. Рационал сандарды азайту
Класс: 6

Сабақтың тақырыбы: Рационал сандарды азайту.
Сабақтың мақсаты: Рационал сандарды азайту ережесін беріп, рационал сандарды азайту біліктілігін қалыптастыру.
Міндеттер: 1. Рационал сандарды азайту ережесін білу;
2. Оқушылардың бұрынғы біліміне сүйене отырып, жаңа білім алу қызығушылығын ояту. Жаңа әдіс-тәсілдерді пайдаланып оқушылардың танымын кеңістікке шығару.
3. Математикалық тілде сауатты сөйлей білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Қолданылған көрнекіліктер және сабақ технологиясы: кеспе қағаздар,слайдтар, АКТ, саралап оқыту, білім алушылар білімін бағалауға арналған өзін-өзі бағалау парағы.
Пайдаланылған әдіс-тәсілдер: түсіндіру,баяндау, ойландыру, сұрақ-жауап.
Сабақ өткізу формалары: топтық, жеке , жұптық, бірін-бірі тексеру, өзін-өзі тексеру, деңгейлік оқыту.

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Психологиялық дайындық.
Оқушылар назарын сабаққа аудару.
Білім алушылар жақсы баға алу үшін бір-бірімен сайысқа түсіп, жарыса отырып сабаққа қатысулары тиіс. Алған ұпайларын өзін-өзі бағалау парақшаларына қойып отырады.
Ой қозғау
1.Таңбалар ережесі
2. Роционал сандар қалай айзатылады?
3. Таңбалары әр түрлі сандар қалай қосылады?
4.Теріс сандар қалай қосылады?
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Интерактивті тақтадан дұрыс жауабы бойынша әр жұп бірін-бірі тексереді.
№502
Ш: +2,2 – ( −5 ) = 2.2 + 5 = 7.2 м
Жауабы: 7,2 м
№505
-7 3/5- (- 4 2/15-5 2/3)=2 1/5
− 1/3- (3 7/18 −1 2/9) = 15/6
№490
1)3,9а-2,81в-5,1а+4,9в=-1,2а+1,09в
ІІІ. Білімді қайталау
5 – 7 9 – 9 -15 – 2 4 – 9 8 – 14
-3 – 5 -1 – 10 2 – 10 3 – 0 0 – 100
9 – 14 0 – 15 6 – 8 7 – 7 5 – 15
IV..Жаңа сабақ.
Азайту екі қосылғыштың қосындысы және қосылғыштардың біреуі бойынша екінші қосылғышты (белгісіз) табу амалы.
в+х=а, х- белгісіз қосылғыш.
х=а-в немесе х=а+(-в) қарама-қарсы сандар

Рационал сандарды азайтуды азайғышқа азайтқышқа қарама-қарсы санды қосып, азайтуды қосу амалымен есептеуге болады екен.Рационал сандарды азайту амалы азайғыш азайтқыштан кіші (кем) болғанда да орындалады.
Бір саннан екінші санды азайту үшін , азайғышқа азайтқышқа қарама-қарсы санды қосу керек.
а-в=а+(-в)
Егер азайғыш пен азайтқыштың таңбалары әртүрлі болса, онда рационал сандарды азайту таңбалары бірдей сандарды қосу «ережесі бойынша» орындалады.
V. Жұппен жұмыс (Сәйкес жауаптармен қос):
1. -2,3 – 0,7 1,5
2. -8-(-9,5) -5
3. 3,85-5,3 10
4. -32-(-42) -3
5. 10,5-(-9,5) -1,45
6. -1,9-3,1 20
VI. Оқулықпен жұмыс (Деңгейлік тапсырмалар).
1 деңгей
№495.Азайтуды орындаңдар:
2)-5,7-(-1,3) =-5,7+1,3=-4,2
-7,5- (-2,1) =-7,5+2,1=-5,4
-8,9- (-3,7) =-8,9+3,7=-5,2
2 деңгей
№504. Есептеңдер:
5) – 3 2/3- (– 4/5 )= – 3 2/3 + 4/5 = – 3 10/15 + 12/15 = – 2 25/15 + 12/15 = −213/15
6) – 1 5/6- (– 7/12 )= – 1 5/6 + 7/12 = – 1 10/12 + 7/12 = – 1 3/12 =– 1 1/4
3 деңгей
№516 Теңдеуді шешіңдер:
x – ( − 4.6 + 3 4/7 ) = −8 1/14
x + 4.6 − 3 4/7 = −8 1/14
x + 4.6 = −8 1/14 + 3 4/7
x + 4.6 = −41/2
x = −4.5 −4.6
x = −9.1

VI. Қосымша есеп (Өмірмен байланысты есеп):
Айдың басында әкеміз 67 000 тенге жалақы алды.Осы ақшадан – 15 000 тг комуналдық төлемге төленді, - 40 000 тг банктен алынған несиесін төледі , жанұядағы үлкен ұлдың сыртқы киімін алуға -20 000 тенге қажет болды. Айдың ортасында анамыз +50 000 тенге жалақы алды. Балалардың мектептегі күнделікті тамағына
- 8 000 тг, жанұяның тамағына
-20 000 тг, машинаның қысқы дөңгелегіне
– 20 000 тг бөлінсе жанұяға кірген бір айлық табыс жетема?
Ш: 67 000-15 000 - 40 000 – 20 000 + 50 000 – 8 000 – 20 000 – 20 000 = - 6 000
VII. Сабақты қорытындылау.
1. Бүгін сабақта не өттік
2. Нені орындай алдыңдар
3.Нені орындай алмадыңдар
4.Қандай қиындық болды
VIII. Үйге тапсырма:
1 деңгей №498, 2 деңгей №508, 3 деңгей №514/4/
IX.Бағалау.
Үй жұмысын тексеру:
№502
Ш: +2,2 – ( −5 ) = 2.2 + 5 = 7.2 м
Жауабы: 7,2 м
№505
-7 3/5- (- 4 2/15-5 2/3)=2 1/5

− 1/3- (3 7/18 −1 2/9) = 15/6

VI. Оқулықпен жұмыс (Деңгейлік тапсырмалар).
1 деңгей
№495.Азайтуды орындаңдар:
2)-5,7-(-1,3) =-5,7+1,3=-4,2
-7,5- (-2,1) =-7,5+2,1=-5,4
-8,9- (-3,7) =-8,9+3,7=-5,2
2 деңгей
№504. Есептеңдер:
5) – 3 2/3- (– 4/5 )= – 3 2/3 + 4/5 = – 3 10/15 + 12/15 = – 2 25/15 + 12/15 = −213/15
6) – 1 5/6- (– 7/12 )= – 1 5/6 + 7/12 = – 1 10/12 + 7/12 = – 1 3/12 =– 1 1/4
3 деңгей
№516 Теңдеуді шешіңдер:
x – ( − 4.6 + 3 4/7 ) = −8 1/14
x + 4.6 − 3 4/7 = −8 1/14
x + 4.6 = −8 1/14 + 3 4/7
x + 4.6 = −41/2
x = −4.5 −4.6
x = −9.1 .