. Мамытова Рахима Елемесовна
Ж.Аймауытов атындағы №64 мектеп-гимназиясының математика пәнінің мұғалімі, шығармашылық топтың жетекшісі.
Математика сабақтарында ақпараттық технологияны қолдану тиімділігі .
Білім-сарқылмайтын қазына, айнымайтын дос,мызғымайтын қорған, құтқарушы құрал,әмбебап ақылгөй,пайдалы қару, өмірлік азық.Білім-Отанымызды көркейтудің сан мың жолының ең тиімдісін таңдап алуға қызмет ететін ғажайып күш.Сонымен бірге ол үнемі қолдауды, жарнамалау мен насихатттауды қажет етеді.Болашақ ертеңі жастар,оларға сапалы білім беруге байланысты Елбасымыздың «Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деген сөзі, қазіргі қоғамда ақпараттық технологияға білім беру жүйесінің терең бет бұруы болып отыр.Бұл төмендегі жағдайларға мүмкіндік береді:
-ғылыми –педагогикалық ақпараттар ,жаңа әдістемелік ақпараттық құжаттарды ,байланыс желілерін жан-жақты қалданудың негізінде білім беру
жуйесін басқару механизімдерін меңгеру;
-өз бетінше білім алу дағдыларын қалыптастыруға оқу потенциалын арттыруға ,оқу-ақпараттық,зерттеу-тәжірибелік әрекеттерді жүзеге асыруға негізделген оқытудың әдістемелік жүйесін құру.Сондықтан ,білім саласында жаңа заман ағымына сай жаңа ақпараттық технологиялар қолданудың маңызы зор екендігін білдіреді.
Елбасымыздың Қазақстан халқына жолдауында ХХІ ғасырда ақпараттық қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін білім беру саласында төмендегідей міндеттерді шешу керектігін атап көрсетті:«Компьютерлік техниканы,интернет,телекомуникоциялық желі,электрондық және телекомуникациялық құралдарды, мультимедиялық электрондық оқулықтарды оқу үрдісіне тиімді пайдалану арқылы білім сапасын көтеру керек »- деген еді.
Елімізде білім беру саласында жаңа ақпараттық технологияларды қолдану басты мақсат болып отыр.Ол тек қана техникалық құрал емес,сонымен бірге жаңа ақпараттық коммуникациялық технология және білім беру жүйесіндегі сабақ берудің жаңаша әдісі болып табылады.

Қазіргі заман мұғалімі тек өз пәнінін терең білгірі болу емес,тарихи-танымдық,педагогиколық-психологиялық сауатты,саяси-экономикалық білімді және ақпараттық-комуникациялық технологияны жан-жақты меңгерген ақпараттық құзырлы маман болу керек. Әр оқытушы интерактивті тақтамен жұмыс жүргізуді толығымен меңгеруі қажет.Мен өз сабақтарымда интерактмвті тақтаны пайдалану арқылы оқушылардың жаңа ойларын ,әсерлі идеяларын тартымды етіп көрсететініндігін аңғардым.Жаңа материалдарды бірігіп талдауда маңызы зор болды.Бұл тақта арқылы оқушы хаңа ақпараттарды жеңіл түрлендіреді , жаңа нысандарды жасауға және жылжыту тиімділігіне жеткізеді. Кейбір идеяларды түсіну үшін қойылған дұрыс сұрақтар дискуссияны өрбітіп оқушылардың материалдарды жақсы түсінулеріне жетелейді.Сонымен қоса талдау жүргізуді басқара отырып пән мұғалімі оқушылардың шағын топтарда жұмыс жасауын жол сілтейді Осыны басшылыққа ала отырып мен барлық оқушылардың интерактивтік тақтаға назарын аударып ,алдын ала дайындалған материалдарды жеңіл түсінулеріне ықпал жасай алдым.
Сабақ беру барысында компьютерлік желілер технологияларын қолдана отырып,бұл материалдарды түсіндіру кезінде оқушылардың компьютердің негізгі құрамымен бірге интернеттен ақпарат іздеуді меңгеру машықтығы көрінеді. Интернеттен кез келген аудиовизуалды ақпарат алуға және оны оңайлықпен қолдануға ,сонымен қатар мұғалім мен оқушының арасында ақпаратты қарым –қатынас орнатуға кең мүмкіндік береді.
Ақпараттық технологияның мұғалімдерге берер мынадай мүмкіндіктері байқалды:
• мұғалім үздіксіз ізденіс үстінде жүреді ;
• жеке тұлғаны қалыптастырудаға жауапкершілігі артады;
• инновациялық технологияларды қолдану іскерлігі,әдіс-тәсілі артадыжас мамандардың қызығушылығын туындатады ;
• мектептегі басқа пән мұғалімдерімен тәжірибе алмастыру арқылы ұжымның ұйымшылдығының ұйтқысы бола алады ;
• интернетке кіру жүйесі арқылы әлемдік деңгейде іс-тәжірибе алмасуды қалыптастырады және оқытудың түрлі әдіс тәсілдерін игеруге қол жеткізеді;
• мұғалім сабақты қызықты ,жүйелі түрлендіріп өткізуге машықтанады .
Ақпараттық технологияның оқушыларға берер мүмкіндігі :
• түрлі ақпараттық ,бейнелік ,дыбыстық анықтамалар арқылы білімін жан-жақты жетілдіреді ,дамытады;
• өз бетінше сарамандық тапсырмаларды орындайды;
• тақырыптан қалып кеткен немесе дұрыс түсінбеген тақырыпты қосымша қайталауға мүмкіндік беріледі;
• пәнге қызығушылығы ,үздіксіз ізденісі артады;
• ойлау ,есте сақтау,пікір сайыстық қабілетті дамиды;
• өз ойын сызба ,сурет,кескіндеме,кесте,графиктік моделдер түрінде жеткізеді;
• түрлі бейнелік ,сілтемелік,нұсқаулық тапсырмаларды орындайды;
• түрлі деңгейдегі тест тапсырмаларын орындап өзінің алған білімін тексереді.
Ақпараттық технологияның мүмкіндіктерін атай келе,осы технологияны меңгерудегі мұғалімнің кәсиби шеберлігі,ақпараттық технологияны дұрыс және ұтымды қолдана алуы басты мәселе. Әрбір ұстаздың мақсаты –оқытудың барлық компоненттерін пайдалана отырып оқушыға жалпы орта білім деңгейінде терең білім беру,әрбір оқушыны жан-жақты құзыретті етіп тәрбиелеу.Математика-ерекше құдіретті ғылым ,ал математика пәнінің мұғалімі баланың бойындағы ақыл,білім, парасат,сабырлық,шығармашылық қасиеттерін бойынан аша білетін тұлға.Қазіргі уақытта математика ғылымы кең етек алып дамуда.Сондықтан математиканы оқытудың мазмұнын ашуды жүзеге асыру үшін жаңа ақпараттық технология қүралдары ауадай қажет.Қазіргі ақпараттық технологияның озық жетістіктерін математика сабағында қолдану арқылы танымдылық іс-әрекеттерін ұйымдастыра отырып,оқушылардың құзіреттілігін дамытуға болады.
Оқыту үрдісінде оқушылардың пәнге қызығушылықтарын арттыру,оқу материалын игерудін тиімді жолдары мені жаңа материалды баяндауда барлық жаңа технологиялар,әдістер және жаңа жолдар әрқашан қызықтырады,қазіргі ақпараттық технологиялар мұғалімге оқытуды жоғары деңгейге жетуіне мүмкіндік береді.Педагогикалық оқытуда ақпараттық технологияларды пайдаланудың бірнеше жолдары бар ,солардың ішінде өз тәжірибемдегі қолданып жүрген әдіс- тәсілім мынадай:күнделікт дәстүрлі сабағымда;оқулық,көрнекілікқұралдар,электрондық оқулықтартарды; компьюторлық құрылғыдан: презентация ,дисктер,мультимедиа құралдарын,интернет-технологиясынан:интернет дербес ақпарат көзі ретінде,е-mail-ақпарат алмасу құралы ретінде ,т.б. жиі пайдаланамын.
Мен өзімнің сабақтарымда оқытудың ұйымдастыру формаларының жеке, топтық,ұжымдық жұмыс жасау түрлерін пайдаланамын.Сабақта жақсы оқитын оқушылар компьютерге жеке тәртіптермен кезекпен жұмыс істейді және тапсырмаларды орындап болғаннан кейін жоғары деңгейлі күрделі жаттығуларды орындайды.Мұғалім бұл уақытта топпен үйрену деңгейіндегі материалын жан-жақты зерттейді.Мұндай сабақ оқушылар тобының сабақтан жалығуына ,босаңсуына мүмкіндік бермейді,керісінше жеке тапсырмамен жұмыс жасауға жағдай жасайды.Сонымен жаттығу тапсырмаларының саны шектелмеген үлкейді;оқушының жұмысы ұтымды екпініне жетеді;үйренудің деңгейлі жетістігіне оңай жетеді;оқушының бүкіл сабақ бойы белсенділігі мен қызығушылығы артып отыратынын көреміз.Сабақта ,сабақтан тыс кезде оқушылардың шығармашылықпен айналысуына,өз бетінше жаттығулар орындауына мүмкіндік жасауымыз керек.
Математика сабағында компьютерді,мультимедиялық және электрондық оқулықтарды және интерактивті тақтамен презентацияны бірге қолданған сабақтарым өте нәтижелі өтуде.
Мұғалімнің алдындағы ең басты мақсат-бұл оқушыға сапалы білім мен саналы тәрбие беру.Мұғалімдер жұмысының нәтежелі етіп,әрі оқушының білім сапасын көтеру үшін ұстаздар қауымына жаңа ақпараттық технология құралдарын сабақтарда қолданудың тиімділігіне көз жеткіземіз.
Мен өзімнің шығармашылық жұмысымды қортындылай келе, мектепте математика сабағында ақпарапттық технологияларды тиімді пайдалану, мұғалімнің жұмысын жеңілдетіп қана қоймай, оқушылардың пәнге қызығушылығын оятады,білім сапасын көтереді, шығармамылық қабілетін дамытады, оқушының құзіреттілігін ашады,өзін-өзі бағалауды , топпен және ұжымен жұмыс жасауға баулиды.
Ұлы педагог Ушинский «Бала балқытылған алтын,оны қандай қалыпқа салып құям десе де мұғалімнің қолында» дегені, шәкіртті тәрбиелеп оқытуда, әр ұстаздың шеберлігімен әдіс-тәсіліне қойылатын көрсеткіші деп білемін.Ал ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы білім беру оң нәтежесін беріп отыр.«Еңбексіз талант -тұл» дегендей уақыт қөшінен қалмай,әлемнің дамыған 30 мемлекетінің қатарына енуімізге өз үлесімізді қосып,ұрпақ алдындағы борышымызды шығармашылық еңбегімізбен жүзеге асыра берейік. .