. Тақырыбы: Қаңлылар
Мақсаты: А) Оқушыларға қаңлы, олар туралы деректер,орналасуы, қоғамдық құрылысы, археологиялық ескерткіштері туралы мәлімет беру;
Б) жеке, ұжымдық, топтық жобалау әдістерін қолдану барысында оқушылардың коммуникативті-ақпараттық проблеманы шеше білу құзіреттілігін дамыту;
В) оқушылардың бойында патриоттық сана сезімдерін тәрбиелеу;
Түрі: аралас
Әдісі: ББҮ,ой қозғау, 5 жолды тұжырымдама, екі жақты түсіндірме, сырласу
Көрнекілігі: слайдтар, плакаттар, интернет материалдары
І. Қызығушылықты ояту.

Білемін Білгім келеді Үйрендім



ІІ.Мағынаны тану.
І деңгей. Ой қозғау
1. Қаңлы тайпасы туралы бізге қандай деректер береді?
2. Қаңлы астанасын ата
3. Қаңлы тайпасына қөрші жатқан мемлекеттері қандай?
4. Қаңлылардың қоғамдық құрылысы қандай?
5. Қаңлы тайпасы қандай мемлекеттермен сауда-экономикалық байланыс жасады?
6. Қаңлылар қай уақыт аралағында өмір сүрген?

І деңгей. 5 жолды тұжырымдама
1. Қаңлы
2. батыр, куатты
3. басқарады, өңдейді, дамиды
4. Битянь-қаңлы тайпасының астанасы
5. тайпа

ІІ деңгей. Екі жақты түсіндірме
Сізді не таңғалдырды? Неліктен?



ІІ деңгей. Дискуссиялық карта
Иә Жоқ



ІІІ деңгей. Қаңлылармен сырласу

Қаңлы кімдер? Мен кіммін? Қаңлыларға хат жазу немесе сыласу


ІІІ деңгей. Семантикалық карта

№ Тайпа аты Астанасы Территориясы Шаруашылығы Қоғамдық құрылысы



ІІІ.Толғаныс.



IV. Үйге тапсырма: §23

Сыныбы: 9әсыныбы
Сабақтың тақырыбы: Қоғам және экономика
Сабақтың мақсаты:
а) Оқушыларға ақшаның, банктің пайда болуы жайлы түсінік беру. Нарық заманындағы олардың мәні мен маңыздылығын жеткізіп, атқаратын қызметтерімен толығырақ танысу;
б) Оқушылардың белсенділігін арттырып, шешім қабылдай білуге, ұйымшылдыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу;
в) экономика терминдерінің адам өміріне қажеттілігін түсіндіре отырып, оған жету, иесі болудың жолы еңбек екенін жеткізу, нарық заманын төселген тұлғаны қалыптастыру;
Түрі: дәстүрлі емес (жүйелеу сабағы)
Әдісі: топтастыру, 5 мин эссе, жуан-жіңішке сұрақтар,жигсо, деңгейлік тапсырмалар
Пәнаралық байланыс: математика, қазақ тілі
Көрнекілігі: слайд, банк суреттері, плакаттар, ведио-ролик
І.Ұйымдастыру бөлімі (оқушылармен амандасу, оқушыларды түгендеу)
ІІ. Қызығушылығын ояту
Білемін Үйрендім Үйренгім келеді?

ІІІ. Мағынаны тану:
16 желтоқсанда Мемлекет ипотекаға үй салу үшін инвесторларды тарту жарыс өткізеді. Мемлекет хабарлаған ипотекаға үй салу жөнінде тендерді жеңіп алу үшін банктер өзара бәсекелестікке түседі. Қалай ойлайсыңдар бәсеке дегеніміз не? Ипотекаға салынатын үйді салу үшін қазір Халықтық банк, Каспий банк, Альянс банк өзара бәсекелестікке түсесіздер. Тапсырманы орындау барысында қандай банк жеңіске жетеді сол банк «Үздік банк» сертификатына ие болып, тендерді ұтып алады. Іске сәт!
Банк орындауға тиісті талаптар:
-экономикалық сұрақтар, терминдермен жұмыс -диа-лог-ика (термин сөздер құрастыру) -логикалық есептер -жинақ банкіге барайық! (шотқа ақша салу және алу, несиелеу құжаттары) -тест тапсырмалары - «Мен кәсіпкер болсам...» 5 мин эссе
І. жуан-жіңішке сұрақтар:
1.Экономика дегеніміз не?
2.Қажеттілік дегеніміз не?
3. Меншік дегеніміз не?
4. Сұраныс кімдер тарапынан болады?
5.Ұсыныс дегеніміз не?
6. Адамдардың немесе кәсіпорындардың арасында жасалатын шарт
7. Жарамсыз тауар (ақау)
8. Бартер дегеніміз не?
9. Несие дегеніміз не?
10. Қажеттіліктің неше түрі бар?
11. Нарық дегеніміз не?
12. Еңбегі үшін қолданылатын ақы?
13.Ақша дегеніміз не?
14. Инфляция дегеніміз не?
15. Монополия дегеніміз не?
ІІ. Диа-лог-ика немесе термин сөздерді қолдану. Біріккен екі сөз тіркесінен тұрады. Бірінші сөздің жалғасы(аяғы) екінші сөздің басы боп келеді.

Н Е
1. Пайда табу мақсатында бағытталған экономикалық іс-әрекет
2. Қайтарылуы тиіс шартпен берілетін ақша немесе тауар

К А
1. Өндіріс орны
2. Өнім өндіруге пайдаланылатын құрал-жабдықтар
С А

1. Кәсіпорындардың қолдағы бар барлық ақша сомасы жиынтығын сақтайтын орган
2. Ақша қорларын сақтау формасы
ІІІ тапсырма. Логикалық есептер
1. Есептеп, экономикалық терминді тап
422 271 116 600 400 900 453 200 500 100 50

К. 211*2 Ә. 800-529 К. 100-50 І. 50+50 С.700-584 Л.1000-500
Р.150-50 К. 568+332 І. 427-173 Е. 600-147 П. 327+73

2.Егер банкіге 50 000теңге 10%-дық өсіммен салсақ, жарты жылдан кейін сенің ақшаң қанша болады? (жылдық өсім -10% болса, онда 5000теңге үстеме ақша түседі, ал жарты жылда 2500т, ендеше ақшаң 52 500тг болады)
3.Бұрын 96 бұйымды жасау үшін 3 сағат жұмсалатын. Жаңа әдісті енгізу нәтижесінде еңбек қнімділігі 2 есе артты. Сонда 1 сағатта қанша бұйым жасалады?
Шешуі: 96/3=32 32*2=64
IV. Жинақ банкіге барайық! (шотқа ақша салу және алу, несиелеу құжаттары)
1. Сіз жинақ банкінің салымшысысыз. Белгілі бір соманы (өз қалауыңыз) өз шотыңызға салыңыз және кіріс орденін толтырыңыз. Сіздің шотыңыз №1214
2. Сізге үлкен жобаны бастау үшін ақша керек болды. Сондықтан банкке барып, несие алғыңыз келді. Банк сізден қандай құжаттарды талап етеді деп ойлайсыз? Ал егер сіз банк қызметкері ретінде өзіңізге клиент тарту мақсатында қандай іс-әрекет жасар едіңіз?

3. Сізге банкке салған ақшаңыз қажет болды. Және оны банктен аласыз, шығыс ордерін рәсімдеңіз.
Тест. Әр банкке әртүрлі тест тапсырмалары болды
1.Қағаз ақша рет қайда пайда болды?
А) 1259-1260жж Б) 1260-1263жж В)1263-1265жж
2.Тауардың тікелей басқа тауарға ақшасыз негізде айырбасталуы қалай аталады?
А) бартер Б) демонитизация В)дефляция
3. Қазақстанның ақша жүйесі....
А) рубль Б) сом В) теңге
4. Экономикада басты рөлді атқаратын:
А) мемлекет Б) отбасы В) адамдар
5. Жеке тұтынуға не жатады?
А) жол Б) автокөлік В) емхана
6. Несие үшін төленетін төлем ақы... деп аталады?
А) пайыз Б) рента В) дивидент
7. Инфляция деген не?
А) бағаның төмендеуі; Б) бағаның өсуі В) ақшаның құнсыздануы, тауар бағасының өсуі
8. Адамдар табысының көзі:
А) еңбекақы Б) зейнетақы В) жәрдемақы
9. Өндіріске салынатын капитал, ол...
А) инвестиция Б) қаржы В) несие
10. Болашақ төлем есебінен алдын ала берілетін ақшаны:
А) аванс Б)несие В)пайыз
Үйрендім (толтыру)
Ой толғаныс:
V. «Мен кәсіпкер болсам...» 5 мин эссе (бизнес жоспар жасау)
Сонымен, банк қызметкерлері ипотекаға үй салу үшін тендерді ұту мақсатында экономика сұрақтарына жауап бердік, банк есептерін шығардық,жинақ банкіге ақша салып, оны алу алу жолдарын қарастырдық, несиені алуда қандай құжаттардың керек екенін білдік, тест сұрақтарына жауап бердік, болашақта ірі кәсіпкер не банкир болуда бизнес жоспарды жасау арқылы білімдерімізді көрсеттік. Осындай жарыс барысында қай банк жеңіске жетті деп ойлайсыздар?
Әрине, жоғарыда көрсетілген талаптарды орындау барсында ..........................банк жеңіске жетті. Енді сіздер мына ипотекаға салынатын үйді салу тендерді ұтып алдыңыздар және «Үздік банк» сертификатына ие болдыңыздар. Жеңістеріңізбен құттықтаймын! Қалғандарыңыз жеңілдік деп мойымаңыздар, жеңу шарт емес, ең бастысы өз білімдеріңізді көрсете білдіңіздер, қатысқандарыңызға көп-көп рахмет!
IV. Қорытындылау:
Сыныбы: 6б
Тақырыбы: Ежелгі Үндістан
Мақсаты: а) ежелгі Үндістан табиғат жағдайлары, Үнді мемлекетінің құрылуы, шаруашылығы, әлеуметтік қатынастар туралы толыққанды мағұлмат беру;
б) тапсырмалар арқылы олардың ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамыту;
в) білімді азамат тәрбиелеу;
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: баяндау, екі жақты түсіндірме, салыстырмалы тест, мәтінмен жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: Кітап, дәптер, карта, плакаттар, маркер, дидактикалық материалдар
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Жаңа білімді хабарлау, оқушылардың іздену әрекетін ұйымдастыру (проблемалық сұрақтар, тапсырмалар арқылы).
І деңгей. Мәтінмен жұмыс
Азияның оңтүстігіндегі ..... теңізге сұғына.........жатқан үлкен түбек....түбегі деп аталады.Ал түбектің солтүстік-батыс бөлігін алып жатқан ірі өзен... өзені. Өзеннің жоғары арнасына ...өзен ағып келіп қосылады. Сондықтан бұл аймақты...немесе...деп атайды.Үнді қоғамы... жауынгерлер,...және...деп төрт топқа жіктелді. Оны ғылыми әдебиетте ...немесе ...деп атайды.
І деңгей. Карточкалық сұрақтар.
1. Үндістан түбегі қайда орналасқан?
2. Чандрагупта деген кім?
3. Брахмандар мен жауынгерлер дегеніміз кімдер?
4. Шудралар кімдер?
І деңгей. Сөздікпен жұмыс.
Брахма-үнді құдайының аты.
Кшатрий- жауынгерлер тобы.
Вайший- егіншілер тобы
Варна-өз дәрежесі бойынша ғана өмір сүруге тиісті тұйық топ. Оларды кейде каста деп атайды.
ІІ деңгей.Салыстырмалы тест.
Үнді өзені Чандрагупта немересі
Пенджаб дін уағыздаушы, абыздар
раджа Брахма құдай табынан жаратылған
Ашок патша тайпа көсемдері
брахман түбектің солтүстік-батыс бөлігі
шудралар «Бес өзен елі»
варна каста
ІІІ деңгей. Картамен жұмыс.
1. Үндістан түбегі қайда орналасқан?
2. Ең ежелгі үнді қалалары қай өзеннің бойынан табылды?
3. Үнді мұхитының орталық бөлігінде қандай таулы үстірт орналасқан?
4. Ежелгі Үнді қалаларын атап бер және картадан көрсет
ІІІ деңгей.Екі жақты түсіндірме
Сізді не таңғалдырды? Неліктен?


ІІI. Оқушылардың білімін бағалау, қорыту

ІV. Үй тапсырмасы:§18 және 98 беттегі варна мен каста туралы мәліметті оқу .