. Тапсырма.
Тарихтағы жыл санау.

Мөде б.з.б. 209 жылы билікке келді. Мөде бастаған Хунну империясының пайда болу тарихы егжей – тегжейлі жазылған Л.Н. Гумилевтің «Хунну»(Ғұндар) кітабы
1993 жылы жарық көрді.
Осы аралықта қанша уақыт өтті?______________________

Тапсырма.
Тарихтағы жыл санау.

Қаталаун ұрысы (451 жыл) мен сақтардан
б.з.б. 530 жылы жеңілген Кирдің жорығы аралығында қанша жыл өтті? __________________________

Тапсырма.
Тарихтағы жыл санау.

Ғұндар туралы жазба деректерде б.з.б. 822 жылы алғаш рет айтылды, сол кезде олар Қытайға жорық жасады. Ғұндар жазба деректерде қанша жыл бұрын жазылған (Қазір 2010 жыл )? __________________________

Тапсырма.
Тарихтағы жыл санау.

1856 жылы Парижде «Аттила және оның мұрагерлерінің тарихы» кітабы жарық көрді. Авторы – француз тарихшысы Тьер Амедиди. 453 жылы өлгеннен соң, ұлы ғұн туралы кітап қанша жылдан кейін жарық көрді?________

Тапсырма.
Тарихтағы жыл санау.

Б.з.б. 209 жылы Орталық Азия ғұндарын Мөде басқарды.
445 жылы ғұндардың билеушісі Аттила болды.
Осы елеулі оқиға арасында қанша жыл өтті?______

Талдау жасаңыз.
Аттилада болған Византия елшісінің жазғаны: «Бірнеше өзеннен өтіп, біз бір үлкен ауылға келдік, онда Аттиланың сарайы орналасқан. Бізге басқа жерлердегіге қарағанда, оның тамаша сарай екенін айтты. Сарай шеберлікпен өңделген бөренелер мен тақтайшалардан салынып, әсем безендірілген. Биік мұнаралар патша сарайының сәнін келтіріп тұр».
Осы мәліметтен қорытынды жасаңыз:
1. _______________________________________________________________-_________
2. ________________________________________________________________________

І нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:

$$$001 Қытай деректерінде "ғұн" атауының пайда болған кезі
А) б.з.б. ІУ ғ.
В) б.з.б. У ғ. ортасы
С) б.з. І ғ.
D) б.з.б. І ғ. басы
Е) б.з.б. ІІІ ғ. аяғы
$$$002 Қытай деректеріндегі ғұн басшысы лауазымы:
А) "Гуньмо
В) "Күнби"
С) "Хан"
D) "Патша"
Е) "Шаньюи"
$$$003 Ғұндар туралы дерек беретін
А) парсы жазбалары
В) иран жазбалары
С)рим жылнамалары
D)византия деректері
Е)қытай деректері
$$$004 Ғұндар кезеңін қамтитын аралық
А) б.з.б. ІУ ғ.-б.з. ІІІ ғ.
В) б.з.б. УІ ғ-б.з. У ғ.
С) б.з.б. ІІІ ғ.-б.з. УІ ғ.
D) б.з.б. ІІ ғ. -б.з. ІІ ғ.
Е) б.з.б. У ғ.-б.з.б. І ғ.
$$$005 Ғұн державасының негізін қалаған
А)Мөде
В)Мұқан
С)Аттила
D)Бумын
Е)Чжи-Чжи

ІІ нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:
$$$006 "Жер дегеніміз - мемлекеттің негізі, оны қалай береміз" деген ғұн басшысы
А)Чжи – Чжи
В)Мұқан
С)Аттила
D)Бумын
Е)Мөде
$$$007 Шығыстанушы Л.Н.Гумилевтің мәлімдеуінше ғұн державасының пайда болған мерзімі
А)б.з.б. 306 ж.
В)б.з.б. 420 ж.
С)б.з.б. 509 ж.
D)б.з.б. 109 ж.
Е)б.з.б. 209 ж.
$$$008 Енисей жағалаулары мен Алтайды мекендеген ежелгі тайпа
А)сақтар
В)қаңлылар
С)ғұндар
D)сарматтар
Е)үйсіндер
$$$009 Ғұндар мемлекеті әскери жүйе бойынша
А) 2 қанатқа бөлінген
В) бөлінбеген
С) 3 қанатқа бөлінген
D) 5 қанатқа бөлінген
Е) 4 қанатқа бөлінген
$$$010 Ғұн шаньюйінің жақын туыстары иеленген лауазым
А)"Тархан"
В)"Сұлтан"
С)"Түменбасы"
D)"Жабғу"
Е)"Уәзір"

ІІІ нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:
$$$011 Ғұн мемлекетіндегі ру саны
А) 14
В) 9
С) 7
D) 12
Е) 24
$$$012 Ғұн мемлекетіндегі Түменбасы әскерінің құрамы
А) 100 мың атты әскер
В) 150 мың атты әскер
С) 50 мың атты әскер
D) 20 мың атты әскер
Е) 10 мың атты әскер
$$$013 Ғұн мемлекетінде ақсақалдар кеңесі жылына
А) 5-рет шақырылды
В) 6-рет шақырылды
С) 1-рет шақырылды
D) 2-рет шақырылды
Е) 3 рет шақырылды
$$$014 Ғұндар мен Қытай елі арасындағы соғыс қимылдары созылған уақыт
А) 100 жылдан астам
В) жарты ғасыр
С) 1 ғасыр бойы
D) 200 жылдан астам
Е) 300 жылдан астам
$$$015 Ғұн мемлекетінің саяси күшейген кезі
А) б.з.б.У ғ.-б.з.б.І ғ.аралығы
В) б.з.б.ІУ ғ.-б.з.б.ІІІ ғ.аралығы
С) б.з.б.ІІІ ғ.-б.з.б.ІІ ғ.аралығы
D) б.з.б.ІІ ғ.-б.з.ІІІ ғ.аралығы
Е) б.з.б. ІІ ғ.-б.з.б. І ғ. аралығы

ІҮ нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:
$$$016 Ғұн мемлкетінің оңтүстік және солтүстік болып бөлінген мерзімі
А) б.з.б.165 жыл
В)б.з.б.255 жыл
С)б.з.б.93 жыл
D)б.з.б. 55 жыл
Е)б.з.93 жыл
$$$017 Ғұндардың шығыстан батысқа қарай жылжуы басталған мерзім
А) б.з.б. ІУ ғ.
В) б.з.б. ІІ ғ.
С) б.з. ІІ ғ.
D) б.з. ІІІ ғ.
Е) б.з.б. ІІІ ғ.
$$$018 "Халықтардың ұлы қоныс аударуын" бастаған
А) Ғұндар
В) Қаңлылар
С) Үйсіндер
D)Сарматтар
Е) Сақтар
$$$019 Рим империясына қауіп туғызған ғұн басшысы
А)Мөде
В)Чжи – Чжи
С)Бумын
D)Мұқан
Е)Еділ
$$$020 Еділ (ғұн) жауынгерлерінің Галлиядағы Каталаун даласындағы шайқасы болған жыл
А)б.з.б.55 жыл
В)б.з.93 жыл
С)193 жыл
D)352 жыл
Е)451 жыл

Ү нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:
$$$021 Ғұн билеушісі Еділдің (Аттила) қайтыс болған уақыты
А)93 жыл
В)193 жыл
С)253 жыл
D)453 жыл
Е)480 жыл
$$$022 Еділ (Аттила) жөнінде құнды дерек қалдырған
А)Ктесий
В)Прийск
С)Аррион
D)Герадот
Е)Торг
$$$023 Аттиланың (Еділ) шамамен өмір сүрген жылдары
А)100-156
В)210-270
С)270-334
D)400-453
Е)334-400
$$$024 "Атилла" операсын жазған италиян композиторы
А) Джузеппе Верди
В) Чайковский
С) Шоппен
D) Дж.Куани
Е) Бах
$$$025 "Еділ" (Атилла) атымен аталатын өзен
А) Волга
В) Енисей
С) Дунай
D) Байкал
Е) Ертіс

ҮІ нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:



Сұрақтары:
$$$026 Ғұндар жөнінде маңызды дерек қалдырған
А)Ктесий
В)Марцеллин
С)Герадот
D)Страбон
Е)Торг
$$$027 Ғұн әскерлерінің негізгі құрамы
А) Жаяу әскер
В) Атты әскерлер
С) Жалдамалы әскерлер
D) Қамал бұзғыштар
Е) Арбалы әскерлер
$$$028 Ғұндар өсірген үй малдары
А) Сиыр мен қойды ғана
В) Жылқы мен ешкіні ғана
С) Малдың барлық түрін
D) Жылқы мен түйені ғана
Е) Жылқы мен қойды ғана
$$$029 Ғұндардың астық сақтайтын ұралары табылған жерлер,
А) аулалар
В) арнайы үй сыртындағы ұралардан
С) қора-қопсы орындарынан
D) үңгірлер
Е) үй – жайлардың іші
$$$030 Ғұндардың негізгі баспанасы
А) ағаш үйлер
В) күркелер
С) тастан өрілген үйлер
D) қам кірпіш үйлер
Е) киіз үйлер

ҮІІ нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:
$$$031 "Ғұндар жақсы шыныққан, олар отты да қажет етпейді" деп жазған
А)Ктесий
В)Страбон
С)Марцеллин
D)Торг
Е)Герадот
$$$032 Ғұндардың ру көсемдері
А) Түменбасылар
В) Сюбашылар
С) Билер
D) Сұлтандар
Е) Ақсақалдар
$$$033 Ғұндардағы биліктің берілу жүйесі
А) Сайланып қойылды
В) Ең мерген жауынгерге берілді
С) Мұрагерлікпен берілді
D) Халық жиналысы шешті
Е) Ақсақалдар кеңесі шешті
$$$034 Ғұндарда опасыздық жасағандарға берілген жаза түрі
А) елден аластатылды
В) өлім жазасы
С) айыптының бетін тілді
D) дүре соқты
Е) құлдыққа сатты
$$$035 Ғұндардың негізгі өмір салты
А) отырықшылық
В) көшпелі өмір
С) қолөнер кәсіпшілігі
D) сауда-саттық
Е) егіншілік

ҮІІІ нұсқа
Мерзімі:
Тақырыбы:
Сыныбы:
Аты – жөні:
Дұрысы:
Қатесі:
Бағасы:

Сұрақтары:
$$$036 Ғұн әміршісінің сарайы туралы сипаттап жазған
А) Прииск
В) Герадот
С) Ктесий
D) Торг
Е) Страбон
$$$037 Ғұндар бұйымының бетіне түрлі-түсті заттарды жапсыру стилі
А) "Полихромдық стиль"
В) "Дәнекерлік стилі"
С) "Зерлеу стилі"
D) "Әшекейлеу стилі"
Е) "Аңдық стиль"
$$$038 Ғұндарда бұйым бетіне алтын түйіршіктерді дәнекерлеу әдісі
А) Зерлеу
В) Бояу
С) Жапсыру
D) Отырғызу
Е) Безендіру
$$$039 Ғұндарда бұйымдарды безендіру үшін қолданылған негізгі бейне
А) Үй жануарлары
В) Құстар бейнесі
С) Адам бейнесі
D) Жабайы аңдар
Е) Әр түрлі өрнектер
$$$040 Ғұндардың жүннен киім тоқып кигендігін көрсететін негізгі дәлел
А) Жазба деректер
В) Жүн қалдықтары
С) Жібек қалдықтары
D) Ұршық бастары
Е) Киім қалдықтары

Ғұндар 40
№ Дұрыс
1 Е
2 Е
3 Е
4 А
5 А
6 Е
7 Е
8 С
9 С
10 С
11 Е
12 Е
13 Е
14 Е
15 Е
16 Д
17 В
18 А
19 Е
20 Е
21 Д
22 В
23 Д
24 А
25 А
26 В
27 В
28 С
29 Е
30 Е
31 С
32 Е
33 С
34 В
35 В
36 А
37 А
38 А
39 Д
40 Д .