. 2 .02.2011ж 5а-сынып Тақырыбы: Алғашқы саяхатшылар.
Оқушыларға берілетін тапсырмалар
І кезең.Ұйымдастыру кезеңі.
«Көпір тапсырмалары»
І.Бос жерлерге керекті сөздерді қойып жазыңдар:
1.------------- императоры көрші мемлекеттермен ---------------қарым-қатынас орнатпақ болды.Жолды соғысқұмар тайпалардан босатуға ------------ әскерлері жіберіліп,соңынан сауда---------------жөнелтілді.Осылайша ------------------ мәдени – сауда жолы пайда болды.------- ғасырда Жібек жолынан бейбіт сауда керуенінің орнына -------------- әскерлері жүріп өтті.--------- тоқтатылды.----------- жолдары ашылып,---------арқылы қатынас дамыды.
Керекті сөздер: теңіз, ХІІІ, Ұлы жібек,Қытай,монғол,керуендері,сауда-саттық,сауда,Қытай,теңіз.
ІІ кезең.Жаңа тақырыпты өз бетіңмен меңгеріп көр.
Теориясы:
«түсіну»
(кім?не?қашан?
қайда?не істеді?) ІІ.Сен білесің бе?
1.Еуропадан Шығысқа сапар шегетіндер «---------------------------» дейтін.
2.---------------- Шығысқа баратын -------- жолын табуға тырысты.
3. ----------------------- Шығысқа баратын ------------ жолын ----------- ұстап,
көрші елдерден жасырды.4.Отар деп --------------------- айырылып,бөтен мемлекетке ------------------- болған елдерді айтады.

Теориясы:
«түсіну»
(неліктен?себебі?
Не үшін? Неге?) Негештер еліне саяхат.
1.Еуропалықтар Шығысқа НЕГЕ қызықты?
Ж: Өйткені Шығыс елдерінде Еуропада өспейтін жемістер мен -------------, әдемі ----------мен --------------,--------------- бар еді.
2.Американың жергілікті халқы НЕГЕ үнділер деп аталды?
Ж: Себебі,--------------- және оның адамдары --------------------келдік деп ойлады.3.Америкаға НЕГЕ Америго Веспуччидің есімі берілді?
Ж:Себебі , бірнеше жылдан кейін --------------------- саяхатшы Америго
Веспуччи ------------------ тапқан жері ------------------- емес ,жаңа жер екенін дәлелдеді де, оны «---------------------» деп атады.
4.Ф.Магеллан басқарған экспедицияның мақсаты?
Ж: Ф.Магеллан басқарған бұл кемелер ------------------ батысқа қарай жүзе отырып,--------------------- айналып,------------------- өту жолын іздеуге тиісті болды.
Теориясы:
«талдау»
(салыстыр,
Ерекшелігі неде?т.б.)

Венн диаграммасы:
Ұлы Жібек жолы Уақыты Теңіз жолы
------------------- Бастау алған елі ---------------------------
----------------- Басты тауар ----------------------------
-------------------- Салдары. ---------------------------
--------------------- -----------------------------
--------------------- ---------------------------------
Теориясы:
«жинақтау»
(Қорытынды шығар,анықтама бер,кесте,сызба,
Сөзжұмбақ т.б. құрастыр)
№ саяхатшылар елі Саяхатқа шыққан жылы Ашқан
жаңалығы
1
2
3
4
5

Практикасы:

«қолдану»
Сәйкестендір:
Васко да Гама «Жаңа дүние»

Х.Колумб «Тынық мұхит»

А.Веспуччи «Португалия»

Ф.Магеллан «Үнділер»
Практикасы:
«баға беру»
(сен қалай ойлайсың?) Дамыған , қуатты мемлекеттердің отарлау саясатына қандай баға берер едің?Сен сол кездегі Еуропалықтың орнында болсаң не істер едің?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ІІІ кезең. Деңгейлік тапсырмалар
І деңгей (5 балл)
Теориясы:
«білу»
(кім ? не?қашан?
Қайда?не істеді?) Лездік сұрақтар
1.осыдан 1500 жыл бұрын өздеріне жақын жатқан Африка жағалауларын зерттеуге кіріскен мұхит жағалауындағы еуропалық мемлекет ------------------- .
2.Зерттеуге қаржы бөліп ,саяхатшыларды жабдықтап отырған адам --------------------------------- .
3.Іс жүзінде Американы алғаш ашқан саяхатшы ------------------------- .
4. Тынық мұхиттың бұрынғы атауы ------------------------------ .
Теориясы:
«қолдану» Сандар сөйлейді.
1. 1492 жылы -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. 1497 жылы -------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------
3. 1519 жылы ------------------------------------------------------------------
4. 1521 жылы

Теориясы:
«түсіну»
(неліктен?себебі?
Не үшін? Неге?)

Теориясы:
«талдау»
(салыстыр,ерек-
шелігі неде?) ІІ деңгей.( 5 балл + 4 балл = 9балл)

1.Неліктен Португалия Шығысқа баратын жолды құпия ұстады?
Ж:-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.Батыс пен Шығысты байланыстырып жатқан керуен жолының әлсіреу себебі?

3.Ф.Магеллан «Оңтүстік теңізін » не себепті «тынық мұхиты» деп атады?

4.Отар елдер не үшін ұлт – азаттық күрес жүргізді?

Теңіз жолының ашылуының екі жағын ажыратып жазыңдар :
1.тиімді жағы-

2.Зиянды жағы--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------
Практикасы:
«қолдану»

Тест
1.Васко да гама өзінің Үндістанға саяхатынан неше жылдан кейін оралды?
А) 1 жыл ә) 2 жыл б) 3 жыл
2.Колумбқа кемелер беруге келіскен қай елдің королі?
А) Португалия ә)Италия б)Испания
3.Дүние жүзін алғаш рет айналып шыққан саяхатшы?
А) Х.Колумб ә)Ф . Магеллан б) А. Веспуччи

Теориясы:
«жинақтау» ІІІ деңгей ( 5+4+3= 12)
Анықтама бер
1.Отар------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.Метрополия---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.Ұлт – азаттық күрес----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Мына сөздерге сөзжұмбақ құрастыр:
Негізгі сөз - Колумб
Отар,Магеллан, Васко да Гама , Веспуччи , Метрополия , Батыс

Практикасы:
«баға беру» 1.Сен қалай ойлайсың теңіз жолының ашылуы пайдалы болды ма?
Ж: Менің ойымша,----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.Қазақстан Республикасында қазіргі таңда қайсы жол- қатынас түрі жақсы дамыған?
1.Теңіз жолы
2.Темір жол
3.Әуе жолы
4.автокөлік жолы .