. «Бекітемін»
Директордың оқу – ісі
жөніндегі орынбасарлары
Крыжанова И.В




Тақырыбы: «Қазақстанда мемлекеттердің пайда болуы және дамуы» тарауында білімді тиянақтау сабағы.

Өткізген тарих пәнінің оқытушысы: Айтмағанбетова Б.С

Арқалық – 2013ж. 
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Қазақстанда мемлекеттің пайда болуы және дамуы жайында, және ерте орта ғасырларда дамыған, пайда болған мемлекеттер жайында , өткен тақырыптарға кеңінен талдау жасау арқылы білім ал ушылардың білімдерін бекіту, қорытындылау, тиянақтау.
Дамытушылық: Сабақта білім алушылардың ойын жетілдіру, еркін сөйлеп үйренуге, ойын ашық айта білу арқылы пәнге деген қызығушылығын арыттыру.
Тәрбиелік: өз елін, жерін, мәдениетін, ұлтының тарихын құрметтей отырып, адамгершілікке, ұлтжанды азамат болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Білімді тиянақтау сабағы.
Сабақтың әдіс – тәсілдері:топпен жұмыс, сұрақ – жауап, оқушыларды сөйлету
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, кітаптар, рефераттар, т.б
Сабақтың барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі. (сәлемдесу, түгендеу, ашық сабақтың мақсат міндеттерімен танастыру).
ІІ.Өткен тақырыпты еске түсіру.
Сұрақ – жауап әдісімен. Өткен тапсармаларды қайталау жасау үшін 3 топқа 3 конверт беріледі, ішінде сұрақтар бар.
І топқа
1) Көшпелілерде мемлекет қалай пайда болды?
2) Көшпелі мемлекеттерде таптақ құрылымның пайда болуы туралы айтып беріңдер.
3) Қандай алғашқы мемлекеттік құрылымдарды білесіңдер?
ІІ топқа
1) Қазақстанда қай ғасырда қандай алғашқы мемлекеттік бірлестіктер өмір сүрді, және
Ғұн мемлекеті туралы не білесіңдер және Мөде туралы аңыздан есімізге түсірейік?
2)) Үйсінмемлекеті жайында не білесіңдер?
3 Қаңлы мемлекеті жайында не білесіңдер?
ІІІ топқа
1) Түрік империясы қай кезде құрылды және қандай аймақтарды алып жатты?
2) Түрік империясының әлеуметтік және экономикалық жағдайы қандай болды?
3) Түрік империясының ыдырауы және Батыс Түрік қағанаты, Шығыс Түрік қағанаты болып бөлінуі жайында не білесіңдер?
ІІІ. Дәптермен жұмыс.
Қазағымның тарихы – мен үшін мақтаныш, өйткені ........
Қазағымның тарихы – мен үшін асыл қазына, өйткені .......
Қазағымның тарихы – мен үшін ұрпақтан – ұрпаққа қалар аманат, өйткені .......
ІҮ. Тарихи сынақ тапсырмасынан өту
І—топқакросворд
Қ
А
Ғ
А
Н
А
Т
Үйсіндердің ру тайпа басшыларын қалай атады? (оңқа)
Сусе, Фуһу, Ионе, Чи, Юагань деген 5 облысқа бөлінген қандай мемлекет? (Қаңлы)
24 тайпадан құралған қандай мемлекет? (Ғұн)
Түрік империясының мемлекет басшысы қалай аталды? (Қаған)
Ғұндардың жоғарғы өкмет басшысы қалай аталды? (Шаньюй)
Түрік қағанатында қара халықты кім деп атады? (Қара бұдын)
Қоғамдағы теңсіздік пен басы артық өнімді реттеп отыратын ұйым? (мемлекет)
ІІ – топқа Симантикалық карта
Шаньюй Битян «Игілікті оба» Ғұн Ел Күнби мемлекет
Қоғамдағы теңсіздікті реттеп отырушы ұйым

+
Шығыс Қазақстан жерінде зеріттелген оба

+
Ғұндардың жоғарғы өкмет басшысы
+
24 тайпадан құралған қай мемлекет
+
Үйсін мемлекетінің ең жоғарғы басшысы
+
Қаңлы мемлекетінің астанасы
+
Империя ұғымы +

ІІІ – топқа Тірек сандардан өлең сөздерін құрау.

2/2 2/4 2/2 ( 1)/6 3/5 п 1/6 2/10 д ( 1)/6 й 2/2 2/4 3/8 2/1 2/6 д 2/1 3/1

1/40 1/6 4/30 1/6 1/40 1/8 3/6 1/6 2/10 1/1 1/6 й 3/1 1/6 3/9 4/6

2/2 2/4 2/2 1/1 1/6 й 3/1 1/6 1/40 1/(9 ) 4/9 ң 1/1 1/2 1/4 2/1 2/10 д 1/2

1/40 4/6 3/1 1/6 2/10 1/1 1/3 3/1 2/2 2/1 1/9 1/40 1/( 6) 2/10 1/6 1/4 1/4 4/6

Көк аспандай көгілдір,
Қазақстан байрағы.
Көк байрақтың бетінде,
Қыран бүркіт қанатты.

Ү. Миға шабуыл (тест тапсырмасы)
1)Түрік қағанатының іргесін кім қалаған?
А) Атилл б) Түмен √ в) Сұйық г) Мұқан
2)Түрік қағанатында халықтың қай тобы сан жағынан көп болды?
А) бұғұруш б) жабғұ в) қарабұдын √ г) қаған
3)Ғұндардың жоғарғы билеушісін қалай атаған?
А) Күнби б) тәңірқұр√ в) қаған г) жабғұ
4)Қазақ ұлысының жеке ел болып қалыптасуы қашан аяқталды?
А) ХҮ – ХҮІғғ.√ б) ХҮІ – ХҮІІғғ. в) ХІІІғ г) ХІҮғғ
5)Қазақ хандығының іргесін қалаған кім?
А) Қасым хан б) Орыс хан в) Әбілқайыр хан г) Жәнібек пен Керей √
6)Қай хан тұсында қазақ хандығы аса күшейді?
А) Қасым хан √ б)Есім хан в) Тәуке хан г) Жәңгір хан
7) Жеті жарғы авторы кім?
А) Есім хан б) Алаша хан в) Тәуке хан √ г)Шыңғыс хан
8)Мал басынан ханға төленетін салықтың түрін қалай атаған?
А)Зинат б) Зекет √ в) Хараж г)Тағар
9)Жерге салынатын салық түрін қалай атады?
А)Зинат б) Зекет в) Хараж √ г)Тағар

10)ХҮ – ХҮІІ ғасырлар кезеңінде мал өсіріп, оны көбейту үшін басты өндіріс көзі не болды?
А) су б) жер √ в) ауа г) халық
11) « Жеті Жарғы» заңы бойыншы қылмыскер қатардағы ер кісіні өлтірсе құнына не берген?
а) 1000 тауық б) 1000 ешкі в) 1000 қой √ г) 1000 жылқы
12) «Жеті Жарғы» заңы бойыншы қандай қылмыс жасағанда «үш тоғыз» (27) етіп қайтарған?
А) әйелді өлтіргенде б) өтірік айтқанда в) ұрлық жасаса√ г)біреуді ұрса
ҮІ. Оқушыларды бағалау, Қорытынды
«Білікке сенген заманда – ешкімге есе бермедік,
Білімге сенген заманда – қапы қалып жүрмейік»
(Абылай хан)
Енді балалар, алдағы күндеріңе, барлық өмірлеріңе сәттілік, мол рухани байлық тілей отырып, ізетті – ине етіп, иманды – түйме етіп, адамдықты – күйме етіп, жамандықты – күйретіп ел болашағына еңбек етер азаматтары болуларыңа тілектестік білдіремін. Міне, осымен бүгінгі сабағымыз аяқтаоды.

Миға шабуыл (тест тапсырмасы)
1)Түрік қағанатының іргесін кім қалаған?
А) Атилл б) Түмен в) Сұйық г) Мұқан
2)Түрік қағанатында халықтың қай тобы сан жағынан көп болды?
А) бұғұруш б) жабғұ в) қарабұдын г) қаған
3)Ғұндардың жоғарғы билеушісін қалай атаған?
А) Күнби б) тәңірқұр в) қаған г) жабғұ
4)Қазақ ұлысының жеке ел болып қалыптасуы қашан аяқталды?
А) ХҮ – ХҮІғғ. б) ХҮІ – ХҮІІғғ. в) ХІІІғ г) ХІҮғғ
5)Қазақ хандығының іргесін қалаған кім?
А) Қасым хан б) Орыс хан в) Әбілқайыр хан г) Жәнібек пен Керей
6)Қай хан тұсында қазақ хандығы аса күшейді?
А) Қасым хан б)Есім хан в) Тәуке хан г) Жәңгір хан
7) Жеті жарғы авторы кім?
А) Есім хан б) Алаша хан в) Тәуке хан г)Шыңғыс хан
8)Мал басынан ханға төленетін салықтың түрін қалай атаған?
А)Зинат б) Зекет в) Хараж г)Тағар
9)Жерге салынатын салық түрін қалай атады?
А)Зинат б) Зекет в) Хараж г)Тағар
10)ХҮ – ХҮІІ ғасырлар кезеңінде мал өсіріп, оны көбейту үшін басты өндіріс көзі не болды?
А) су б) жер в) ауа г) халық
11) « Жеті Жарғы» заңы бойыншы қылмыскер қатардағы ер кісіні өлтірсе құнына не берген?
а) 1000 тауық б) 1000 ешкі в) 1000 қой г) 1000 жылқы
12) «Жеті Жарғы» заңы бойыншы қандай қылмыс жасағанда «үш тоғыз» (27) етіп қайтарған?
А) әйелді өлтіргенде б) өтірік айтқанда в) ұрлық жасаса г)біреуді ұрса .