. Оразгүл Сүндетбаева,
№ 14 орта мектебінің қазақ тілі
мен әдебиеті пәні мұғалімі.
Маңғыстау облысы,
Жаңаөзен қаласы,
Теңге ауылы.

Сын есімнен өткенді қайталау

(6 - сынып)

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушылардың сын есімнен алған білімдерін нығайту, тиянақтау, бір жүйеге келтіріп қорыту, теориялық білімін прак-тикамен ұштастыру.
2. Оқушыларды адамгершілікке, ізеттілікке, әдептілікке тәрбиелеу.
3. Ойын түрлері арқылы оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру, шығармашылыққа баулу, өз ойын тиянақты жеткізуге дағдыландыру.
Сабақтың типі: қайталау сабағы.
Сабақтың түрі: «Бақытты сәт» ойыны.
Сабақтың әдісі: модульдік оқыту технологиясы.
Сабақтың көрнекілігі: слайдтар, суреттер.
Сабақтың барысы: І. «Бақытты сәт» ойыны туралы мұғалімнің сөзі.
І гейм. «Бой сергіту»
ІІ гейм. «Бөшкеден шыққан бас қатырғылар»
ІІІ гейм. «Жұмбақтас»
ІV гейм. «Сен – маған, мен - саған»
V гейм. «Көсемдікке ұмтылу»
ІІ. Ойынның жүру барысы: Сынып үш командаға бөлінеді. Әр команданың өз капитаны және атауы болады.
І гейм. «Бой сергіту». Әр командаға 7 сұрақтан беріледі.
«Тұлға» тобына қойылатын сұрақтар:
1. Сын есім дегеніміз не?
2. Сын есім қалай жасалады?
3. Сапалық сын есім дегеніміз не?
4. Дара сын есім дегеніміз не?
5. Туынды сын есім қалай жасалады?
6. Негізгі сын есім дегеніміз не?
7. Берілген сын есімдерді тұлғасына қарай ажырат: күшті, сары, инабатты.
«Құрам» тобына қойылатын сұрақтар:
1. Сын есімнің сұрақтарын ата.
2. Негізгі сын есімге мысал келтір.
3. Қатыстық сын есім дегеніміз не?
4. Күрделі сын есім дегеніміз не?
5. Сын есім жасайтын жұрнақтар нешеге бөлінеді?
6. Туынды сын есім дегеніміз не?
7. Берілген сын есімдерді құрамына қарай ажырат: ақ киімді, тап-таза, бойшаң, жасыл.
«Мағына» тобына қойылатын сұрақтар:
1. Сын есімнің мағыналық түрлерін ата.
2. Туынды сын есімге мысал келтір.
3. Сын есімнің құрамына қарай түрлерін ата.
4. Сын есім жасайтын жұрнақтың түрлерін ата.
5. Сапалық сын есімге мысал келтір.
6. Қатыстық сын есімге мысал келтір.
7. Берілген сын есімдерді мағынасына қарай ажырат: көшпелі, таза, әлсіз, көк.
ІІ гейм. «Бөшкеден шыққан басқатырғылар»
«Тұлға» тобының жұмбақтары
1. Күн – күн сайын жыртылдық,
Өміріміз бір күндік.
(Жыртпалы календарь)
2. Қабырғада қиық тұр,
Жер жүзі оған сыйып тұр.
(Географиялық карта)
3. Басса ізі жоқ,
Сойса қаны жоқ.
(Қара шыбын)

«Құрам» тобының жұмбақтары
1. Көк шатырда қол орақ,
Өмірі ормас ол орақ.
(Жарты ай)
2. Өз қалпағын жасынан,
Тастамайды басынан.
(Саңырауқұлақ)
3. Қауын – қарбыз дей алмайсың,
Піскенмен, жей алмайсың.
Жарғаныңмен, қап – қатты,
Ал асқанда тәп – тәтті.
(Асқабақ)

«Мағына» тобының жұмбақтары
1. Аспанға жайып қойған,
Ақ мақтам ғайып болған.
(Ақша бұлт)
2. Қармақ қолы тарамыс,
Бойы толы қара күш.
(Көтергіш кран)
3. Иесі оның сәби,
Әрі төсек,
Әрі үй.
(Бесік)

ІІІ гейм. «Жұмбақтас»
Тапсырма мақал – мәтелді толықтыр
«Тұлға» тобы
1. ... бірді жығар,
... мыңды жығар.
2. ... бала – арлы бала,
... бала - сорлы бала.
«Құрам» тобы

1. ... қолы алтын,
... сөзі алтын.
2. ... Сөз - ..., өмір - ...

«Мағына» тобы

1. ... ерге нұр жауар.
2. ... қой жатып семіреді.

IV гейм. «Сен – маған, мен - саған»
(Үйге берілген тапсырма)
150 – жаттығу.
«Тұлға» тобына тапсырма:
Мәтін мазмұнын мазмұндау.

«Құрам» тобына тапсырма:
Мәтіннен сын есімдерді тауып, өзінің тіркескен сөзімен бірге теріп жазыңдар, оларды сұрақ қою арқылы талдаңдар.

«Мағына» тобына тапсырма:
Мәтін мазмұнына сүйене отырып сурет салыңдар.

V гейм. «Көсемдікке ұмтылу»
Туған ауылдың табиғатын суреттеу. Үш топ оқушыларына ауыл табиғатын сын есімді қатыстыра отырып суреттеу.
Сын есімдерді сатылай кешенді талда.
«Тұлға» тобы
Мықты
«Құрам тобы»
Өткір
«Мағына» тобы
Денелі

Үйге тапсырма беру.
Сын есім бойынша толық қайталау, Абайдың «Отыз бірінші сөзінен» сын есімдерді тауып келу.
Бағалау.
Әр топтың ұпай саны есептеліп, жеңімпаз топ анықталады. Олардың білімі бағаланады. .