. Жезқазған қаласы
№8 қазақ гимназиясының
тарих пәнінің мұғалімі
Ибраева Гульнара Тлеубергеновна

Ибраева Гульнара Тлеубергеновна 5 «А» сыныбы
Апта Күні Сабақ: Қазақстан тарихынан әңгімелер
Сабақтың атауы Астана-Қазақстанның бас қаласы
Жалпы мақсаты
Білімділік: Оқушыларға тақырыпқа сай , Астана –қаласы туралы толық білуіне мүмкіндік жасау.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, танымдық қызығушылығын, белсенділігін дамыту. Сыни тұрғыда ойлануға үйрету.
Тәрбиелік: Өз Отанын , елін сүюге тәрбиелеу.
Оқушы
лар үшін оқу нәтижелері
Тақырыпты толық меңгереді. Сын тұрғысынан ойлай біледі. Жаңа ақпараттар қабылдайды. Сыныпта жақсы қарым қатынас орнайды. Ойлау, сөйлеу мәдениеті дамиды. Пәнге қызығушылығы, белсенділігі артады.
Сабақта туында
ған негізгі идеялар Сыныпты топқа бөлу арқылы диалогтік оқытуды дамыту. Тақырып барысындағы құндылықтарды анықтап сол құндылықтарды мағынасын ашу арқылы тақырыпты меңгерту. Жаңаша тәсілдер арқылы есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Тапсырма
лар

Мұғалімнің іс-әрекеті:
- Топқа бөлу;
- Сабақтың мақсатымен
таныстыру;
- Құндылықтарды жасыру;
- Мәтінді оқыту;
- «Постер құру» әдісі бойынша топтың пікірін тыңдау;
- Кері байланыс жасау
- Бағалау;
- Үйге тапсырма беру.

Оқушының іс-әрекеті:
-Астана-Қазақстанның бас қаласы «Постер құру» әдісі арқылы тақырыпаралық проблемаларға өзара байланыс орнатады;
- Топқа бөлінеді;
- Бүгінгі тақырыптың
құндылықтарын анықтайды;
- Мәтінді оқиды;
- Кері байланыс арқылы рефлексия жасайды;

Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: сабақ барысы мұғалім мен оқушы немен айналысады?
1. Ұйымдастыру
Сынып оқушыларын түгелдеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару.
Сергіту сәті:
Алтын ережемен таныстыру
І-кезең-Қызығушылықты ояту, Астанадаға бірнеше монументтерді көрсету
Бәйтерек, Қазақ елі
Сыныпты топқа бөлу: Смайликтер арқылы 5 топқа бөлінеді.

1-ші қадам: тақырып бойынша жеке өз дәптерлеріне не таныс ,соны жаза береді;
2-ші қадам: жеке жазуды топта талқыға салу, жалпы топтың атынан жауап дайындау;
3-ші қадам: кластер бойынша топтың жауабын тақтада қорғау.

Мағынаны ашу кезеңі
2. Жаңа сабақ:
- Жаңа тақырып бойынша мәтіннен тірек сөздер алынады (құндылықтар):
-Бозоқ
-Х-ХІ ғасыр
-Оғыз тайпасы
-Уыз
-Орынбор
-Қызылорда
-Алматы
1-топ Бозоқ ортағасырлақ қала
2-топ Бозоқ қаласының орналасқан жері
3-топ Астана-ел мақтанышы
4-топ «Жаңа астана» қоры
5-топ Астана-білім ордасы
3. Оқушыларға оқулықтан тірек сөздерді тауып, мәтінмен танысу үшін 5 минут уақыт беріледі.
4. Мәтінді оқып болған соң « постер» әдісі бойынша әр топ бөлінген тапсырмаларды орындайды. 10 минут
(Бозоқ қаласының қайда орнласқанын, Астана қаласының міндетін атқарған қалалар, құрылыстар, Жаңа Астана туралы оқушылар постер арқылы өз ойларын жеткізеді)
5.Постер қорғау әр топқа 3минут
Ой-толғаныс кезеңі
«Кері байланыс» бойынша сабақты қорытындылау
Күн бейнесін салдыру. Әр бір күн шуағына бүгінгі сабақтан түйгенін анықтамалық бойынша жазып шығады. Күн шуағы көп болған сайын, оқушы тақырыпты жақсы меңгергенін көрсетеді. Мысалы:

8. Бағалау: Оқушылар өздерін-өздері бағалайды Сосын сынып оқушылары сабақ айтқан оқушылардың сабақ барысындағы сөйлеу мәдениетіне, бір-біріне деген құрметіне, айтылған анықтамалықтардың қаншалықты дұрыс екендігіне, ұтымды ойлардың маңыздылығына, баға береді.
Дереккөздер және жабдықтар: смайликтер, алтын ереже, күн шуағы,
- Интерактивті тақта;
- Оқулық, қағаз, қалам,маркер
Кейінгі оқу

Үйге тапсырма:
Тірек сөздер арқылы мәтінді оқу, түсінік айту. Кесте құрастыру.

Ибраева Гульнара Тлеубергеновна 5 «Б» сыныбы
Апта Күні Сабақ: Қазақстан тарихынан әңгімелер
Сабақтың атауы Қазақстан Республикасының рәміздері
Жалпы мақсаты
Білімділік: Оқушыларға тақырыпқа сай , Қазақстан Республикасының рәміздері туралы толық білуіне мүмкіндік жасау.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, танымдық қызығушылығын, белсенділігін дамыту. Сыни тұрғыда ойлануға үйрету.
Тәрбиелік: Өз Отанын , елін сүюге , рәміздерді құрметтеуге тәрбиелеу.
Оқушы
лар үшін оқу нәтижелері
Тақырыпты толық меңгереді. Сын тұрғысынан ойлай біледі. Жаңа ақпараттар қабылдайды. Сыныпта жақсы қарым қатынас орнайды. Ойлау, сөйлеу мәдениеті дамиды. Пәнге қызығушылығы, белсенділігі артады.
Сабақта туында
ған негізгі идеялар Тақырыпты талқылып, терең талдау жасау.. Тақырып барысындағы құндылықтарды анықтап сол құндылықтарды мағынасын ашу арқылы тақырыпты меңгерту. Жаңаша тәсілдер арқылы есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Тапсырма
лар

Мұғалімнің іс-әрекеті:
- Топқа бөлу;
- Сабақтың мақсатымен
таныстыру;
- Құндылықтарды жасыру;
- «Кілттік сөздер» әдісі бойынша қызығушылығын ояту.
- «Автордың орындығы» арқылы тақырыпты талқылып, терең талдау жасау.
- «Семантикалық карта» арқылы кері байланыс жасау
- Бағалау;
- Үйге тапсырма беру.

Оқушының іс-әрекеті:
- Топқа бөлінеді;
- Бүгінгі тақырыптың
құндылықтарын анықтайды;

Кілттік сөздерді жазу

- «Автордың орындығы» әдісі
- Кері байланыс арқылы рефлексия жасайды;

Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: сабақ барысы мұғалім мен оқушы немен айналысады?
5. Ұйымдастыру
Сынып оқушыларын түгелдеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару.
Сабақтың мақсатын айту: Қазақстан Республикасының рәміздері туралы өзіміз оқып,талдап білетін боламыз.
Сергіту сәті жасау
Алтын ережемен таныстыру
І кезең-Қызығушылықты ояту, кілттік сөздер арқылы (
Геральдика, виксикология, «Елім-ай», «Таңбалы тас», Бөрілі ту, Қабанбай , Райымбек)
Осы сөздерге түсінік береді. ( мәтіннен іздейді). Жұптық жұмыс жасап, оқулықпен өз ойын салыстырып айтады ( 5 минут)
Сыныпты топқа бөлу: Жемістер арқылы 5 топқа бөлінеді.
ІІ кезең -Мағынаны тану
«Автордың орындығы» әдісі бойынша
1-топ Рәміз белгілері ұғымы
2-топ Қазақ елі рәміз белгілерінің тарихы
3-топ Қазақ елі рәміз белгілерінің тарихы
4-топ Қазақстан Республикасының рәмізі ,Елтаңба
5-топ Қазақстан Республикасының Туы, Әнұраны
1-ші қадам:Мәтінді оқып, өз топтарында талқылап,жазады.
2-ші қадам: Тақтанын алдыңа орындық қойылып, автор ретінде сынып алдыңда жазғанын оқиды.
3-ші қадам: Сынып тыңдап, сұрақ қояды.
Ой-толғаныс кезеңі
«Семантикалық карта» бойынша сабақты қорытындылау

Рәміздер Қай рәмізде не бейнеленген? Қай кезде орындалады?
Қайда кездеседі?
Күн шаңырақ Қырың құс әні ою сөзі уық Елбасының сапары кезіңде Олимпиада жеңімпазына Құжаттарда Теңгеде Әкімшілікте Дүйсенбі күні мектепте
Әнұран

Ту

Елтаңба


Бағалау: Оқушылар өздерін-өздері бағалайды. Сосын сынып оқушылары сабақ айтқан оқушылардың сабақ барысындағы сөйлеу мәдениетіне, бір-біріне деген құрметіне, айтылған анықтамалықтардың қаншалықты дұрыс екендігіне, ұтымды ойлардың маңыздылығына, баға береді.
Дереккөздер және жабдықтар: Жемістер, алтын ереже, дәйек сөздер ,семантикалық карта, соңғы сөзді мен айтам, автор орындығы.
- Интерактивті тақта;
- Оқулық, қағаз, қалам,маркер
Кейінгі оқу Үйге тапсырма:
Тірек сөздер арқылы мәтінді оқу, түсінік айту. Сөзжұмбақ құрастыру.
Ибраева Гульнара Тлеубергеновна 7 «А» сыныбы
Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
Сыныбы:7 «А»
Күні:
Сабақтың тақырыбы: ІX - XII ғасырлардағы қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуы
Мақсаты:1. Қазақстан жерінде дамыған орта ғасырлар кезеңінде қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуын жан – жақты түсіндіру.
2. Тарихи оқиғаларды өз бетінше талқылап, қорытынды жасауға үйрету, білім алуға құштарлықтарын дамыту.
3. Оқушылардың қазақ халқының қолөнеріне деген қызығушылық, сүйіспеншіліктерін арттыру.
Сабақтың типі: жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап
Көрнекілігі: интерактивті тақта, тірек - сызбалар

Оқу
таксомония
сының
тапсырма
лары әдіс
тәсілі Сабақтың барысы
уақыты

Білу

Түсіну

Талдау

Қолдану

Жинақтау

Бағалау



топпен
сұрақ-жауап
жеке
оқушымен жұмыс
ой тудыру
(миға шабул)

әңгіме
лесу
түсіндіру
талдау

нақты пікір ізденісіне жетелеу топтық
тиянақты жұмыс
үлгісіне бейімдеу



нақты жауап,
дәлелді ізденіс, қорытынды пікірге баулу.

топты және жекелей бағалау
І. Ұйымдастыру кезеңі:
- психологиялық дайындық
- Оқушылармен амандасып, бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын таныстыру.
ІІ. Үй жұмысын сұрау.
ІІІ. Жаңа сабақ:
Жоспар:
І. Қолөнердің дамуы.
ІІ. Ұсталық кәсіп.
ІІІ. Сауда және ақша айналымы.
ІV. Егіншілік.

Қыш құмыралар
Ғасырлар - Х - ХІІ ғасыр
Ерекшелігі - Әрі сәнді, әрі мықты және әртүрлі қалыпта жасалынған, іші – сырты жылтырап тұратын түрлі түсті әйнек тәрізді сырмен сырланған. Олардың сырты қошқармүйізді өрнектермен әшекейленген
Қайдан табылды - Отырар, Құйрықтөбе, Тараз, Талғар және т. б қалардан табылған
Шыны бұйымдар
Қыш құмыралардың қолы жеткен жетістіктерінің бірі - шыны бұйымдар жасау кәсібінің дамуы. Қазақстанның Отырар, Тараз, Йасы сияқты қалаларынан табылған. Х ғасырға жатады. Үрлеу тәсілі арқылы, қалыпқа құю тәсілін пайдаланған.
Кәсіп түрі
Ұсталық кәсіп
Қандай құралдар
Темірден жасалған бұйымдар: пышақ, біз, қайшы, кетпен, соқа.
Қайдан табылды
Талғар
Кәсіп түрі
Зергерлік кәсіп
Қандай құралдар
Күміс білезік, алтын сырға, сақина, түрлі алқалар
Қайдан табылды
Отырар, Тараз, Талғар
Кәсіп түрі
Сүйек ұқсату
Қандай құралдар
Сүйектен жасалған тереуіштер, шахмат тастары, сүйектен жасалған жебелер
Қайдан табылды
Талғар, Құйрықтөбе, Алматы
Сауда айырбас жағдайында немесе ақша арқылы жүрді. Хорезм шахы Мұхаммед Текеш 1210 және 1217 - 1217 жылдарда Отырарда теңге соқтырды. Испиджаб, Отырар, Фараб қалаларында ақша шығаратын сарайлар болған.
Тапсырмалар
1. Қолөнердің дамуы ( кестемен жұмыс)
Қол өнер түрлері ----------- Қандай бұйымдар жасалды ------------------ Қай қалаларда дамыды
2. Кәсіптің түрі( кестемен жұмыс)
3.- тапсырма Оқушылар берілген қате сөйлемдердің дұрыс жауабын табыңдар
1. Ерте орта ғасырларға қарағанда, X - XII ғасырларда қыш құмаралар нашар және бір қалыпты жасалынған. сәнді, әрі мықты және әртүрлі жасалынған
2. Қыш құмыра жасайтын шеберханалар Янгикент, Көкшетау, Суяб қалаларынан табылған. Отырар, Құйрықтөбе, Талғар, Тараз қалаларынан табылған
3. Орта ғасырларда балға, балта сияқты басқа да жабдықтар ағаш үлгілерімен жасалған қалыпқа құйып жасалған
4. Қазба жұмысы кезінде табылған сүйектен жасалған бұйымдардың ішінде
- көбірек кездесетіні – сүйекпен көмкерілген орындықтар
мүйізден жасалған әшекейлер
5. Хорезм шахы, Мұхаммед Текеш 1210 және 1217 - 1218 жылдарда Отырарда өмір сүрген теңге соқтырған
6. Егіншіліктің дамуы да көшпелі мал шаруашылығына тікелей байланысты болды.
қала санының және оның тұрғындарының өсуіне байланысты болды

4 - тапсырма Қалалардың аттары
1. Түркістанда егіншілік дамыды
2. Сауранда егіншілік дамыды
3. Отырарда ақша шығаратын сарай болған

Сабақты бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма:
ІX - XII ғасырлардағы қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуы тақырыбын оқып келу және қосымша деректер қарастыру. Тест құрастырып келу.
Бағалау: Сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалау



2мин

7 мин

15мин

13мин

5мин

2мин

1мин

Ибраева Гульнара Тлеубергеновна 7 «А» сыныбы
Пәні: Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
Пән мұғалімі: Ибраева Г.Т
Сыныбы: 7 «А»
Күні:
Сабақтың тақырыбы: Қимақ қағанаты
Сабақтың мақсаты:
1.Оқушыларға көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы мен дамуы тақырыбын сыни ,қарама-қарсы сұрақтар арқылы меңгерту ойлау шапшаңдығын,сөздік қорын дамыту.
Міндеті
1.Ойлауға,ойын ашық айта білу,еркін сөйлей білуге үйрету
2.Ақпараттық құзыреттілілгін дамыту
3.Технологиялық картаның регламентін орындау
Сабақтың түрі:жаңа сабақ
Сабақтың көрнекілігі: сыни,қарама-қарсы сұрақтар
Әдіс-тәсілі: «БжС» технологиясы
Картасы: «АУЫЗША САБАҚ-1»

Сабақтың барысы

1 тип Жаңа материалды оқып және оны бекіту бойынша сабақ келесі қисынмен жүзеге асады:
мотивация > оқушының субъекті тәжірибесін өзектендіру > қабылдауды ұйымдастыру > ұғынуды ұйымдастыру > түсінуді біріншілік тексеру > біріншілік бектуді ұйымдастыру > талдау > түйсіну.

1 Сабақ оқудың макро құрылымы Технологиялық картаның жұмыс тәртібі Түсініктеме
1-кезең
Ұйымдастыру кезеңі Мотивация
Сабақтың мақсаты мен міндетін түсіндіру
Үй жұмысы тексерілмейді – бұл жаңа тақырып. Өткен тақырып аяқталған және түйсінуді талап етпейді.
2 2-кезең
Оқушылардың субъекті тәжірибесін өзектендіру Өткен сабақ тақырыбы бойынша ерсілі-қарсылы сұрақ қою.
І Өткен тақырыптан сұрақтар (20)
1.Оғыз мемлекеті қай ғасырда құрылды? (9 ғасырдың соңы 11 ғас орт)
2. Оғыз мемлекетінің орталығы (Янгикент)
3.Янгикент қаласының екінші атауы (Жаңа Гузия)
4. Махмуд Қашғаридің дерегі бойынша, оғыздар қанша тайпалардан тұрды? (24)
5.Тайпалық одақтар қалай аталды? (ел)
6.Ел қандай ұғымды білдіреді? (халық, мемлекет)
7. Оғыздардың жоғарғы билік иесін қалай атады? (жабғу)
8.Жабғудың орнын кімдер басты? (инал)
9. Әскербасын қалай атаған? (сюбашы)
10. Оғыздарда халық жиналысы жылына неше рет болды? (1 рет)
11.Оғыздардың шаруашылығы қандай болды?( жартылай көшпелі, отырықшы)
12.Оғыздардың баспанасы (арба үстінне тігілген үйлер)
13.Малдың терісінен қандай бұйымдар жасады? (аяқ-киім, ыдыс, ат-әбзелдері,торсық)
14. Киім-кешек қосымша нелерден тігілді? (аң терісінен)
15. Жабғудың кеңесшілерін қалай атады? (күл-еркіндер)
16. Шахмәлік көтерілісте кімдердің қолдарынан қаза тапты? (салжұқтардан)
17.Оғыз мемлекеті қай ғасырда әлсіреп, бір жола күйреді? (ХІ ғасырда)
18. Оғыздарда халық жиналысы жылына неше рет болды? (1 рет)
19.Оғыздардың шаруашылығы қандай болды?( жартылай көшпелі, отырықшы)
20. «Күл-еркіндер» бұлар кімдер? (жабғудың кеңесшісі)
Біріншілік белгілеу. барлық оқушылардың нәтижелері бойынша қосу немесе алу белгілері қойылады.
3 3-кезең
Қабылдауды ұйымдастыру Тірек-сөздермен жұмыс
1.Имақия.2.Карантия.3.Шад-түтік.4.Қархан мемлекеті.5.Рухани мәдениет.6.Тәңір.7.Алакөл.
8.Имек.9.Қыпшық.10.Татар.11.Гардизи.12.Шонжар.13.бау-бақша.14.Баспана
Екіншілік белгілеу. Есте сақтауға уақыт нормативі 7 сөз – 30 сек. 14 сөз-1 мин-15 сек. 21 сөз – 2 мин-30 сек.
4 4-кезең
Ойлауды ұйымдастыру Мәтінмен жұмыс 5-6 сынып: мәтін бетіне 3 минут.
5 5-кезең
Алғашқы түсінікті тексеру Қарама-қарсы сұрақ қою.
1.VІІ ғасырдың басында қимақтар Монғолияның қай жағын мекендеген? (солтүстік-батыс)
2.Қай тарихшы Қимақ елінің құрамында 7 тайпа болғанын жазды? (Гардизи)
3.ІХ ғасырдың соңында қимақ тайпаларының атымен қандай қағанат құрылды? (қимақ қағанаты)
4.Қимақ қағанатының орталығын ата? (Имақия)
5.Қимақ қағанатының екінші астанасы қалай аталды? (Карантия)
6.Қағанатты билеуші адамды қалай атаған? (қаған)
7.Жеке тайпа көсемдерін қалай атады? (шад-түтік)
8.Қимақ қағанатының саяси өмірінде кімдердің беделі күшті болды?(әскери қызметкерлердің)
9.Х ғасырда Қимақ жеріне қай мемлекет шабуыл жасады? (Қарахан)
10.Жалпы қағанаттың құлауының екінші себебі неде? (сыртқы қайшылықтар)
11.Қимақтарда қандай шаруашылық басым болды? (мал шаруашылығы)
12.Мал жоқ халық қандай кәсіппен айналысты?(балық аулау)
13.Зергерлік өнердің жоғары дәрежеде екенін нелер дәлелдейді? (түрлі алқа, білезіктер)
14.Материалдық мәдениетке нелер жатады? (үй-жай, қару-жарақ,)
15.Рухани мәдениетке нелер жатты?(наным-сенім, әдет-ғұрып)
16. Жазба деректердегі мағлұматтарға қарағанла қимақтар немен жазды?(қамыс қалам)
17.Зираттардан табылған қола айналар қай ғасырға жатады? (9-10 ғасыр)
18. Қай ғасырда қимақтар шонжарлары ислам дінін қабылдады? (10ғасыр)
19.Қимақ елінде қанша тайпа болды? (7 тайпа)
20.Монғолияның солтүстік-батысында мекендеген кімдер? (қимақтар)
Үшіншілік белгілеу. барлық оқушылардың нәтижелері бойынша қосу немесе алу белгілері қойылады.
6 6-кезең
Бекітуді алғашқы ұйымдастыру Сыни сұрақ қою. Мұғалім тақырыпқа сай ретсіз оқушыларды ООМ арқылы сұрайды. Сұрақтар меңгеру сапасын тексеруге арналған тұрғыда болғаны абзал.
1. VІІ ғасырдың басында қимақтар Монғолияның солтүстік-батыс жағын мекендеген (ия)
2.Махмуд Қашқари Қимақ елінің құрамында 7 тайпа болғанын жазды
(жоқ Гардизи)
3.ІХ ғасырдың соңында қимақ тайпаларының атымен оғыз қағанат құрылды (жоқ,қимақ қағанаты)
4. Имақия қимақ қағанатының орталығы (ия)
5.Қимақ қағанатының екінші астанасы Суяб қаласы (жоқ, Карантия)
6.Қағанатты билеуші адамды тархандар деп атаған (жоқ, қаған)
7.Жеке тайпа көсемдерін шад-түтік деп атады (ия)
8.Қимақ қағанатының саяси өмірінде хандардың беделі күшті болды
(жоқ, әскери қызметкерлердің)
9.Х ғасырда Қимақ жеріне Қарахан мемлекеті шабуыл жасады (ия)
10.Жалпы қағанаттың құлауының екінші себебі ішкі қайшылықтар
(жоқ, сыртқы қайшылықтар)
11.Қимақтарда мал шаруашылығы басым болды (ия)
12.Малы жоқ халық балық аулау кәсібімен айналысты(ия)
13.Зергерлік өнердің жоғары дәрежеде екенін ыдыс-аяқтар дәлелдейді
(жоқ, түрлі алқа, білезіктер)
14.Материалдық мәдениетке наным-сенім, әдет-ғұрып жатады
(жоқ, үй-жай, қару-жарақ,)
15.Рухани мәдениетке үй-жай, қару-жарақ, жатады
(жоқ, наным-сенім, әдет-ғұрып )
16. Жазба деректердегі мағлұматтарға қарағанда қимақтар қамыс қаламмен жазды?(ия)
17.Зираттардан табылған қола айналар 9-10 ғасырға жатады (ия)
18. 11 ғасырда қимақтар шонжарлары ислам дінін қабылдады (жоқ, 10ғасыр)
19.Қимақ елінде 4тайпа болды (жоқ, 7 тайпа)
20.Монғолияның солтүстік-батысында мекендеген қимақтар (ия)
Төртінші белгілеу.
барлық оқушылардың нәтижелері бойынша қосу немесе алу белгілері қойылады.
7 7-кезең Оқытылған тақырып бойынша тақырыптық сөздік қорды (ТСҚ) тексеру жүргізіледі. Сөз қысқартылмаған түрде, түсінікті етіп жазылады. шығарма түрінде жазуға рұхсат беріледі. Көмекші сөз және жалғау сөз болып саналмайды. ТСҚ нормативі төменде келтірілген. Бесінші белгілеу
барлық оқушылардың нәтижелері бойынша қосу немесе алу белгілері қойылады.
9 Үй тапсырма Қимақ қағанаты
10 Бағалау МПМ
Бойынша бағалау .