. № 22 жалпы орта білім беретін мектеп.



8 – сынып. Геометрия.
Тақырыбы: Трапеция.

Пән мұғалімі: Ш.Ж.Мапиева.

Семей қаласы, 2011 жыл.
Білімдік мақсаты:Трапеция,оның түрлерімен және элементтерімен танысып,трапецияның элементтерін табуға есептер шығартып үйрету.
Тәрбиелік мақсаты: оқушыларды еңбекшілдікке, ұқыптылыққа,
ұйымшылдыққа,ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық мақсаты: оқушылардың ойлау және есте сақтау қабілетін,пәнге қызығушылығын,есеп шығару шапшаңдығын арттыру.
Сабақтың түрі: жаңа сабақты түсіндіру
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта,плакатқа жазылған есептер,оқулық.
Сабақ барысы:
1.Ұйымдастыру.
Оқушылармен амандасып,түгендеп,сыныпты алдын – ала төрт топқа бөліп отырғызу.Олар: Халық банк, БТА банк,АТФ банк,
Альянс банк.Әрбір дені сау адам жақсы өмір сүру үшін,қазіргі уақытта біздің әрқайсымыздың қалтамызда теңгеміз болу керек.Бүгін біз сабақта банк қызметімен танысып,әрбір банк өз қаражатын көбейтудің қамын ойлаймыз.Сондықтан бәріміз бірге ұйымшылдықпен жұмыс істейік.
2. Үй жұмысын тексеру.
«Акция жинау» Әр банк өткен тақырыптар бойынша тіктөртбұрыш,параллелограмм,квадрат,ромб туралы айтады.Акция құны 100 теңгеден.


3. «Жалпы отырыс» Жаңа тақырыпты түсіндіру.Трапеция.
А) Трапеция анықтамасы,сызбасын интерактивті тақта арқылы айтып түсіндіру,элементтерін көрсету.
Б) Трапеция түрлерімен таныстыру.
А В АВСД трапеция,
АВ мен СД табандары,
АВ ║СД
АД мен ВС бүйір
Д С қабырғалары.
Р=АВ+ВС+СД+АД
С АВСД тікбұрышты трапеция.
В <Д=900

А Д

Тақырыпты ауызша сұрақ қою арқылы қорытындылау.
Қандай фигураны трапеция деп атаймыз?
Трапецияның қандай түрлерін білеміз?
Трапецияның қандай элементтерін білеміз?
Трапецияның периметрі неге тең?
4. Оқулықпен жұмыс. Есептер шығарту.
№65 ;№66;№ 68; № 70 есептерді интерактивті тақтада банк мүшелерінен келіп бір адам шығарады кезек-кезек.Құны 500 теңге.

№ 65 Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция Ртр = АВ+ВС+СД +АД
А Д ВК ║СД РАВК = АВ+ВК+АК
КД = 5 см АВ+ВК+АК = 18
Р АВК =18 см АК = 18 – (АВ +ВК)
Табу керек: Ртр Ртр =АВ+КД+ВК+18-АВ-ВК+КД
Ртр=5+5+18=28 (см)
Жауабы: 28 см.
№ 66 Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция <А+<В=1800
А Д <С=1120 <В=1800-650=1150
<А=650 <Д = 1800 - <С
Табу керек:<В; <Д <Д= 1800 – 1120 =680

Жауабы: 1150 ; 680
№ 68
Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция <А+<В=1800
А Д <С=1100 <В=1800-420=1380
<А=420 <Д = 1800 - <С
Табу керек:<В; <Д <Д= 1800 – 1100 =700
Жауабы: 1380 ; 700

№70
В С Берілгені: Шешуі:
АВСД теңбүйірлі Ртр=АВ+ВС+СД+АД
трапеция <С=300,ендеше
А Е Д ВС= 8 см ЕД=½СД=½ 10=5см
АВ=СД=10 см Ртр=10+8+10+2ЕД+8=

Табу керек:Ртр Жауабы: 46 см.
5. «Жүк ауырын нар көтерер» Әр банктің президенттеріне тапсырма беріледі.Құны 1000 теңге.

1) Трапецияның бір табанындағы бұрыштары 680 және 740.Басқа бұрыштарын табыңдар.

Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция <А+<В=1800
А Д <А=680 <В=1800-680=1120
<Д=740 <С = 1800 - <Д
Табу керек:<В; <С <С= 1800 – 740 =1060


Жауабы: 1120 ; 1060

2) Теңбүйірлі трапецияда үлкен қабырғасы 2,7 м,бүйір қабырғасы 1м ,олардың арасындағы бұрышы 600.Кіші табанын табыңдар.

Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция ΔАЕВ=ΔСҒД тікбұрышты
А Д АД=2,7 м <А=<Д=600 ендеше <С=300
АВ=СД=1 м тікбұрышты үшбұрыштың
Табу керек:ВС 300 –қ бұрышының қасиеті
бойынша АЕ=ҒД=0,5 м
ВС=АД-2АЕ=2,7-2•0,5=1,7
Жауабы 1,7м.
3) Теңбүйірлі трапецияның доғал бұрышының төбесінен жүргізілген биіктік үлкен табанын 6 см және 30 см кесінділерге бөледі.Трапецияның табандарын табыңдар.
Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция ΔАЕВ=ΔСҒД тікбұрышты
А Д АЕ=6 см АД=АЕ+ЕД
ЕД=30 см АД=6+30=36 (см)
Табу керек:ВС;АД ЕҒ=АД-2АЕ=36-2•6=24


Жауабы: 24 см; 36 см.

4) Теңбүйірлі трапецияның қарсы бұрыштарының айырымы 560-қа
тең.Трапецияның бұрыштарын табыңдар.
Берілгені: Шешуі:
В С АВСД трапеция <С-<А=560
А Д <С-<А=560 <А+<В=180
<С+<В=2360 теңбүйірлі
Табу керек: <А; <С. трапецияның табанындағы
бұрыштары тең.<В=<С
<В=<С=2360:2=1180
<А=1800-1180=620
<С=1180; <Д=620
Жауабы: 620 ; 1180 ; 1180; 620

Президенттер шығарған есептерін плакатқа жазып шығарып,тақтаға іліп түсіндіреді.
Президенттер есептерін шығарып жатқанда,банктің басқа мүшелерімен сабақты қорытындылау үшін «Қор толтыру» бөлімінде жаңа сабақ бойынша сұрақтарға жауап алынады.Сұрақтар интерактивті тақтада жазулы тұрады.
Келесі бөлім «Тобықтай түйін» Қорытынды жасап,ұпайларын есептеп,оқушыларды бағалау,сәйкестендіру тестін орындау интерктивті тақтада.
8. Үйге тапсырма: §5 №67; № 72.

1) Трапецияның бір табанындағы бұрыштары 680 және 740.Басқа бұрыштарын табыңдар.

2) Теңбүйірлі трапецияда үлкен қабырғасы 2,7 м,бүйір қабырғасы 1м ,олардың арасындағы бұрышы 600.Кіші табанын табыңдар.

3) Теңбүйірлі трапецияның доғал бұрышының төбесінен жүргізілген биіктік үлкен табанын 6 см және 30 см кесінділерге бөледі.Трапецияның табандарын табыңдар.

4) Теңбүйірлі трапецияның қарсы бұрыштарының айырымы 560- қа тең. Трапецияның бұрыштарын табыңдар. .