. Сыныбы: 7
Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы
Тақырыбы: Оңтүстік Африка мен Африка. Сарамандық жұмыс №4
Сабақтың мақсаттары:
1. Білімділік: Оқушылардың танымдық белсенділіктерін арттыру, екі мемлекеттің құрылысы туралы білімдерін тексеру
2.Дамытушылық: Оқушылардың тарау бойынша алған білімдерін кеңейту, өз қабілеттерін ашуға ұмтылдыру, картамен дұрыс шапшаң жұмыс жасауға дағдыландыру.
3. Тәрбиелік: Оқушыларды ұйымшылдыққа, өз бетімен ізденуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Сарамандық сабақ
Оқыту әдісі: Іздену
Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Оңтүстік Американың, Африка материгінің физикалық картасы, оқулық, қосымша материалдар, суреттер.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасу, оларды түгендеу. Оқушылар назарын өзіме аударту
Солтүстік Америка мен Африка материгімен салыстыра келе ауданы жөнінен 24,2 млн км². Жерінің көлемі жөнінен (Еуразия, Африкадан дан кейінгі) 3-орында. Ең биік нүктесі Кордильер тауындағы Мак-Кинли шыңы – 6193 м. Солтүстік Американың құрамына кіретін Гренландия аралы және территориясы Данияға тиесілі. Солтүстік Американың теңіз деңгейінен ең төмен жері Өлім аңғары – 86 км. Әлемдегі ең ұзын жер асты үңгірі Аппалач тауындағы ұзындығы 500 км дейін жететін Флинт-Мамонт үңгірі. Д.ж. ең үлкен тау мұздығы Аляска жотасындағы Хабборд мұздығы. Солтүстік Америкадағы және әлемдегі ең үлкен акньон – Каларада өзеніндегі үлкен каньоны тау жүйесінде орналасқан. Солтүстік американың ең ыстық жері-Өлім аңғары +57ºС, ең суық жері-Гренландия аралы -70ºС. Солтүстік Америкадағы Еуразиядан бөліп тұрған бұғазы Беринг, ал сонымен қатар 2 мұхит суын Солтүстік Мұзды мен Тынық мұхит суларын жалғастырады. Материкті 1492 ж Х.Колумб ашқан. ХV ғасырда Ньюфауленд аралы мен Лабрадор түбегін итальяндық Джон Кобот ашты. 1741 ж орыс саяхатшылары Витус Беринг пен Алексей Чириков Аляска жағалауларын зерттеді. Солтүстік Америкада жер шарындағы ең ірі тұзды көлдердің бірі Үлкен Тұзды көл орналасқан. Ұлы көлдер жүйелеріне кіретін өзендер Онтарио, Эри, Жоғарғы көл, Гурон, Мичиган. Д.ж. ең ірі Йеллоустоун ұлттық саябағы орналасқан.Саябақта гейзерлер мен тасқа айналған ағаштар қорғалады. Африканың жер көлемі 30,3 млн км². Теңіз деңгейінен ең биік нүктесі Килиманжаро тауы 5895 м. Африканың жанартаулары жиі орналасқан. Ең биік нүктесі Ассам көлінің деңгейі 153 м (Джибути). Д.ж. және Африкадағы ең ұзын Ніл өзені. Кагера саласымен 6671 км. Африканың жағалауынан 2 мұхит суы Үнді, Атлант шайып жатыр. Африканың жауын-шашын көп түсетін жері Гвинея шығанағы. Африканың суы мол өзені-Конго өзені. Ауданы жөнінен ең үлкен көл-Виктория 69985 км. Ең терең көл – Таньганика 1470 м. Ең үлкен арал Мадагаскар 5870000 км². Ең биік сөнбеген жанартау Камерун 4100 м. Ең биік сарқырамасы Тугела 948 м. Оңтүстік Африка ОАР аумағында. Африкадағы ең үлкен ұлттық саябақ Крюгер орналасқан. Ең үлкен тропиктік шөл – Сахара 7000000 км². Д.ж. Африкадағы ең ірі жануар-Африка пілі.Африканы Еуразиямен Гибралтар бұғазы бөліп жатыр. Африка Еуразия материгімен Суец мойнағы арқылы жалғасқан.1497-1499 ж аралығында португал саяхатшысы Васко да Гамма экспедициясы Африкадағы айналымнан өтіп, Сомали түбегі арқылы Үндістанға барар жолды тауып, жолда Әулие Надежда мүйісін ашқан. Давид Ливинстон 1855 ж Замбези өзеніндегі Виктория сарқырамасын ашты. Генри Сиэтли Конго өзенінің бойындағы сарқырамаларды ашып, Африка көлдерін зерттеді. Африка материгінде қара нәсіл өкілдері тараған. ОАР – алмаз бен алтынның қоры жөнінен 1-орын алады.
Қорытынды: Африка жер шарындағы ең ыстық материк. Биосфераның «Алтын қоры» деп аталатын ерекше тізімге енген Африкадағы географиялық нысандар Сахара мен Мадагаскар аралы.
Үйге тапсырма: Кескін картамен жұмыс, қосымша материалдар жинау. .