. Тәуелсіздік - қазақтың сан ғасырлық арманы

Сабақтың мақсаты: Қазақтың тарихын оқыту. Тәуелсіздік бағаларын түсіндіру. Оқушыларды ұлттық рухта тәрбиелеу. Елін, жерін, Отанын сүюге ықпал ету.
«Сарыарқа» күйі орындалып тұрады. Күй ырғағымен ұлттық би билеген қыздар тобы шығады. Осы музыка әуенімен өлең монолог оқылады.
Білімділігі: 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасының тарихи мағынасын ашып, оқушыларға түсіндіру. Елімізде алғаш рет екі күштін: жаңа басталып, буыны катпаған демократияның және ол кезде әлі күшінде тұрған әкімшіл - әміршіл жүйенің қақтығысын түсіндіру.
Дамытушылық: Тарихи деректердің маңыздысын аша білуге және материалдарды диалектикалық тұрғыдан талдай білуге дағдыландыру.
Тәрбиелік: Тәуелсіздік жолында күрескен аға-апаларымыздың ерлігін кейінгі ұрпаққа үлгі ете отырып, оқушыларды ұлтжандылыққа, отанын сүюге тәрбиелеу.
Ән ұран: Хор
1-жүргізуші:
Құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгін біз дүниені дүр сілкіндірген, Тәуелсіздік туын ең биік алғаш көтерген әйгілі 1986 жылдың 16-желтоқсанына арналған «Тәуелсіздік - қазақтың сан ғасырлық арманы» атты тәрбие сағатымызды бастаймыз.
Диана:
Бабам іздеген ішінен бұлдыр сағымның,
Анам жаратқан азаттық деген қағыңмын.
Босатып бодан босағасының басқұрын,
Тәуелсіздігім, табалдырығыңа табындым.
Шаңырағымнан шуақтап енді ақ нұрым,
Тарқауын шешті тарих тағдырым.
Қағаннан қалған мың жылғы асыл мұратпын,
Әз баба сөзін жаһанға жазған жарғымын.
Абылай ханның ақтуы болған арманмын,
Шоқтығым Шоқай боп туған заңғармын.
Төс осқан аққа Алашпын аңсап ақ таңын,
Тәбәрігімін тархандар менен тарланның.
Назерке:
Тәңірден басқа пешене пәрін сұраман,
Кеудемде ділім, көңілде күнім дін аман.
Қазақ дегеннің қандай екенін ұғындырды,
Нұрлы дүниенің назарын бұрып Нұраған!
Алтайым, Арқа, Жетісу, Сырым - ардағым,
Кенелсін бақыт, кеңейсін іргең, жан-жағың.
Арайы көктің, қанаты тектім - байрағым,
Баяның үшін жолыңа тәрік тән, жаным.
Руслан: Отан! Бұл сөз әрбір дала перзентінің көкірегін кернеген мақтанышпен айтатын сөзі. Менің Отаным - Қазақстан. Қазақстан байтақ елі. Осы сөзді естігенде көз алдымызда жазық дала, кілемде өрнектелген көк шалғын, айдын көлде қиқулаған аққу, қаз, үйіріле жусаған отар-отар қой, құлын-тай ойнақтаған үйір жылқы, еркін сайраған бозторғай үні елестейді.
Махаббатым! Жанымның куаты - әнім!
Әр мезгіл бейнеңді ұнатамын.
Мен түсімде ұшсамда қанат бітіп,
Саған сеніп ұшамын Ұлы Отаным!
Мұқағали: Отанды сүю, оны сыртқы жаудан қорғау - әрбір азаматтың парызы, жалғанның жартысындай жасыл жазира даласын ғасырлар бойы шекарасына қамал қорғандар салмай-ақ, Жалаңтөс батырлары жан пидалықпен қорғай білген ата-бабаларымыз қандай қаһарман.
Дүрліктіріп ойпат пен беліңді ұрыс,
Тураса да түңдігін берен қылыш
Найза қаққан, оқ қаққан, жауды ысырған,
Бұл қазақтын Алдаспан деген дұрыс.
Диана:
Желтоқсанның ызғарындағы боздақтардың рухын еске алып бір сәт үнсіздік жариялаймыз....
Таңшолпан: Желтоқсан бастауы - ғасырлар қойнауынан жалғасын келе жатқан ұлы тарихтың белгісі.
Диана: 1986 жылдың желтоқсанындағы окиғаға 25 жыл толыпты. Ол ендігі жерде қазақ халқының қасіреті де, қасиеті де жетерлік тарихына айналды.
Таңшолпан: Тарих - бұрмалап бопсалаң шырылдап жылайтын, обал сауабы өте ауыр ақиқат.
Диана: Әлемді дүр сілкіндірген 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы қазақ жерінде ұлттық сана-сезімін өз халқының намысы, ар-абыройымен байланыстырған жаңа буын өсіп шықканьш көрсетті.
Арай:
Желтоқсан айы естесің,
Дауыл боп бұрқап ескенсің.
Азаттық күйі қашаннан,
Көкейін елдің тескенсің.
Шектеліп ана тіліміз,
Оқылмай өлең-жырымыз,
Жабылып жатса мектептер,
Жадырар қалай күйіміз?
Назерке:
Тарылып жатса даламыз,
Қайтіп біз тыныс аламыз?
Қақымыз жоқ айтуға,
Әділет қайдан табамыз?
Бұрқ етті қазақ баласы,
Кеудеде өршіп наласы.
Алаңға қарай ағылды
Таусылып барлық шарасы.
Алтынай:
Жібердік еркін ат басын,
Қиянат жанға батқасын.
Тоқырау тауын күйреттік,
Деп «Теңдік күні батпасын».
Жанымыз жомарт қазақпыз,
Мәңгүрт боп кете жаздаппыз.
Қосайық басты бауырлар,
Жанайық жансақ маздап біз.
Көрініс: «Желтоқсан ызғары»
Таңшолпан:
Төрт жыл кешіккен шындық. Мұхтар Шаханов
Қан жоса боп итке таланған жастарды батыл корғап, қолдаған, «ұлтшыл», «нашақор», «маскүнем» деген жаладан құтқарған қазақтың ұлы ақыны, ұлт перзенті Мұхтар Шахановтың енбегі ерен. Осы қасіреттің ауқымы мен тереңдігі халықтан жасырылды. Бірақ шындық қаншалықты ащы болсада, оған сай келер емші жоқ. 4 жыл бойы шындықтың бетін ашуға талай қиындықты басынан кешіп, коммунистік партияның қылышынан қан тамып тұрғанда батылдығымен желтоқсандықтарды дүние жүзі көлемінде ақтап шыққан ағамыз Мұхтар Шаханов еді. «Төрт жыл кешіккен шындық» өлеңінде.
Өсер ұлдың қай сәтте де бірлік болмақ қолдауы,
Лаула, лаула желтоқсанның мұзға жанған алауы!
Өздеріндей өр намысты жас өркені бар елдің,
Ешқандай еңкеюге тиісті емес жалауы!
Елбасымыз да бәсекелестікке қабілетті елу елдің қатарына ену жөніндегі мақсатты жүзеген асыру үшін, жастардың бойындағы бар білімін, қайраттай жігерін аямайтындығына толық сенім артып отыр. Себебі Тәуелсіздігімізге осыдан 25 жыл бұрынғы өрімдей жастарымыздың білімділігімен, біліктілігімен, ерлігімен жеткен едік.
Диана:
Тәуелсіздік туын тігу үшін өздерінін қызғалдақтай құлпырған жас өмірлерін қиып кеткен Қайрат, Ербол, Ләззат, Сәбиралардың есімдерін ұмытпуға уәде береміз.
Таңшолпан:
«Біз тәуелсіздікті осылай қарсы алған едік».
Темірхан Медетбек ҚР мемлекеггік сыйлығының лауреаты.
Зияда:
Не сыйлайды, не береді келер күн,
Не де болса тірі тұрсам көрермін.
Желідегі құлынымын мен елдің,
Көгендегі қозысымын мен елдің.
Не істемекпін алтын, гәуһар, жақұтты,
Оларды іздеп өткізбеймін уакытты.
Мен бақытсыз бола қойман сірә да,
Туған елім егер бақытты.
Диана: Сол бір қаһарлы Желтоқсан күндерінен бері талай жыл өтті. Қазақстан халықтарының өмірінде, яғни мемлекетімізде көптеген айтулы өзгерістер болды.
Абылай:
1990 жылды 25-қазанда Егемендік туралы декларацияға қол қойылды.
Арманға ақыр жеттік ел болдық та егемен,
Ойда жоқта түскен жоқ қой ел төбеден.
Тарихи сол күрестердің тартуы ол,
Аруақ қолдап, әділ шындық жебеген.
1991 жылы 29 тамызда Семей полигоны жабылды.
Жұмағали:
1991 жылы 2-қазанда Алаштың ақберені Тоқтар Әубәкіров ғарышқа ұшты.
Қарыны ақ түйенің ақтарылды,
Бар қазақ алақайлап атқа мінді.
Біз барып Байкоңырдан қарсы алайық
Ғарыштан қайтып келе жатқан ұлды.
Шынар:
1991жылы 1-желтоқсанда Қазақстан Республикасының президенті болып Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев сайланды.
Барша қауым бейнеттен арылғандай,
Жаңа ғасыр есігі ашылғандай.
Елбасы тыным таппай ел кезіп жүр,
Ел үшін Асан Қайғы бабасындай.
Айдана:
1992 жылы 2-наурызда Қазақстан Біріккен Ұлттар ұйымына мүше болып қабылданды.
Гулбану:
1992 жылы 8-мамырда Республика үланы қүрылды.
Мухагали:
1992 жылы 4-маусымда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рэміздері қабылдаңды.
1993 жылы карашаның 15-і күні Қазақстан Республикасьшың Ұлттық теңгесі айналымға енді.
1994 жылы Қазақстанның жаңа ордендері мен медальдары дүниеге келді. Екінші қазақ ғарышкері Т.Мұсабаев Союз ТМ-6 ғарыш кемесімен көкке самғады.
1995 жылы тамыздың 30-да референдумға ұсынылған жаңа Ата Заңымыз бірауыздан қабылданды.
1997 жылы Қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы болып жарияланды. Бұл жыл біз үшін ардақты да қымбат. Себебі: Білім заңы қабылданды.
1998 жылы халық бірлігі мен ұлттық тарих жылы деп жарияланды. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстанньщ 2030 даму стратегиясы жарияланды.
Гүлнәз:
1998 жылы 20-мамырда Қазақстан Республикасының астанасы Астана қаласы болып бекітілді. Ал 10-маусымда жаңа астана ретінде Астананың тұсау кесері болды.
Ақ Ордам, менің Астанам,
Еңсесі биік басқадан.
Көркейеді күн санап
Арқа төсі жас қалам.
Зияда:
Қазақстан Республикасы Президентінің тілдерді дамыту мен қолдану туралы жарлығында тіл «Мемлекеттік ресми жиындар тек қазақ тілінде өтілуі тиіс» делінген.
Ана тілін білмеген -
Ақылы жоқ желікбас.
Ана тілін сүймеген,
Халқын сүйіп жарытпас.
1999 жылғы Халық санағында елімізде 14 953,1 мың адам тіркелді. Ер адамдардың саны 7201,8 мың болса, әйелдер 7751,8 мың. Қазақтар 53%, орыстар 30%, украиндар 2,5%, немістер 2,4%, татарлар 1,7%, ұйғырлар 1,4% адам болса, қалған ұлттар саны 1%-дан төмен. Қазақ халқы XX ғасырдың соңында өз Тәуелсіздігін қайта тапты. 300 жылға жуық еңсесі түскен қазақ халқы үшін бұл ерекше окиға.
2000 жылы Мәдениетті қолдау жылы, Шежірелі Түркістанның 1500 жылдығы тойланды.
2001 жылы Елбасы Н.Ә.Назарбаев 2001 жылы Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігін 10 жылдығы деп жариялады.
2002 жылы «Денсаулық жылы».
2003 - 2005 жылдары «Ауыл жылдары».
2006 жылы 10 қаңтарда Астана қаласында президенттің ұлықтау рәсімінде ҚР қазіргі әнұранымен ашылды.
2007 жылы Қазақстан 2010 жылы ЕҚЫҰ төрағалық етуі туралы шешім қабылдады.
2008 жылы Парламент сайлауы өтті. Нұр Отан халықтық демократиялық партиясы 88% басым дауысқа ие болды. Астананың 10 жылдық мерей тойы етті
2009 жылы Халық санағы 16 млн. 400 мыңға жетті. 63% қазақтар.
Алтынай:
Тәуелсіздік күні тек Қазақстандағы емес, бүкіл дүние жүзіндегі қазақтардың тәуелсіздік алған күні.
Гүлнәз:
Бүгінгі күнге дейін Қазақ мемлекетінің тәуелсіздігін 180-нен астам ел таныды және олар Қазақстанмен дипломатиялық, экономикалық және мәдени қарым-қатынастарды нығайтуга жол ашып отыр.
Айдана:
Тәуелсіздігіміз айналаны бағдарлап, алыспен жақын, арзан мен қымбатты ешкімнің нұсқауынсыз шешуге, жоғалғандарымызды іздеуге қол жеткізді. Ел Президентінің халыққа жолдауы, «Мәдени мұра» бағдарламалары сияқты істер осының айғағы.
Шынар:
Қазір төрткүл дүние Астанаға көз тігіп отыр. 2010 жылы 1-2 желтоқсан Қазақстан тарихында алтын әріптермен жазылып қалатын болды. Дәл осы күні тәуелсіздік сарайында 56 елдің басын қосқан ЕҚЫҰ саммитінің өткізілуі шын мәнінде теңдесі жоқ тарихи оқиға.
Қазіргі Қазақстанның стратегиялық дамуына қажетті - бірлік, ұлт татулығы, тыныштық. «Бірлік бар жерде - тірлік бар» деп халық тегін айтпаған. «Бөлінгенді бөрі жейді» дегенді де естен шығармайық. Тәуелсіздігіміздің баянды болуы достықты дұрыс айқындалған бағыт бағдарда.
Тәуелсіздік деген қасиетті ұғым, тек қазақтарға ғана емес, қазақ жерін мекендеген, оған кіндік қаны тамып, бірге қайнап бітіскен, туған топырағым деп егілген басқа ұлттар мен ұлыстардың да ортақ игілігі. Ендігі бар тілегіміз бен мақсатымыз Тәуелсіздігіміз болғай!
Мұхтар:
30 қаңтар 2011 жылы Қазақстанда VІІ Қысқы Азия ойындары болып өтті. 27 мемлекеттен спортшылар мен делегация қатысты. Қазақстан 70 медаль иеленді. 32 алтын, 17 қола, 21 күміс.
Ғасырлар бойы аңсатып жеткен азаттықпен, тәуелсіздікпен келген халық рухының асқақтығы мәңгілік болгай!
Әлдилеп дала сырын, сан ғасырың,
Толқыған ұлы өзендер арнасынан.
Осынау қалың елім, жұртым деген,
Тілегі қабыл болсын Елбасының!
Абылай:
Қазіргі Қазақстан ислам ынтымақтастық ұйымына төрағалық етуде.
Қазақстан 2011 жылы ІТВ Берлинде өтетін экотуристік көрменің қорытындысы бойынша Азия, Австарлия, Тынық мұхиты арасында I орынға ие болды.
Награданы жеңіп алу үшін елдер күреске түсті. Тәуелсіздіктің 20 жылдық қарсаңында 188 елдің ішінде үздіктердің үздігі атанды 11 мыңнан астам стенд орналастырылды.
Сұра-жауап мұғалім:
Тәуелсіздігім шақпақ боп атты көгімде.
Ән: Қазақстан Хор.
1 - жүргізуші: Таншолпан
Осымен «Тәуелсіздік - қазақтың сан ғасырлық арманы» атты ашық тәрбие сағатымыз осымен аяқталды. Халқымыздың басынан кешкен тағдырын өмірімізге сабақ етіп, Отанымыздың адал ұл-қызы болып өсуге, ата- бабаларымыздың асыл қасиетін әрдайым биік ұстауға салтанаты түрде Ант етеміз! .