвоя
4. Ең суыққа төзімді құс – пингвин
5. Ең кішкентай мемлекет – Ватикан
6. Ең үлкен ойпат – амазонка
7. Ең ірі дүние бөлігі – Азия
8. Ең терең шұңғыма – Мариан
9.Ең үлкен шөл – Сахара
10. Ең үлкен бұғаз – Дрейк
11. Ең суы мол өзен – Амазонка
12. Ең халқы көп материк – Еуразия
13. Ең терең көл – Байкал
14. Ең кішкентай құс – колибри

5.Сұрақ менен, жауап сізден. Дұрыс жауапқа 5 балл
Солтүстік Америкаға қойылатын сұрақ
1.Жер шарындағы ең үлкен аралы – Гренландия
2. Оңтүстік Американың теңіз деңгейінен ең төмен жатқан жері? – 40 м Вальдес түбегі
3.Жер шарындағы ең ұзын жер асты үңгірі? Флинт Мамонт
4.Жылдамдығы сағатына 800км- ге жететін дауыл? Торнадо
5. Оңтүстік Америка неге жасыл материк? Тең жартысын ормандар алып жатыр
6. Анд тауына қарай биіктейтін жазықтар? Гран-Чако, Пантанал, Маморе
7.1872 ж ұйымдастырылған тұңғыш ұлтық парк? Йеллоустон
8. Амазонканың жыртқыш балығы? пиранья
9.Карибу қай зонаға тән? Тундраға
10. Аргентинаның мықты футболшысы? Марадона
11.АҚШ-тың автомобиль астанасы? Детройт
12. Пуна деп нені атайды? Тауаралық үстірттер
Оңтүстік Америкаға сұрақ
1. Жер шарындаңы ең биік тау көлі? Титикака
2. Солтүстік Американың теңіз деңгейінен ең биік жері? Мак Кинли 6193
3. Материктегі ең жоғары температура қай жазықта? Гран Чако +47
4. Мексика шығанағы үстінде қалыптасатын ауа массалары? Тропиктік ауа массасы
5. Қай таудың атауы оның мыс рудасына бай екенін көрсетеді? Анд
6. Солтүстік Американың ең үлкен көлі? Жоғарғы көл
7. Ең үлкен аралы? Отты Жер
8. Мұз қапшығы шығанағы? Гудзон
9. Оңтүстік америка жағалауындағы салқын ағыс? Перуан
10. Канада жалауында бейленген өсімдік? Үйеңкі
11. Анд тауының символы? Кондор құсы
12. Прерий деп нені атайды? Даланы

6. Ішкі сулары. Әр командаға 6 сұрақтан қойылады. дұрыс жауап 5 балл
Солтүстік Америка
1. Қай өзенді су атасы деп атайды? Миссисипи
2. Қай өзен Онтарио көлін Әулие Лаврентий шығанағымен қосып тұр?
3. Алясканың ірі өзені? Юкон
4. Ниагара өзені несімен әйгілі? Сарқырамасымен
5. Бойында 20-дан астам СЭС салынған өзен? Теннеси
6. Үндіс тілінен аударғанда тұнбалы өзен деген мағынаны беретін өзен? Миссури

Оңтүстік Америка
1. Оңтүстік Американың жер шарындағы ең мол сулы өзені? Амазонка
2. Үндіс тілінен аударғанда мұхиттың туысы деп аталатын өзен? Парана
3. қай өзен саласында дүние жүзіндегі ең биік сарқырама орналасқан? Ориноко
4. Күміс өзен? Ла-Плата
5. Түбінен мұнай өндірілетін лагуналық көл? Маракайбо
6. Бұл көлде аңыз бойынша 1800кг алтын жасырылған? Титикака

7. «Жылдам логикалық ойлау». Тақтада ілініп тұрған сан бойынша сұрақ тандайды, жауап берсе сол ұпайды иеленеді
20 20 20 20
30 30 30 30
40 40 40 40



20 ұпай. АҚШ-ғы әлемге әйгілі демалыс орны? Диснейленд
20ұпай. Тыңық және Атлант мұхитының суларын жалғастырып жатқан Оңтүстік Американың бұғазы? Дрейк
20ұпай. Х.Колумбтың 3 кемесінің аты? Санта-Марья, Пинта, Нинья
20ұпай. Америка жағалауында шексіз, жағасыз теңіздің аты және ол қай мұхитта? Саргасс теңізі Атлантта

30ұпай. 3 түйеқұс ұшып келеді, оның біреуін аңшы атып түсіреді, аспанда неше түйеқұс қалады. Түйеқұс ұшпайды
30ұпай. 2 әкесі мен 2 баласы келе жатып 3 алма тауып алады,теңдей етіп бөлгенде әрқайсысына 3 алмадан келеді. Бұл қалай? Ата,әке, бала
30ұпай. Амазонка өзеніндегі балықтардың біріне әнші деп ат қойған. Неге?
30ұпай. Ла-Платаны күміс өзен деп неге атаған? Күміс іздеген испандықтар

40ұпай. Мұз бен қардың құрсауындағы бұл елде қауын, қарбыз, жүзім және тіпті банан мен ананас өсіріледі. Бұл ел сөнген және әрекет етуші жанартаулар патшалығы? Исландия
40ұпай. Еуропа астаналарының ішіндегі ең көне қаланың бірі оған 1000жыл болған. Қаланың аты орыс тілінен аударғанда «сауда айлағы» дегенді білдіреді. Теңіз айлағында Андерсеннің атақты ертегісіндегі су періштесінің тас үстінде ойланып отырған қола мүсіні бар
40ұпай. Тыңық мұхитының шығыс бөлігінде нақ экватор қасында Оңтүстік Америка жағалауларынан 1000шақырым қашықтықта 16 жанартаулық аралдардан тұратын архипелаг орналасқан. Оның атауы испан тілінен аударғанда «тасбақа» деген атауды білдіреді. Галапагос
40ұпай. Түрлі-түсті атауды білдіретін 4 теңізді ата? Қара, Ақ, Сары, Қызыл.

8»Сен мені білесің бе?» Жасырылған сурет жұмбақты шешу
1.Әйгілі орыс жазушысы Пушкин бейнесіндегі ел. Италия
2. Көңіл күйі болмаған адамның бейнесінде қандай материк бейнеленген? Африка
3. Қалпағы бар ер адам бейнесінде қай мемлекет бейнеленген? Нидерланды
4. Орамалды ана бейнесінде қай мемлекет бейнеленген? Португалия, Испания

8. Қорытынды. Әр топтың оқушылары мадақтау қағазымен марапатталады. .