. ПОЭЗИЯ КЕШІ: «Строка, оборванная пулей»
«Оқпен үзілген өлең жолдары»



Дайындап, өткізген -Герасимова С.Н.

Кітапханашы
Құрметті қонақтар Ұлы Жеңіске 66 жыл толуына байланысты оқушыларды елжандылыққа,саяси саналыққа тәрбиелеу мақсатында лицей оқушылары арасында «Строка, оборванная пулей...» «Оқпен үзілген өлең жолдары»»» атты поэзия кешіне баршаңызда қош келдіңіздер! .
ведущий.1
Ананы баласынан,ағаны бауырынан айырып, мыңдаған боздақтарды жер жастандырып,бөтен елдің топырағын бұйыртқан зұлмат соғыстың өлшемі адам өмірімен, тағдырымен бағаланып, өте қымбатқа түскен жеңіспен аяқталды. Алайда сол қырғын соғыстың от пен жалынға оранған 1418 күні мен түніндегі аспан мен жердей ажал оғын сепкен зеңбірек зіркілі, көктен тажал боп жауған сансыз бомба дүмпуінің жаңгырығын арада өткен осынша уақыт майдангерлер құлағынан,санасынан өшпейді./ Голос из репродуктора/
Ведущий.2
Война- жесточе нету слова
Война - печальней нету слова,
Война – святее нету слова,
В тоске и слава этих лет / слаид/
Ведущий.1
Кеңес Одағының фашистік Германияға қарсы соғысы 1941 жылы 22 маусымда басталды. Германия 22 маусымда, жексенбі күні сағат 4-те соғыс жарияламастан Кеңестер еліне 190 дивизияға біріккен 3,5 млн солдаты мен офицерімен, 3500 танкісімен, 4900 әскери ұшақпен, 50000 астам зеңбірек, минаметтерімен басып кірді./Священная война/
Ведущий.2
Более 600 тысяч казахстанцев отдали свои жизни в боях за свободу своей Родины. 11600 удостоены звания Героя Советского Союза, в том числе 497 казахстанцев,110 казахстанцев награждены орденом Славы трех степеней. Золотыми буквами в историю военных лет вписаны 28 гвардейцев- панфиловцев.
А летчикам казахстанцам Талгату Бигельдинову, С.Д.Луганскому , Л.И.Беда присвоены звания дважды Героя Советского Союза. / слайды/
Осы алапат соғыста қаза болған барлық қаһарман жауынгерлерге арнап 1 минут үнсіздік жариялаймыз. /музыка/
Ведущий.1
Осымен қатар әдебиет саласының өкілдері де соғысқа ерен ерлігімен көзге түсіп,елі үшін жан аямай берісті.Сол соғыста бір қолында қаламы, бір қолында қарумен қатысқан ақын Жазушыларымызды мақтанышпен еске аламыз. Олар Жамбыл Жабаев, ӘбуСәрсенбаев, Жұбан Молдағалиев, Абдолла Жұмағалиев, Қасым Аманжолов, Сағынғали Сейітов, Хамит Ерғалиев т.б
Ведущий.2
Ленинград никогда не забудут поэтическое напутствие Жамбыла, отправленное 5 сентября 1941 года бестрашным защитникам Ленинграда.
Ведущий.1
Ұлы Отан соғысы жылдары қоршауда қалған ленинградтық әйелдер мен қыздар үлкен ерлік көрсетті. Аш-жалаңаш, шаршап қыздар Невадан су тасыды.Осындай қиын күнде қазақтың халық ақыны Жамбыл Жабаев «Ленинграддтық өренім» өленімен ленинградтықтарды ерлікке, шыдамдылыққа шақырды.Ақын жыры шынайы достықтың әнұранына айналды..
«Ленинградтық өренім»....
..Муканова Гульнара. 5 топ
Ленинградтық өренім,
Мақтанышым сен едің
Нева өзенін сүйкімді
Бұлағымдай көремін
Көпіріне қарасам,
Көмкерген су көлемін...
Шамы күндей жайнаған,
Аспанға үйлер бойлаған,
Арқа тұтып алыста,
Айбыным деп ойлағам!...
Жасалған жоқ салтанат
Жаудың болуға ермегі.
Жауда қалып Ленинград,
Жаралған жоқ көнгелі!
Саудыратып сүйегін,
Топыраққа көмгелі.
Қазақстан жерінен
Тұтағандай ел кегі
Жолды кернеп қол кетті
Сендерге дем бергелі
Нева алабын корыңдар,
Ленинградтың ерлері.
Ұрпаққа үлгі болыңдар,
Заманымның өрнегі!...
Өмірімнің жұлдызы –
Енді сенсің дегенім.
Ленинград ұл – қызы,
Қайыспаңдар, өренім....
«Ленинградцы, дети мои».Нигметов Нурболат
Ленинградцы,
дети мои!
Ленинградцы,
гордость моя!
Мне в струе степного ручья
Виден отблеск невской струи.
Если вдоль снеговых хребтов
Взором старческим я скользну –
Вижу своды ваших мостов,
Зорь балтийских голубизну,
Фонарей вечерних рои,
Золоченых крыш острия...
Ленинградцы,
дети мои!
Ленинградцы,
гордость моя!
Не затем я на свете жил,
Чтоб разбойничий чуять
смрад:
Не затем вам, братья, служил,
Чтоб забрался ползучий гад
В город сказочный, в город-сад.
Не затем к себе Ленинград
Взор Джамбула приворожил!
А затем я на свете жил,
Чтоб сброд фашистских
громил,
Не успев отпрянуть назад,
Волчьи кости свои сложил
У священных ваших оград.
Вот зачем на север бегут
Казахстанских рельс колеи,
Вот зачем Неву берегут
Ваших набережных края....
Ленинградцы,
дети мои!
Ленинградцы,
гордость моя!
Ведущий 2
Был натиск движенья неистов!
Не раз я видал на на войне
Как танк со статьей журналиста
Вводили в прорыв на войне.
Ведущий.1
Әбу Сәрсенбаев 1905 жылы Атырау обл Теңіз ауданында дүниеге келген. Астраханьдағы партия мектебін, Алматыдағы коммунистік жоғарғы оқу орнын бітірген, 1942-47 жылдары соғысқа қатысып, елге оралғаннан кейін мәдениет және әдебиет ісіне араласады. От оранған алау жырлар, сан көңіл мен сан сезімді жаулады. Ендеше

Әбу Сәрсенбаевтың «Сен құрметте оны»
Сен құрметте оны!
Түсіндің бе, қарағым?
Ол ақшаға сатқан жоқ
Тізеден кесіп аяғын.
Еріккенен ұстап та жүрген жоқ
Қолтықтағы ұзын таяғын.

Кеше елге қатер төнгенде
Ол жауға қарсы шықты,
Бізді жалмақ болған ажалды
Өр кеудесімен қақты.
Ол арыстанша алысты,
Өлім соққысын өз үстіне алды.

Денесін оқ пәршелесе де
Елнамысын қорғап қалды.
Сен құрметте оны!
Түсіндің, беқарағым!
Сенің келешегің үшін берді ол
Азаттық жолында аяғын!
Ведущий 1
Если песня, значит рядом друг,
Значит,смерть отступит, заботится...
И казалось, нет войны вокруг,
Если песня над тобой кружится.
Песня «.............................» исполняет Игорь Карсаков
Әбу Сәрсенбаев «Актриса» Салюков Ренат
Не бойся выстрелов. Ладонью
Свое лицо не прикрывай
Здесь пулей враг тебя не тронет
Блиндаж мой прочен. Пой, играй!
Леса охвачены пожаром.
И воют мины над землеййй.
Снарядов злобные удары
Гремят над ширью фронтовой.

Да, смерть здесь ходит с нами рядом.
Но мы сильней, но мы сильней!
Ты слышишь – шлют в ответ снаряды
Расчеты смелых батарей.

Ресницами, слегка волнуясь,
Ты темных глаз не прикрывай
Их жаркой красотой любуясь,
Я вижу наш родимый край

И голос моего народа –
И биенье сердца твоего,
Кует народ в огне невзгоды
Победы нашей торжество.

Ты принесла на фронт, родная,
Дыханье Родины большой,
За честь ее жизнь отдавая,
Ведем мы справедливый бой.

Солдат – казах, порой тоскуя,
Ждет песен родины своей.
Абаевским напевом, кюем
Его ты душу отогрей.

Спой песни дивные Биржана...,
И пусть, как из степей привет,
Как родничок во мгле туманной,
Польется плавно «Сырымбет»,

Опять грохочут мины рядом,
Не бойся.Надо быть смелей,
Ты слышишь, шлют в ответ снаряды
Расчеты грозных батарей!

Ты «Сырымбет» поешь ... Солдаты
Сидят, дыханье затая,
Под орудийные раскаты
Навеет думы песнь твоя.

Она забыть заставит раны,
Она излечит боль души,
Она на фронт из Казахстана
Пришла, гул битвы заглушив.

Она в окопы ледяные
Войдя, встревожила сердца
Она зажгла огнем стальные
Глаза советского бойца.

Ведущий 1
И не зря перо к штыку гвардейскому
Приравняла на войне страна
Скромному газетчику армейскому
Как бойцу, вручая ордена

Ведущий 2
Қазақ поэзиясының белгілі белді өкілдерінің бірі – Жұбан Молдағалиев Орал облысының Тайпақ ауданына қарасты «Жыланды» деген жерде 1920 жылғы қыркүйектің 5-күні дүниеге келген.
Жеті жыл бойы әскерде болған, екінші дүниежүзілік соғысқа катысқан.
Бахтияр Амандыков
Жұбан Молдағалиев «Туған елге»
Қазақстан!
Сүйікті
Туған үй,туған елімсің.
Асық атып, доп қуып,
Асыр салған жерімсің

Бөленіп гүл нұрыңа,
Бағында ойнап күлгенмін,
Таңында сайрап бұлбұлға
Ән қосып жырлап жүргенмін.
Сен есіме түскенде
Коңілім бұлттан ашылып,
Тасиды жаңа күн менде,
Жабыққаным басылып.

Сен есіме түскенде,
Құшағын анам ашқандай
Жауыма қарсы өшпенде
Шабамын оқтан жасқанбай.
Ойымнан, сірә, қалмайсың,
Жүрсем де майдан төрінде,
Жүректің отын жалғайсың
Жеңістен соңғы өмірге,
Туды сол күн біздерге,
Дұшпанды жеңіп келеміз,
Күлімдеп қарап жүзіңе,
Баурыңа еркін енеміз /1942/

.Жубан Модагалиев «Алия»......................................................
Вился дым
Под небосвободом синим,
День весенний порохом пропах,
Помню, фотографии в Берлине
Показал мне сумрачный казах.
Черный локон
Ватник нараспашку,
Полоса армейского ремня,
Худенькая девушка-казашка
Весело смотрела на меня.
Так смотрела,
Словно смерть и воины
На земле изжиты неспроста.
И,любуясь снимком,
Я невольно
Вспоминал родимые места.
Диких гор безмолвные громады,
Сказочно цветущие сады,
Девичьи загадочныевзгляды,
Тихий свет
Предутренней зари.
Степи выли на степной равнине,
Скакунов горячий перепляс,
Мой земляк
В поверженном Берлине
Мне поведал вот такой рассказ:
«Бой тяжелый был закончен к сроку,
Отгремел разрывами гранат,
Всюду трупы
А неподалеку,
Слышу стонет раненый солдат.
Шепчут губы, залитые кровью:
«Умираю,Родина моя!...»»
Ведущий:
С первых дней войны вступила в бой песня «Катюша» Песня стала поистине народной, более того интернациональной. В Италии партизаны, боровщиеся с фашизмом, сделали «Катюшу» своим гимном.
«Катюша» исполняет .................................................................................
«Посвящается Маншук Маметовой» Ж. Молдагалиев

Я хочу быть твоей сестрой,
Ты, голубка моя, герой!
Ты была вся, как острый меч,
Дикий камень,способный рассечь.

Над страною пройдут года,
Но ты будешь средь нас всегда
Драгоценным камнем гореть,
Не дано тебе умереть.

В песнях подвиг твой оживет,
К славе он живых позовет,
И любой из нас, словно друг,
Будет помнить тебя, Маншук.
Ведущий 1
Погиб репортер в многодневном бою
От Буга в пути к Приднепровью
Послав перед смертью в газету свою,
Статью ,обагренную кровью
Ведущий 2
Қазақ поэзиясына өзіндік өршіл үнімен, сыршыл жырларымен
келіп қосылған айтулы ақын - Қасым Рақымжанұлы Аманжолов.
Соғыс басталысымен Қасымға ақын ретінде бронь берілгеніне қарамастан өз еркімен майданға аттанды. Майданда ол «Вперед, на Запад» майдан газеті редакциясында істейді.
/слайд/
Данагуль
Қасым Аманжолов
Майдан етіп дүние төрін,
Темір, болат қақтап отқа,
Жекпе-жек кеп өмір, өлім,
Соққыласып жатқан жоқ па?
Арқалап сол майдан жүгін,
Қырғын соғыс ортасында,
Жүрді ұлан.
Кекті зілін
Қоса түйіп қорғасынға,-
Ырғып бұлттан түсер жайдай.
Өзі оқ боп атылғандай,
Ерегіске жанын тігіп,
Күтті жауын,
Тас бекініп.
Өмір гүлін жаншып,таптап,
Шаштаң сүйреп махаббатты,
Жерімізде жындай қаптап,
Найзаға іліп ар-ұятты,-
Келе жатты сұм жендеттер,
Жиіркеніп,
Жиырылды жер.
Жауға тамшы татырмастай
Буырқанып тасты өзендер
Ашулы жол ащы даусы
Тұндырғандай жау құлағын,
Сол аймақтын әрбір тасы
Күйретердей жау қамалын...
Қанды көбік қара топан
Ортасында бейне шың тас,
Өр кеудесін етіп қалқан
Сол баяғы жатыр бір жас

Ведущий 1 Но бывало, во тьме ночной нетающей
На крутых откосах переправ,
Падали в бою мои товарищи
Срочно репортаж не дописав
И тогда наборщики склоненные
Разбирая почерки едва,
Набирали кровью обагренные
Порохом пропахшие слова.
Ведущий 2
Ұлы Отан соғысының ардагері, майдангер, журналист, көрнекті ақын сыншы, аудармашы,әдебиет зерттеуші,көсемсөз шебері жерлесіміз Сейітов
Сағынғали Батыс Қазақстан обл бұрынғы Тайпақ ауданында Құрайлысай ауылында 1917 жылы дүниеге келген.
Сағынғали Сейітов Харьковтегі әскери академияда қысқа мерзімдік дайындықтан өткен соң 39-минометтік гвардиялық жасақ құрамында соғысады.
Ой өрімі, қалам қарымы соғыс шебінде де байқалып, майдан газеттерінің саяси тілшісі, әскери журналист қызметіне таңдалады.

Төрт жыл жүрдім бел шешпей,
Лаулаған өрттің өрінде.
Зұлым жаумен алысып,
Қорғадым қазақ жерінде.
Орманын да қорғадым.
Ескерткіштей ежелгі,
Қорғанын да қорғадым.
Алматыдай астана –
Адамдардың бүгінгі
Қаласын да қорғадым.
Болашағын қорғадым.
Бесіктегі бөбектің,
Болашағын қорғадым.
Орал менен Қостанай,
Қырларын да қорғадым.
Абай менен Махамбет,
Жауды жеңдек.Азаткер.
Жырларын да қорғадым.
Сұрапылда қазақтың,
Атануымызтегін бе?
Сол жеңісте тамшыдай,
Үлесім бар менің де.

Ведущий 1/ ДеньПобеды/ песня
Иә, аспанымызда Жеңіс туы желбірегеніне 66жыл. Соғыс өрті өшіп,
қайғы мұңнан арылып, бейбітшілік орнағанына – 66 жыл.
66 жыл бейбіт көктем таң атқалы,
66 жыл – шуақты күн таратты әнін.
Ашылды жеңіс күннің парақтары.
Талай құс содан бері қайта оралды,
Соғыста өлгендер тек оралмайды.
«Берегите мир на планете»..
Алишер Джусупов
Много песен, стихов и рассказов
Посвятили, Победа, тебе!
Потому что не вдруг и не сразу
Ты свершилась в народной судьбе.
Ты вершилась в свинцовых метелях
Ты ковалась в смертельном огне.
Наши папы в солдатских шинелях
Пробивали дорогу тебе.
Сколько их молодых и не очень,
Не вернулось с кровавых полей?!
Наши мамы проплакали очи,
Ожидая солдатских вестей.
Только духом они были тверды,
Свято верили: время придет,
Одолеет фашисткие орды
Наш великий, сплоченный народ.
И когда в день Великой Победы,
Я по улицам нашим иду,
Сединой убеленные деды,
Я пред Вами Склоняю главу.
Ведущий1.
Сүінші, халқым, сүйінші,
Шаттан, ата-анамыз
Кек қайтарып фашистен,
Соғыс бітті жеңіспен.
Тыныш болып жер үсті
Жүрсін еңбек жемісті
Ұмытпайық, соғысты,
Ардақтайық Жеңісті!
Ведущий 2
Нет, не забудем никогда героев,
Что ради жизни шли на бой бессмертный!
Все помнится, НИКТО НЕ ПОЗАБЫТО»
Все помнится, НИКТО НЕ ПОЗАБЫТ».
Осымен ««Оқпен үзілген өлең жолы»» атты поэзия кеші аяқталды. .