. Алматы қаласы №151 мектеп директорының оқу - тәрбие жұмысы жөніндегі
орынбасары
Сайднасимов Қайрат Абдулазизұлы


Ана жүрегі әлемді тербетеді !
«Жәннат – аналардың аяғының астында!»
Мұхамед пайғамбар
«ХХІ-ғасыр лидері» интеллектуальды шоудың ізімен жүретін «Ана жүрегі әлемді тербетеді» атты танымдық ойынын өткізіп отырмыз. Ойын 6 турдан тұрады. «Тұлға», «Батыр», «Өнер», «Әртүрлі», «Кім айтқан», «Елбасшы».
Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: 8-наурыз халықаралық әйелдер мейрамы тарихымен таныстыра отырып,бүгінгі заман талабына сай , жан-жақты, дербес ойлауға талпынатын, өзіндік пікірі бар, оны дәлелдей алатын, еркін ойлы, танымы кең оқушы тәрбиелеу.
Ә) Дамытушылық: оқушыларды өз ойларын айта білуге дағдыландыру, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. Тақырыптың өзіндік ерекшелігіне тоқтала отырып, қоғамдық, тарихи көзқарасын қалыптастыру, дамыту.
Б) Тәрбиелік: саяси тұлға оқушыларды адамгершілік ізгі қасиеттер мен ар-ождан бостандығына , адалдық пен мейірімділікке баулу арқылы құқықтық мәдениетін мәдениетін көтеру, тақырыптың өзіндік ерекшелігіне сай тарихи баға беруге үйрету, парасатты тұлғаны тәрбиелеу.
Сабақтың көрнектілігі: сұрақтар мен цифрлар көрсетілген кесте.
Суреттер: Жанна Д Арк, Мать Тереза, Томирис, Маргарет Тэтчер, Индира Ганди, Сара Назарбаева, Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Роза Бағланова, Бибігүл Төлегенова.
Сабақтың түрі: танымдық сайыс. Аукцион сабақ.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап.
Пән аралық байланыс: тарих, құқық, қоғамтану, саясаттану, әдебиет, өнертану.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
Бүгінгі ойын сабағымыз 8-наурыз халықаралық әйелдер күніне арналады. Оқушылар 5-топқа бөлінеді . ойынға әр топтан 1 оқушы қатысады. Оларды бағалайтын казылар алқасы.
І тур- «Тұлға»
1 8-наурызды халықаралық әйелдер мейрамы ретінде атап өту жөніндегі ұсыныс жасаған кім? Клара Цеткин. 1910жыл. Копенгаген
2 1946 жылы кедей,ауру адамдарға көмек беретін қоғамдық ұйым ашты. Бұл кісіге 1979 жылы Нобель сыйлығы берілді. Мать Тереза
3 Лесбос аралында тұрған көне грек ақыны. Оны «Ақындар ханшайымы» деп атайды. Сафо. (сопфа)
4 Настродамустан кейін әлемді таңқалдырған , әйгілі балгарлық көріпкел әйел. Ванга
5 Қ.Р «Бөбек» балалар қайырымдылық қорының президенті , Ш.Айтматов атындағы алтын медаль иегері. Сара Назарбаева
6 1889 жылы Петербург Ғылым академиясына ең бірінші мүше корреспондент болған орыс әйел математигі. Софья Ковалевская
7 Физик жән химик , екі мәрте Нобель сыйлығының иегері атанды. Мария Кюри
ІІ тур «Батыр»
1 Францияның ұлттық батыр қызы. Жанна Д Арк
2 Қазақтың батыр қыздары. М.Маметова. Ә.Молдағұлова.
3 Әнші, КСРО халық әртісі. Қазақстанның халық қаһарманы. Р.Бағланова
4 Әнші, КСРО халық әртісі. Социалистік Еңбек Ері. Б.Төлегенова.
5 Әлемдегі ең бірінші әйел косманавт В.Терешкова.
6 Ұстаз. Қазақстанның Еңбек Ері. А.Т.Миразова.

7 Көркем би өнерінің шебері. КСРО халық әртісі , екі мәрте Социолистік Еңбек Ері, Лениндік сыйлықтың лауреаты, КСРО мемлекеттің сыйлықтың төрт мәрте иегері, әйгілі балерина. Галина Уланова

ІІІ тур «Өнер»
1 Ақан серінің әйгілі әні. Балқадиша.
2 Леонардо да Винчидің әйгілі суреті. Монолиза (Джаконда).
3 Құрманғазының шәкірті әрі ізбасары, Қазақтың көрнекті ұлы композиторы. Дина Нұрпейсова.
4 1950жылдардағы Американың жұлдызына айналған кино актрисса. Мерилин Монро.
5 24 жасында КСРО халық әртісі атағын алды. «Қазақтың бұлбұлы» аталған әнші. Күләш Байсейітова.
6 ХІІ ғасырда Қарахан салдырған Тараз қаласындағы ескерткіш-күмбез. Айша-Бибі кесенесі.
7 Семей өңіріндегі Аягөз өзенінің сол жағалауында орналасқан биіктігі 12 метрлік ескерткіш-кесене. Қозы Көрпеш-Баян Сұлу.

ІV тур. «Әртүрлі»
1 Сталинизм жылдарында әйелдерге арналған лагер АЛЖИР
2 Большевиктердің көсемі В.И.Лениннің жұбайы. Надежа Крупская
3 Абай Құнанбаевтың анасы. Ұлжан
4 Ш.Айтматовтың бұл повесінде қырғыз халқының Ұлы Отан соғысы жылдарындағы қажырлы еңбегін Толғанай бейнесі арқылы суреттейді. «АНА – ЖЕР АНА»
5 Ресейдің 1942-1943ж.ж Сталинград шайқасында неміс әскерлеріне қарсы соғыстағы жеңіс құрметіне бетон мен құрыштан құйылды. Ресейдің Волгоград қаласында орнатылған ескерткіш.
«Отан–АНА» ескерткіші.
6 Грек аңызындағы Зевс пен Метистің қызы, даналықтың әйел құдайы. Афина
7 Грек аңызындағы Зевс пен Дионаның қызы, сүйіспеншілік пен сұлулық құдайы. Афродита

V тур. «Елбасшы»
1 Үндістанның әйел премьер-министрі Индира Ганди
2 Англияның әйел примьер-министрі Маргарет Тэтчер
3 Сақтардың әйел патшасы Томирис
4 Грузияның әйел патшасы Тамара
5 Птоломей династиясынан шыққан Египеттің ең соңғы әйел патшасы Клеопатра
6 Түркияның әйел примьер-министрі Тансу Чиллер
7 Пакистанның әйел примьер-министрі Беназир Бхутто

«Кім айтқан» VІ тур.

1 Фариза, Фарзажан, Фариза – қыз
Өмірда ақындардың бәрі жалғыз.
Шыдай-шыдай ақыры жалығармыз.
Бірімізден-біріміз арылармыз.
Біздерді де жоқтайтын жан болса егер,
Шаң басқан архивтерден табылармыз.

Мұқағали Мақатаев

2 Әйел-еркек намысының қорғаны
Нағыз сұлу әйел табу –
Бүкіл еркек атаулының арманы.
Нағыз сұлу әйел үшін қажет кезде жан қию:
Бұл жігітттік кодекстің жазылмаған тармағы.

Мұхтар Шаханов

3 Әйел сенің бақытың да , күтушің,
Әйел барда, биіксің де, бүтінсің,
Әйел барда, жалынсың сен, отсың сен
Әйел жоқта бықсыған сен түтінсің.
Тұманбай Молдағалиев

4 Әлемнің жарығын
Сыйладың сен маған.
Даланың әр гүлін
Жинадың сен маған.
Сен бердің құстардың
Қанатын самғаған
Балалық құштарлық
Өзіңе арнаған.

Ғафу Қайырбеков

5 Бәрі де, ана, бір өзіңнен басталды:
Сен деп жаздым алғаш өлең-дастанды.
Қуандым ба?
Өзің бар деп қуандым,
Жыладым ба?
Өзің жоқ деп жас тамды.
Қадыр Мырзалиев

6 Шет жүрсем - сағынарым,
Жабықсам - шағынарым
Анашым, бір өзіңсің
Табынарым

Анашым, шалқып күлсең
Алдымда ұзақ жүрсең
Жүрегім жыр толғайды
Көңілім ортаймайды
Анасы бар адамдар
Ешқашан қартаймайды

Сөзі:
Қайрат Жұмағалиевтікі
Әні:
Марат
Омаровтікі
7 Әлі есімде, біледі жұрт, біледі,
Ел басына қатер төнген жыл еді.
Қимастарын қан майданға ұзатып,
Қарс айырылған аналардың жүрегі.

О, аналар, осындайсың бәрін де,
Осындайсың жасың-дағы, кәрің де.
Сиынатын болса өмірде құдірет,
Сиынар ем ана деген тәңірге
Сөзі:
Аманжол Шамкенов
Әні: Жақсыгелді Сейілов

Қыз-келiншектер, әйел-ана. Мақал-мәтелдер
Қыз өссе – елдiң көркi, гүл өссе – жердiң көркi.
Сұлу – сұлу емес, сүйген сұлу.
Адамдық – ақылда, сұлулық – жүректе.
Қызым саған айтам, келiнiм сен тыңда.
Келiнi жақсының – керегесi алтын.
Екi жақсы қосылса, ай мен күндей жарасар,
Екi жаман қосылса, ырылдасып таласар.
Қызға қырық үйден тыйым.
Қызды кiм сүймейдi, қымызды кiм iшпейдi?!
Анасын көрiп қызын ал, ыдысын көрiп асын iш.
Отырған қыз орнын табады.
Жақсы әйел жаман еркектi – ер қылады.
Жаман еркек жақсы әйелдi – жер қылады.
Екi әйел алғанның – дауы үйiнде,
Жаман әйел алғанның – жауы үйiнде
Жақсы әйел – ырыс, жаман әйел – ұрыс.
Абысын тату болса – ас көп, ағайын тату болса – ат көп.
Ата даңқымен қыз өтер, мата даңқымен бөз өтер.
Бас екеу болмай, мал екеу болмас.
Ауру – астан, дау – қарындастан.
Қорытындылау.Оқушылар пікірлерін тыңдау және талдау. Пікір айту.
Жеңімпаздарды марапаттау
1 Ең сауатты оқушы
2 Ең білімді оқушы
3 Ең ақылды оқушы
4 Ең дарынды оқушы
5 Ең ізденімпаз оқушы
6 Ең талапты оқушы
7 Ең сабырлы оқушы

Бағалау. Сабақ барысында белсенділік танытқан оқушыларды мадақтау және бағалау.
Рефлексия
1. Менің сабақтағы көңіл-күйім?
2. Менің бүгінгі сабақтан үйренгенім?
3. Маған бүгінгі сабақтан ұнағаны?
4. Маған бүгінгі сабақтан ұнамағаны?

VIII. Үйге тапсырма: Ана туралы шығарма жазу. .