. Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Ақжар ауылы
Қ. Билялов атындағы гимназия

Ашық сабақ

Тақырыбы:
Қазақстан қалалары

5 «а» сынып
Тарих пәні мұғалімі: Мұхтарбеков Нұрлыбек

2012-2013 оқу жылы
Қазақстан қалалары.

Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Қазақстан қалалары туралы танымдық білімін арттыра отырып әңгімелей білуге үйрету.
2. Дамытушылық: Әңгімелей білуге , ойын жеткізуге, сөздік қорын, тілін және шығармашылығын дамыту.
3. Тәрбиелік: Отанды сүюге,тіл мәдениетіне, сұлулыққа, сезімталдыққа, имандылыққа, адамгершілік ізгі қасиеттерді сіңіруге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдіс- тәсілдері: Түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ-жауап, талдау, ой туғызу , топпен жұмыс.
Технологиясы: модульдік технология
Көрнекіліктері: Интерактивті тақта, бейнетаспа, слайд,тірек сызбалар, дидактикалық материалдар, фото суреттер, карталар, кестелер.
Пәнаралық байланыс: география, статистика, өлкетану.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Үй тапсырмасын тексеру.
«Жұлдызды сағат ойыны»
Сынып 2 топқа бөлінеді.
- Қазір ойын шартымен таныс болыңыздар. Ойын 4 бөлімнен тұрады.
1. Таныстыру бөлімі
2. «Кім тапқыр» бөлімі
3. «Кім жүйрік» бөлімі
4. «Сен маған, мен саған» бөлімі
- Кел, балалар ойнайық,
Ойнайық та ойлайық.
Қандай сұрақ болса да,
Шешпей оны қоймайық.
Жұлдыссыз мүлде болмайық- дей отырып, ойынымызды бастаймыз.
1. Таныстыру бөлімі. Әр топ өз аттарын айтады.
1 топ: «Білімділер» тобы.
2 топ: «Талаптылар» тобы.
2 «Кім тапқыр» бөлімі. Әр топтың топ жетекшісі қалташадан сұрақ алып, сол сұраққа жауап береді.
1) Жер бетінде қанша этнос өмір сүреді?
2) Қазақстан халқының өсуіне кері әсерін тигізген қандай оқиғаларды білесің?
3) Қазақстанда қанша ұлт өкілдері өмір сүреді?
4) Тың игеру жылдарында қанша адам Қазақстанға көшіп келген?
3 «Кім жүйрік» бөлімі. Мұнда екі топқа буындардан сөз құрастыруға тапсырма беріледі.
Этнос, мұрағат, хижра, диаспора.
Эт- нос, мұ- ра- ғат, хиж-ра, диас- по- ра.
4 «Сен маған, мен саған» бөлімі. Екі топ бір- біріне қарама- қарсы сұрақ қояды.
- Бағалау парағына топ басшысы өзінің тобының мүшелеріне үй тапсырмасына баға қояды.
3. Жаңа сабақ.
1)Қазақстан қалаларының аттарын екі минуттың ішінде ақ қағазға жазып шығуға екі топқа тапсырма беріледі.
2)Қазақстан қалалары туралы видео көрсету.
3)Слайд көрсету.
4)Қазақстан қалалары туралы түсіндіру.
- Қазақстан қалаларының тарихынан. Қазақстан Республикасында 2004 жылы 14 облыс, 90- ға жуық қала, 200- дей қала тектес кент, 150- ден астам аудан болды. Осылардың ішінен Қазақстанның бірқатар қалалары туралы айтайық.
Түркістан- қазақ жеріндегі ең көне 2000 жыл, мүмкін одан да бұрын пайда болған. Себебі қала өте қолайлы жерге орналасқан , табиғаты тамаша, төңірегі бау- бақша мен өзендер, жері құнарлы. Түркістан- түркі халықтарының саяси және рухани орталығы.
Ақтау- қаланың іргесі 1963 жылы қаланған. 1964 жылы Шевченко аталып келген, 1992 жылы Ақтау болып өзгертілді.Маңғыстау облысының орталығы болып есептелінеді.
Ақтөбе- іргетасы 1869 жылы Ресей бекінісі ретінде қаланған. 1891 жылы қала мәртебесіне ие болған. Ақтөбе облысының орталығы. Оның бойымен елек өзені ағып өтеді.
Алматы- тарихи қала. Ол IX –XII ғасырларда көне түркі қағанаттары заманында сауда- саттығы, өнеркәсібі өркендеген қала болған. Оның сол кездегі аты- Алматы. 1854 жылы Ресей әскери бекінісі қайта құрылып, 1921 жылға дейін Верный деп аталып келген. 1921- 1993 жылдары орысша Алма- Ата деп аталып келді. 1993 жылы Алматы атына ие болды.
Атырау- облыс орталығы. Ерте кезде мұнда Үйшік деп аталатын балықшы қыстағы болған. Қаланың іргесі 1640 жылы қаланған. Ресей әкімшілігінің шешімімен Гурьев деген көпестің қаржысына 1662 жылы салынған. Қала 1992 жылға дейінсоның атымен аталып келді. 1992 жылы Атырау қаласы аталатын болды.
Қарағанды- 1934 жылы шахталардың маңындағы қоныстардың негізінде қаланған. 1936 жылдан облыс орталығы. Қарағанды аталу себебі- «қарағаны қалың өскен жер» мағынасынан шыққан. Қарағанды – көмір кеніне бай жер.
Қостанай- іргесі 1897 жылы қаланған қала, облыс орталығы. 1893 жылға дейін Николаевка аталған. Қостанай атауының шығуын кейбір зерттеушілер Қостан батырдың атымен байланыстырса, кейбіреулері Қостанай «қос өзен» деген мағынаны білдіреді дейді.
Қызылорда- Сырдария өзені бойында орналасқан облыс орталығы. Ол 1853 жылға дейін Ақмешіт, ал 1853- 1922 жылдар аралығында Перовск, 1922- 1925 жылдары қайтадан Ақмешіт деп аталған. 1925 жылы Қызылорда болып өзгертілді.
Семей- 1718 жылы Ресей бекініс ретінде тұрғызылды, 1782 жылдан қала. Семей атауы- орыстың «семь палат» сөзінен шыққан. Ол жерде, Ертіс жағалауында ерте заманда қимақтардың қонысы болған.

5) Оқушылардың өз бетінше дайындап келген сөзжұмбақ, баяндамаларын оқу.
4. Бекіту.
1 Блум таксономиясы
Нені білдім Нені түсіндім

2 Эссе. « Менің сүйікті қалам» немесе «Менің ауылым».
5. Бағалау.
6. Үйге тапсырма
7. Қорытынды. .