. Есім сөздердің орнына жүретін сөздер есімдік деп аталады.
Есімдіктің түрлері:
Жалпылау (определительные) есімдіктері:бәрі,бүкіл,барлық,түгел,-все
Мысалы: Барлық оқушы сыныпқа кірді.
Болымсыздық( отрицательные) есімдіктері:ешкім,ештеңе,ешқашан,ешбір,ешқайда-нигде
Мысалы: Ешкім уақытында келген жоқ.

Жаңа сөздер:
қопару-раскапывать шашу-раскидать
қорлау-издеваться тегістеу-выровнять
таңғалу-удивиься қажетті-необходимый
себебі-причина зейін-внимание

Жер-ана
(Матушка-земля)
Бейбіт балабақша ішінде жер қопарып ойнап жүр еді,бір қария:
-Әй,балам,Жерді неге қорлайсың? Ол сенің анаң ғой,- деді.
Таңғалған Бейбіт
-Менің анам үйде,аты Зейнеп,-деді.
-Балам,онда сол Зейнеп анаңнан сұра,түсіндіреді,-деп қария
кете берді.
Бейбіт үйге келіп анасынан Жер-ана туралы сұрады.
-Балам-ай,ол кісі саған дұрыс айтқан.Жер-бәріміздің анамыз.Онсыз өмір жоқ.Жер-ана дейтін себебіміз-ішетін суымыз,жейтін нанымыз жердікі.Адамға қажеттінің бәрі жерден шығады...
Бейбіт анасының әр сөзін зейінмен тыңдады.Түстен кейін барып,бақшаға барып,ашып ойнаған топырақты тегістеді.

Үй жұмысы: Тірек сөздердің көмегімен "Қыс" туралы ауызша әңгімелеу.
Қыс-зима,айлар-месяца,суық-холодно,ауа райы-погода,күндер-дни, қысқа-короткий,мереке-праздник,болады-бывает

Сабақтың грамматикалық тақырыбы: Есімдік (Местоимение)
Сабақтың лексикалық тақырыбы: Жер-ана
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушылардың тілге деген сүйіспеншілігін арттыра отырып, жаңа ұғымдардан түсінік беру, cөздерді дұрыс айту мен дұрыс жазудың нормаларымен таныстыру.
Дамытушылық: ой-өрісін дамыта отырып, сөздік қорын, тіл мәдениеті туралы түсініктерін дамыту, ауызша сөйлеу тілі мен жазбаша тілдің ерекшеліктерін білуі туралы түсініктерін жетілдіру.
Тәрбиелік: оқушыларды еңбекқорлыққа, адамгершілікке, жерін құрметтеуге,қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың көрнекілігі: кесте-сызба, оқулық.

Сабақтың өту барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен амандасу, түгендеу, зейіндерін сабаққа аудару.

II. Үй жұмысы.Тірек сөздердің көмегімен "Қыс" туралы ауызша әңгімелеу. Қыс-зима,айлар-месяца,суық-холодно,ауа райы-погода,күндер-дни, қысқа-короткий,бывает-болады.
III.Жаңа сабақ. Есімдік. Жер-ана
Есім сөздердің орнына жүретін сөздер есімдік деп аталады.
Есімдіктің түрлері:
Жалпылау (определительные) есімдіктері:бәрі,бүкіл,барлық,түгел-все
Мысалы: Барлық оқушы сыныпқа кірді.
Болымсыздық( отрицательные) есімдіктері:ешкім,ештеңе,ешқашан,ешбір,ешқайда-нигде
Мысалы: Ешкім уақытында келген жоқ.
Мәтінмен жұмыс:
а)Сөздік жұмыс.
ә) Мәтінді мәнерлеп оқу.
б) Мәтінді мәнерлеп оқыту.
в) Топпен жұмыс. (ілеспе аударма)
Жаңа сөздер:
қопару-раскапывать шашу-раскидать
қорлау-издеваться тегістеу-выровнять
таңғалу-удивиься қажетті-необходимый
себебі-причина зейін-внимание

Жер-ана
(Матушка-земля)
Бейбіт балабақша ішінде жер қопарып ойнап жүр еді,бір қария:
-Әй,балам,Жерді неге қорлайсың? Ол сенің анаң ғой,- деді.
Таңғалған Бейбіт:
-Менің анам үйде,аты Зейнеп,-деді.
-Балам,онда сол Зейнеп анаңнан сұра,түсіндіреді,-деп қария
кете берді.
Бейбіт үйге келіп анасынан Жер-ана туралы сұрады.
-Балам-ай,ол кісі саған дұрыс айтқан.Жер-бәріміздің анамыз.Онсыз өмір жоқ.Жер-ана дейтін себебіміз-ішетін суымыз,жейтін нанымыз жердікі.Адамға қажеттінің бәрі жерден шығады...
Бейбіт анасының әр сөзін зейінмен тыңдады.Түстен кейін барып,бақшаға барып,ашып ойнаған топырақты тегістеді.
Алдын ала қазақтың ұлттық бұйымы-қоржынмен таныстыру.
а)Тақтамен жұмыс.( мәтіннен есімдіктерді теріп жазып, сөйлем құрау,
мәтіндегі есімдіктер: сенің,менің,сол,ол,бәріміз,онсыз,әр)
ә)Табылған есімдіктер арқылы жалғау түрлерін қайталау. («Сиқырлы қоржын» ойын элементтерін қолдану)
IV.Сабақты бекіту: Сөйлемдерді аудару арқылы есімдігі бар сөйлемді табу,ережені пысықтау.
1.Мұғалім сабаққа кірді. 2.Есімдік дегеніміз не?
2.Асан бес дәптер сатып алды. 3.Есімдіктің түрлерін ата.
3.Асылдың әдемі көйлегі бар. 4.Жер-ана тіркесінің мағынасы
4.Бәріміз мектепке келдік.
V.Үйге тапсырма: а) Жазбаша аударма.
ә) Мәтінді рөлге бөліп оқу.
б) Сөздік жаттау
VI.Оқушыларды бағалау


1.Мұғалім сабаққа кірді. 2.Есімдік дегеніміз не?

2.Асан бес дәптер сатып алды. 3.Есімдіктің түрлерін ата.

3.Асылдың әдемі көйлегі бар. 4.Жер-ана тіркесінің мағынасы

4.Бәріміз мектепке келдік.

«Мектепке дейінгі шағын орталығы мен гимназия сыныптары бар №9 жалпы білім беру орта мектебі»ММ

Ашық сабақ Тақырыбы: Есімдік. Жер-ана

Өткізген: Ш.А.Байдуллаева

Ақтау-2014 .