. Мадибеков Анаркалибекхожин Заркымович,
Ш.Уәлиханов атындағы жалпы орта мектебінің математика пәні мұғалімі.
Бәйдібек ауданы
Сабақтың тақырыбы: функциясы және оның қасиеттері мен графигі

Сабақтың мақсаты:
Білімділік: функциясы, оның қасиеттері және графигімен таныстыру, есеп шығару кезінде функцияның қасиеттерін қолдана білуге үйрету.
Дамытушылық: Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, белсенділіктерін арттыру. Түрлі тесттер, жаңа технологиялық әдістер, түрлі ойын есептері арқылы сабаққа қызықтыру ынталарын арттыру, ойлау қабілетін арттырып қалыптастыру. Есте ұзақ және тез сақтаудың жолдарын үйрету. Оқушылардың көп қателесетін жерлерін, бір-бірінен ажырата алмайтын тұстарын қатені қалай, нені білмегендіктерінен жіберіп жатқанын ашып айтып, қателеспеуге үйрету.
Тәрбиелік: Оқушыларды оқуға саналы сезімге, адамгершілікке, жауапкершілікке, ұқыптылыққа өз бетінше еңбектенуге тәрбиелеу. өздерінің алған білімдерін өздері саралай білуін, яғни нені білгендерін, нені білу қажет екендерін анық ажырата білуге үйрету, өмірге көзқарастарын дұрыс қалыптастыру.
Сабақтың өту әдісі: Интерактивті сабақ
Оқушыларды топқа бөлу арқылы деңгейлеп оқыту.
Сабақтың көрнекілігі : интерактивтік тақта, тапсырмалар салынған слайдтар.
1.Ұйымдастыру
2.Негізгі бөлім
Үй тапсырмасын тексеру
«Сиқырлы кестенің сыры»
Жаңа сабаққа психологиялық дайындық
Жаңа сабақ
Есептер шығару
«Сурет салу» ойыны
Қайсысы артық?
Кім қырағы?
«Блиц-ринг» ойыны
Алгоритм құру
Эйлер-Венн диаграммасы
Топтастыру стратегиясы
3.Қорытынды
Оқушыларды бағалау
Үй тапсырмасы
1.Ұйымдастыру
Оқушыларды түгелдеу, 3 деңгейге бөлу.
Үй тапсырмасын тексеру
Өткен сабақта біз квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру тақырыбын өттік, үйге берілген тапсырма №77, №78есеп
№77
1.
2.
№78
1.
2.
«Сиқырлы кестенің сыры» ойыны

10 10 10
20 20 20
30 30 30
А тобнына 1) түрінде берілген функцияның атауы
( парабола)
2) Функцияның анықталу облысы
(х 0)
3) Нақты сандар дегеніміз не?
(барлық рационал және иррационал сандар жиыны)
В тобына 1) Квадрат түбір деген не?
(кадраты а-ға тең в санын айтады)
2)Тәуелсіз айнымалы
( аргумент)
3) х-тің берілген мәніне сәйкес келетін у-тің мәнін не деп атаймыз?
(функцияның мәні)
С тобына 1) Математиканың бір айнымалы шаманың өзге бір шамаға тәуелділігін өрнектейтін ұғымдардың бірі
(функция)
2) функциясының қасиеттері
3) Абцисса-аргументтің мәндеріне, ал ординатасы функцияның сәйкес мәндеріне тең координаталық жазықтық барлық нүктелер жиыны
(график)
Жаңа сабаққа психологиялық дайындық
А тобына
Функциялардың қайсысы сызықтық функция?

В тобына
Функцияның қайсысы квадраттық функция?

С тобына

Мына графиктердің қайсысы функция қайсысы функция емес?
Жаңа сабақ
Балалар, бүгінгі өтетін тақырыбыз функциясының графигі.Бұл тақырыпты игере отырып, функциясы, оның қасиеттері және графигімен танысасыңдар; есептер шығару кезінде функцияның қасиеттерін қолдана білуді үйренесіңдер. Компьютердің көмегімен осы функцияның графигін сызамыз. График деген ұғым сендерге бұрыннан таныс. Бұған дейін сендер Функциясының графигімен таныссыңдар. Кәне,кім айтады? Квадрат функцияның графигі қалай аталушы еді?
Дәптерлеріңді ашып бүгінгі күнді және тақырыпты жазыңдар. Кесте сызамыз.х-ке мән беру арқылы у-тің мәнін табайық.
х 0 1 4 9
у 0 1 2 3
Енді координаталық жазықтықта осы нүктелерді белгілейік. Осы нүктелер арқылы жатық сызық сызамыз. Міне, бұл сызық функциясының графигі. Осы координаталық жазықтыққа жаңа өздерің айтқан функциясының графигін қоса сызайық.
Осы графиктерді пайдаланып функцияның қасиеттерін ашып алайық.
1) анықталу облысы теріс сапндар, себебі ;
2) функцияның графигі координаталар басы арқылы өеді,өйткені болғанда, ;
3) функциясының графигі координаталық жазықтықтың І ширегінде орналасқан, өйткені арифметикалық түбірдің анықтамасы бойынша х және у айнымалыларының мәндері теріс емес сандар;
4) функция өзінің анықталу облысында өседі, өйткені аргументтің үлкен мәніне функцияның үлкен мәні, аргументтің кіші мәніне функцияның кіші мәні сәйкес;
болғанда, функциясының графигі (мұндағы ) функциясының графигі сияқты І ширекте орналасқан және ол графиктер түзуіне қарағанда симметриялы.
Есептер шығару
№98 (ауызша)
№99
функциясының кесіндісіндегі ең үлкен және ең кіші мәндерін табыңдар:
1) 3) Жауабы: (1,8;1,2)
Жауабы: (2;0) 4) Жауабы: (5; )
2)
Жауабы: (3;1)
«Cурет салу»ойыны
«Қайсысы артық?» ойыны
Координаталық жазықтық Квадраттық түбір
Координатаның бас нүктесі функция






Кім қырағы?
25 121



625
81


Блиц- ринг ойыны
Алгоритм құру
Х-ке бөлшек сандар беру арқылы өз беттерінше оқушылардан функцияның алгоритмін құруды талап ету.
х 0 1 2,25 6,25 12,25
у 0 1 1,5 2,5 3,5

1) Тәуелсіз айнымалы х-тің 0;1;2.25;6.25;12.25 мәндерін формуласының орнына қойып, тәуелді у- тің мәндерін табамыз;
2) Осы табылған мәндері арқылы кесте құрамыз;
3) Кестедегі х;у –тің мәндерін координаталық жазықтыққа орналастырамыз;
4) Табылған нүктелер арқылы жатық сызық сызамыз
Эйлер-Венн диаграммасы

Екі топқа да «адамзат математикасыз өмір сүру ала ма?» атты тақырыбындағы пікірлерін ортаға салу салу арқылы сабақты қорыту.
І топтың оқушысы: математиканың қатыспайтын жері жоқ, яғни математикасыз өмір сүре алмаймыз. Күнделікті өмірде, тұрмаста, өндірісте, өнеркәсіпте, шаруашылықтың барлық салаларында – егін, мал шаруашылығында, жер өлшемдерін өлшеуде, егіс егуге, мал азық дайындауда, қысқасын айтқанда барлық жерде математиканы пайдалынады.
ІІ топтың оқушысы: математикасыз күніміз жоқ. Математика тағы мына жерлерде пайдалынады. Сауда, медицина, ғылым мен білім, мәдениет салаларында жеке ұжымдық шаруашылықтарда, ақпарат беру орталықтарында статистикада, ақпарат беру құралдарында, баспасөзде, телеведениеде, компютерлерде, интернеттерде пайдалынады.
Оқушыларды бағалау:
Оқушылардың орындаған тапсырмаларына қарап бағалау парағы:
Қ/с Оқушылардың аты, жөні Тапсырма бойынша орындаған оқушылар
Үй жұмысы Топтастыру стратегиясы Сиқырлы кестенің сыры Сурет салу Қайсысы артық
1 Әбді Ә 5 4
2 Әбу Н 4 4
3 Бұғыбай Ә 4 5
4 Жаңабай Е 4
5 Нұрғожа Е 3 4
6 Дәулет С 4
7 Жұпарбекқызы Л 5 5
8 Зәкен М 5 5
9 Құлжа А 5 5
10 Көпбосын Н 4
11 Нұралдин А 5 5
12 Пернебек Г 5 5
13 Омарова Ә 4
14 Садықтегі А 5 5 5
15 Естемес Қ 4 4
16 Әбірхан М 5 5
17 Тұрар Т 4
18 Сенбекқызы А 5 5

, Үйге тапсырма: №100, №101 .